ΟΙ ΔΩΔΕΚΑ ΘΕΟΙ ΣΤΟ ΜΟΝΑΧΟ

Οι δώδεκα θεοί του Ολύμπου στη Γλυπτοθήκη Μονάχου
Μπορεί η σύγχρονη Ελλάδα να βρίσκεται στο στόχαστρο της κριτικής των Γερμανών, δεν ισχύει όμως το ίδιο με την ελληνική αρχαιότητα, που χαίρει πάντοτε εκτίμησης και θαυμασμού από τη γερμανική κοινή γνώμη. Aίσθηση προκάλεσε στο ακροατήριο το εορταστικό κλίμα των εγκαινίων της πρωτότυπης έκθεσης «Οι αθάνατοι Θεοί της Ελλάδας» στη Γλυπτοθήκη του Μονάχου, που έλαβε χώρα την Πέμπτη κατ' εξαίρεση στον υπαίθριο χώρο μεταξύ της Γλυπτοθήκης και του Μουσείου Αγγείων.
«Στα σκαλιά του Μουσείου είχε τοποθετηθεί ένα πελώριο άγαλμα της Θεάς Αθηνάς, που με τα πελώρια μάτια της και το δόρυ δέσποζε σε όλη την πλατεία», περιγράφει ο Πρωτοπρεσβύτερος, κ. Απόστολος Μαλαμούσης, που παρευρέθη στην εκδήλωση.
Στις ατασθαλίες και τις ερωτικές περιπέτειες θεών και θνητών, αλλά και στους μυθικούς ήρωες της αρχαιότητας, που έδωσαν έμπνευση στην παγκόσμια λογοτεχνία, αναφέρθηκε στον λόγο του ο διευθυντής των Μουσείων, κ. Φλόριαν Κνάους.
«Αν κάποτε το σύνθημα ήταν "να φύγουν οι Θεοί από τη ζωή των ανθρώπων", με τη σημερινή έκθεση το σύνθημα αντιστρέφεται "να έλθουν πάλι οι Θεοί στη ζωή των ανθρώπων"» κατέληξε ο κ. Κνάους.
Εν συνεχεία, προλόγισε ο Βαυαρός υπουργός Επιστημών, Ερεύνης και Τέχνης, δρ Βόλφγκανγκ Χόιμπς με προφανή διάθεση σύσφιγξης των σχέσεων των δύο λαών. «Πατέρα Απόστολε» είπε ο υπουργός απευθυνόμενος στον Πρωτοπρεσβύτερο «σου δίνω την εξουσιοδότηση σε λίγες μέρες που θα είσαι στην Ελλάδα να μεταφέρεις στους συμπατριώτες σου την αμέριστη φιλία, εκτίμηση και αγάπη ημών των Βαυαρών για τους Ελληνες. Με τη σημερινή μεγαλοπρεπή έκθεση τιμούμε τον ελληνικό πολιτισμό, που θεωρούμε αιώνιο και πνευματική βάση του πολιτισμού μας».
Η εν λόγω ρήση του υπουργού, που θεωρείται φιλέλλην και η σύζυγός του μιλάει ελληνικά, συγκίνησε και ενθουσίασε το ακροατήριο, που αποτελείτο και από Ελληνες του Μονάχου.
Το πολυσχιδές υλικό της έκθεσης, που θα διαρκέσει ώς τον Ιούλιο του 2013, περιλαμβάνει εκθέματα που αφορούν τόσο τους δώδεκα θεούς του Ολύμπου όσο και τις θεότητες που προϋπήρχαν στον ελλαδικό χώρο.
Ο επισκέπτης έχει τη δυνατότητα να παρακολουθήσει την εξέλιξη της πολυθεΐας στον χωροχρόνο έως την εποχή της επικράτησης του χριστιανισμού.

Read More

ΕΚΤΕΛΟΥΝ ΤΗΝ ΓΛΩΣΣΑ

Του Γιάγκου Ανδρεάδη *
Διορθώνοντας εδώ και περισσότερο από δύο δεκαετίες εκατοντάδες γραπτά φοιτητών και φοιτητριών κάθε εξάμηνο στο Πάντειο Πανεπιστήμιο παρακολουθούσα αποκαρδιωμένος την όλο και μεγαλύτερη υποβάθμιση του γλωσσικού τους οργάνου. Τα συμπτώματα ήταν αρκετά και δεν είχαν πάντοτε να κάνουν μόνο με την μορφολογία, δηλαδή την γραμματική και το συντακτικό και
το λεξιλόγιο. οι εξεταζόμενοι υποτίθεται ότι έγραφαν και γράφουν στο μονοτονικό. Στην πραγματικότητα ο τόνος σε πολλά γραπτά είχε υποκατασταθεί από μια τελίτσα, ενώ σε αρκετά το μονοτονικό είχε γίνει… ατονάλ, καθώς απουσίαζε κάθε τονισμός. Το ποσοστό των απλοϊκων εκφράσεων και των ακυρολεξιών αυξάνονταν συνεχώς, και αυτό που συνέβαινε δεν οφειλόταν απλώς στο φαινόμενο που αποκαλούμε λεξιπενία, φτώχια δηλαδή του λεξιλογίου. Το είδος των λαθών έδειχνε ότι η -προβληματική- επαφή που είχαν όσοι…
έκαναν αυτά τα λάθη με τις εκφράσεις που χρησιμοποιούσαν ήταν περισσότερο ακουστική παρά οπτική. Η συνήθης έκφραση «οσαναναφορά αυτό το ζήτημα», (αντί για όσον αφορά) είναι ένα κλασικό τέτοιο παράδειγμα όπου ο γράφων καταφεύγει σε κάτι που έχει αρπάξει λανθασμένα το αυτί του, κάτι που συνήθως συμβαίνει με τις ξένες γλώσσες. Επιπλέον, τα ορθογραφικά λάθη ήταν τόσα και τόσο εξωφρενικά, ώστε επέμενα στους φοιτητές, ιδίως σε αυτούς που δίδασκα το μάθημα Δημιουργική γραφή, να χρησιμοποιούν ορθογραφικό λεξικό, τόσο στις ασκήσεις στην τάξη όσο και στις εξετάσεις. Ακόμη, κάτι πιο ανησυχαστικό, αυτό που χανόταν και χάνεται όλο και παραπάνω είναι η ικανότηταυπόταξης, σωστής δηλαδή σύνδεσης κύριων και δευτερευουσών, αιτιολογικών, συμπερασματικών κ.λ.π. φράσεων, δηλαδή η ικανότητα να συνδέονται μεταξύ τους τα διάφορα νοήματα. Τέλος τα γραπτά έφεραν και φέρουν την σφραγίδα του φροντιστηρίου. Πομπώδεις σοβαροφανείς εκφράσεις του τύπου «από την πρώτη στιγμή κατά την οποία ο άνθρωπος» έστω και αν το ζήτημα αφορούσε την ηλεκτρική κουζίνα ή «αποδεικνύεται με τον τρόπο αυτό ότι» ακόμα και αν επρόκειτο για κάτι το τόσο αποδείξιμο όσο είναι η διαφορά του φύλου των σεραφείμ από αυτό των χερουβείμ. Εννοείται ότι το τμήμα Επικοινωνίας, Μέσων και Πολιτισμού του Παντείου είχε και γλωσσικά μαθήματα, όπου μάλιστα δίδασκαν ικανοί φιλόλογοι. Όσο όμως γνωρίζω, οι διδάσκοντες αυτοί δίδασκαν μια πιο προχωρημένη ύλη που είχε να κάνει με γλωσσολογικές, υφολογικές κ.λ.π. προσεγγίσεις, πιθανότατα θεωρώντας ότι ένας απόφοιτος λυκείου έχει ήδη κατακτήσει από την μέση εκπαίδευση τον στοιχειώδη έλεγχο των γλωσσικών του μέσων. Όσο για μένα, καθώς πιστεύω ότι η δημιουργική γραφή προϋποθέτει την ανάγνωση δημιουργών, επέμενα στο να διαβάζουν οι φοιτητές πολλές σελίδες έργων του Θερβάντες, του Μπαλζάκ, του Ντοστογιέφσκι ή του Βιζυηνού, κάτι που εννοείται ότι έκανε πολύ καλό μόνο στο ποσοστό εκείνο των φοιτητών που είχαν έρθει στο Πανεπιστήμιο πραγματικά για να σπουδάσουν και να εκφραστούν δημιουργικά.
Αυτό που ωστόσο δεν είχα αντιληφθεί όσο καθαρά θα όφειλα ήταν το πόσο οργανωμένη ήταν και είναι, στα πλαίσια της Μέσης εκπαίδευσης, η γλωσσική αποδιοργάνωση των εφήβων που δολοφονούνται πνευματικά με την επιείκεια. Το καλοκαίρι του 2011 και ενώ παράλληλα διόρθωνα για μια ακόμη φορά πανεπιστημιακά γραπτά, έτυχε να μου αποκαλυφθεί, κάτι που αγνοούσα και που με διαφώτισε σε ένα βαθμό σχετικά με τους λόγους της γλωσσικής αδυναμίας (που ένιωθα ότι πάει να μεταβληθεί σε αναπηρία) που διαπίστωνα ότι γινόταν όλο και μεγαλύτερη. Το παιδί μιας φιλικής μου οικογένειας, που είχε γενικά πολύ καλούς βαθμούς στο σχολείο, ένιωθε ότι υστερεί στο μάθημα της έκθεσης. Πέρα λοιπόν από τις άλλες προσπάθειές του συμφωνήσαμε να του κάνω λίγα μαθήματα που θα περιλάμβαναν εκτός από αναλύσεις έργων που θα του σύστηνα να διαβάσει και την συγγραφή κάποιων γραπτών. Όταν μου παρουσίασε το πρώτο γραπτό με περίμενε η έκπληξη: Τα ορθογραφικά λάθη ήταν περίπου σε αναλογία ένα κάθε δέκα ή δεκαπέντε το πολύ λέξεις. Ξαναρώτησα τον γενικό βαθμό και τον βαθμό του μαθήματος της έκθεσης και έμαθα ότι κυμαίνονταν στο δεκαεννέα. Επέμεινα να μάθω τι συμβαίνει με το ζήτημα της ορθογραφίας και έλαβα μια καταπληκτική για μένα απάντηση, που όμως γνωρίζουν όλοι οι διδάσκοντες στην στοιχειώδη και στην μέση εκπαίδευση: Όπως λοιπόν πληροφορήθηκα σύμφωνα με τις εγκυκλίους του υπουργείου, τα λάθη των μαθητών κατ’ απόλυτο σχεδόν κανόνα δεν πρέπει να διορθώνονται, διότι αλλιώς τα παιδιά κινδυνεύουν να πάθουν ψυχικό πρόβλημα. Απειθαρχώντας σε αυτή την οδηγία κατέφυγα σε μια απλή λύση για να σώσω κάτι από το κύρος της ελληνικής ορθογραφίας: Αυτοσχεδίασα ένα πρόχειρο κατάλογο λέξεων που ηχούσαν όμοια αλλά είχαν εντελώς διαφορετική σημασία με στόχο να εξηγήσω ότι το να αδιαφορείς για τον τρόπο γραφής σημαίνει τελικά να αδιαφορείς για το νόημα και που ήταν κάπως έτσι:
χέρι (το) και χαίρει ( εκτιμήσεως)
μέλι (το) , μέλη (τα) και μέλει ( δεν με)
λήθη (η λησμονιά) και λίθοι (οι πέτρες)
το γράμμα ήτα και η ήττα
πάλη (η ελληνορωμαϊκή) και πάλι
δείγμα και δήγμα (δάγκωμα του σκύλου)
λιμός ( η πείνα) και λοιμός (η επιδημία)
ευρέων ( στρωμάτων) και εβραίων ιερέων κ.λ.π.
Φαίνεται ότι η προσπάθειά μου είχε θετικά αποτελέσματα, διότι στα επόμενα γραπτά που μου παρουσίασε ο μαθητής και φίλος μου τα λάθη, με την βοήθεια του μικρού λεξικού που φρόντισε να αγοράσει, μειώθηκαν δραστικά. Αυτό που μου έμεινε από την εμπειρία μου αυτή είναι η αίσθηση ότι οι μαθητές της Μέσης εκπαίδευσης καταστρέφονται μέσα από αυτό που μοιάζει με κατανόηση και επιείκεια που όμως δεν είναι το έργο των επί μέρους καθηγητών που, όπως σε κάθε βαθμίδα, μπορεί κατά περίπτωση να είναι κακοί ή καλοί. Όπως αποδεικνύεται από τις εγκυκλίους που παραθέτω σε παράρτημα εμπνευστής αυτής της φονικής επιείκειας και οργανωτής της επιβολής της είναι το κράτος, μέσα από το υπουργείο παιδείας και το παιδαγωