ΜΙΑ ΑΛΛΗ ΕΙΚΟΝΑ

«Δεν έχουμε ανεργία, το νοίκι 15 ευρώ το μήνα»
«Η οικονομική κρίση είναι μια μεγάλη απατεωνιά, η μεγαλύτερη στην ιστορία του καπιταλισμού. Το ΔΝΤ είναι μια σπηλιά με ληστές. Αυτοί είναι οι φταίχτες για ό,τι γίνεται - για την ανισότητα που υπάρχει στον κόσμο», υποστηρίζει ο Ισπανός Χουάν Μανουέλ Σάντσες Γκορντίγιο, ο επί 31 χρόνια κομμουνιστής δήμαρχος της Μαριναλέντα.
«Το όνειρό μου είναι να δημιουργήσω μια κοινωνία χωρίς τάξεις, χωρίς πλούσιους και φτωχούς», λέει ο 55χρονος δήμαρχος «Το όνειρό μου είναι να δημιουργήσω μια κοινωνία χωρίς τάξεις, χωρίς πλούσιους και φτωχούς», λέει ο 55χρονος δήμαρχος Βρίσκεται στη Θεσσαλονίκη για να συμμετάσχει στο φεστιβάλ «άμεσης δημοκρατίας» που διοργανώνουν αντιεξουσιαστικές κινήσεις, στο πλαίσιο της 75ης Δεθνούς Εκθέσεως Θεσσαλονίκης.
Η Μαριναλέντα, στην επαρχία της Ανδαλουσίας, είναι μια κοινότητα 2.700 κατοίκων που δεν αντιμετωπίζουν το φάσμα της ανεργίας. Οι κάτοικοι ανήκουν στον τοπικό συνεταιρισμό και εργάζονται 6,5 ώρες την ημέρα έχοντας όλοι το ίδιο ημερομίσθιο (45 ευρώ), ανεξάρτητα αν απασχολούνται στους αγρούς ή στο τοπικό εργοστάσιο μεταποίησης των προϊόντων. Τα έσοδα δεν μοιράζονται αλλά επενδύονται στον συνεταιρισμό για να δημιουργηθούν νέες δουλειές. Στο χωριό δεν υπάρχει παπάς και αστυνομικός, ενώ η ενοικίαση ενός σπιτιού στοιχίζει 15 ευρώ τον μήνα.
«Το όνειρό μου είναι να δημιουργήσω μια κοινωνία χωρίς τάξεις, χωρίς πλούσιους και φτωχούς», λέει ο 55χρονος δήμαρχος, στη συνέντευξή του στην «Ε».


Η οικονομική κρίση των ημερών είναι τεχνητή ή πραγματική; Δηλαδή χρεοκόπησαν τα νοικοκυριά ή είναι ένα ακόμη τέχνασμα του κεφαλαίου;
«Η οικονομική κρίση είναι μια μεγάλη απατεωνιά, η μεγαλύτερη στην ιστορία του καπιταλισμού. Οι "μηχανικοί" των τραπεζών δίνουν δάνεια ακόμη και σε εταιρείες που δεν μπορούν να τους επιστρέψουν τα χρήματα. Υπάρχουν 55 δισ. δολάρια δανείων χωρίς αντίκρισμα. Γι' αυτό και σ' αυτή την κρίση υπάρχουν θύτες και θύματα».

Εχει επηρεάσει τη Μαριναλέντα η παγκόσμια οικονομική κρίση; Αν ναι, πώς; Αν όχι, γιατί;
«Βέβαια και την έχει επηρεάσει, όπως όλο τον πλανήτη, αλλά πολύ λιγότερο. Γιατί εμείς απαντάμε με δικά μας μέσα στην κρίση. Εχουμε διπλασιάσει τη δημόσια επένδυση και πετύχαμε να δουλεύει όλος ο κόσμος».

Η Ελλάδα βρίσκεται σε δεινή οικονομική θέση. Θεωρείτε ότι μπορεί να αναγεννηθεί; Και πώς; Η οικονομική βοήθεια των χωρών της ευρωζώνης και η ένταξή της στο Διεθνές Νομισματικό Ταμείο πιστεύετε ότι θα τη βοηθήσουν να αναστηθεί οικονομικά;
«Το ΔΝΤ είναι σπηλιά με ληστές. Αυτοί είναι οι φταίχτες για ό,τι γίνεται - για την ανισότητα που υπάρχει στον κόσμο. Θα έρθουν να κλέψουν τη χώρα και να την κάνουν ακόμη φτωχότερη. Και να δώσουν πλεονέκτημα σε λίγους. Το σημερινό σύστημα είναι ένας απόλυτος παραλογισμός. Πρέπει η ελληνική πολιτεία να βρεθεί στην υπηρεσία των φτωχών. Η εθνικοποίηση των τραπεζών και η παροχή κατοικίας από το κράτος προς όλους τους πολίτες είναι μέτρα προς αυτή την κατεύθυνση. Οι θύτες που μας οδήγησαν σ' αυτή την κρίση πρέπει να... επιβραβευθούν».
Η έννοια της δημοκρατίας υφίσταται στις μέρες μας; Θεωρείτε ότι η άμεση δημοκρατία αποτελεί απάντηση στην κρίση;
«Οχι, δεν υπάρχει. Είναι μια φάρσα. Στη σημερινή δημοκρατία ο λαός δεν έχει δύναμη. Είναι μια δημοκρατία της μπουρζουαζίας. Η 5η ελευθερία είναι η ελευθερία τού να κλέβεις, και αυτή είναι η μοναδική ελευθερία, όπως λέει ο Τσόμσκι. Να πάμε σε μια δημοκρατία των εργατών και του λαού, σε μια δημοκρατία με δύο πόδια: πολιτική δημοκρατία αλλά και οικονομική δημοκρατία. Η πολιτική δημοκρατία χωρίς οικονομική δημοκρατία είναι ένα πολύ μεγάλο ψέμα».
Η Αριστερά δείχνει να έχει χάσει τον βηματισμό της - βρίσκεται πίσω από τις εξελίξεις. Μπορεί να απαντήσεις στις νέες προκλήσεις;
«Ναι, αλλά με διαφορετική μορφή απ' αυτήν που γνωρίζουμε στην Ευρώπη. Μια Αριστερά που να είναι ικανή να αντιμετωπίσει τον καπιταλισμό και να εφαρμόσει κοινωνική αλληλεγγύη. Εκεί που ο άνθρωπος και οι ανάγκες του θα είναι το κέντρο όλης της οικονομικής ενέργειας. Μια ηθική Αριστερά που ζει όπως μιλάει».
Είναι η Μαριναλέντα μια ιδεώδης κοινωνία;
«Πιστεύω ότι ποτέ δεν θα φτάσουμε στο ιδανικό. Είναι ένας δρόμος όμως που πρέπει να διανύσουμε».
Αν είναι πετυχημένη η πολιτική σας γιατί δεν εφαρμόζεται και σε άλλες πόλεις της Ισπανίας;
«Πραγματικά σε άλλα μέρη της Ανδαλουσίας, εκεί όπου το συνδικάτο έχει δύναμη, έχουμε καταφέρει να κερδίσουμε γη και να έχουμε κάνει κινήσεις ανάλογες όπως αυτές της Μαριναλέντα. Το αγροτικό συνδικάτο μας έχει 30.000 μέλη και πολλά δημαρχεία. Δεν είναι μια εύκολη κατάκτηση όπως και να το κάνεις, αλλά μια μάχη πολλών αγώνων».
Οπως παρατηρεί ο Βρετανός ιστορικός Ερικ Χομπσμπάουμ, «από την εποχή των επαναστάσεων περάσαμε στην εποχή των αυτοκρατοριών και από κει στην εποχή των άκρων». Σήμερα σε ποια εποχή βαδίζουμε;
«Είναι η εποχή στην οποία ο μόνος υπάρχων θεός είναι το χρήμα. Ενας θεός που χρειάζεται γενοκτονίες σ' όλο τον πλανήτη, που συνεχίζει να παράγει πολέμους και 70.000 νεκρούς - δολοφονημένους από την πείνα, κάθε μέρα».
* Ευχαριστούμε για τη μετάφραση την Ηλέκτρα Μπεθυμούτη και την Ελένη Γενναδίου.

Η Μαριναλέντα, μια κοινότητα 2.645 κατοίκων στην Ανδαλουσία, δεν έχει ανεργία, δεν έχει αστυνομικούς και τα σπίτια της νοικιάζονται με 15 ευρώ τον μήνα. Ο δήμαρχός της, ο κομμουνιστής Χουάν Μανουέλ Σάντσες Γκορντίγιο, επανεκλέγεται εδώ και 31 χρόνια.

Εδώ και πολλά χρόνια, την εβδομάδα που οι άλλες πόλεις στην Ισπανία γιορτάζουν το Πάσχα, στη Μαριναλέντα γιορτάζουν την ειρήνη. «Ο δήμαρχός τους είναι τρελός», λένε στο γειτονικό χωριό. «Ενώ εμείς οι άλ λοι Ισπανοί κάνουμε θρησκευτικές λιτανείες, εκείνοι κάνουν επί 5 μέρες πάρτι». Πολλοί νέοι από τη Σεβίλλη, τη Γρανάδα, τη Μαδρίτη, πηγαίνουν για να γιορτάσουν με τους χωρικούς της Μαριναλέντας.

Οταν εξελέγη για πρώτη φορά, το 1979, ο Γκορντίγιο (φωτό) ήταν ο νεώτερος δήμαρχος στην Ισπανία. Το 1986, έπειτα από 12 χρόνια αγώνων και καταλήψεων κυρίως από τις γυναίκες του χωριού, η Μαριναλέντα κατάφερε να πάρει από ένα γαιοκτήμονα 12.000 στρέμματα γης και να δημιουργήσει έναν αγροτικό συνεταιρισμό από τον οποίο ζει σήμερα σχεδόν όλο το χωριό. «Η γη δεν ανήκει σε κανέναν, η γη δεν αγοράζεται, η γη ανήκει σε όλους!», λέει ο δήμαρχος.

Στον συνεταιρισμό Εl Ηumoso οι συνεταίροι εργάζονται 6½ ώρες την ημέρα, από τη Δευτέρα ώς το Σάββατο, δηλαδή 39 ώρες την εβδομάδα. Ολοι έχουν τον ίδιο μισθό, ανεξάρτητα από τη δουλειά που κάνουν. Οι συγκομιδές (ελαιόλαδο, αγκινάρες, πιπεριές κ.λπ.) συσκευάζονται στο μικρό εργοστάσιο Ηumar Μarinaleda που βρίσκεται στη μέση του χωριού και στο οποίο εργάζονται, σε πολύ χαλαρή ατμόσφαιρα, περίπου 60 γυναίκες και 4-5 άνδρες. Τα προϊόντα πωλούνται κυρίως στην Ισπανία. Τα έσοδα του συνεταιρισμού δεν μοιράζονται, αλλά επενδύονται και πάλι στον συνεταιρισμό για να δημιουργηθούν δουλειές. Γι' αυτό στο χωριό δεν υπάρχουν άνεργοι. Ομως ακόμη και σε εποχές που δεν υπάρχουν αρκετές γεωργικές δουλειές για όλους, οι μισθοί καταβάλλονται.

Στη Μαριναλέντα, η στέγαση, η εργασία, ο πολιτισμός, η εκπαίδευση και η υγεία θεωρούνται δικαίωμα. Μια θέση στον παιδικό σταθμό με όλα τα γεύματα κοστίζει 12 ευρώ τον μήνα. Από την άλλη, «εδώ δεν έχουμε χωροφύλακες, θα ήταν μια άχρηστη σπατάλη», λέει ο δήμαρχος. «Δεν έχουμε ούτε παπά - δόξα τω Θεώ!», προσθέτει γελώντας. Πάντως η ελευθερία της λατρείας είναι εγγυημένη και το Πάσχα έγινε μια μικρή θρησκευτική λιτανεία, η οποία πέρασε διακριτικά από τους δρόμους του χωριού, χωρίς θεατές και αποφεύγοντας την πλατεία όπου γινόταν η γιορτή.

«Εφαρμόζουμε μια συμμετοχική δημοκρατία, αποφασίζουμε για όλα, από τους φόρους ώς τις δημόσιες δαπάνες, σε μεγάλες συνελεύσεις. Πολλά κεφάλια δίνουν πολλές ιδέες», λέει ο Γκορντίγιο. «Ξέρουμε πως οι άνθρωποι μπορούμε να δουλεύουμε και για άλλες αξίες, όχι αποκλειστικά για το χρήμα».

Posted in: ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΚΡΙΣΗ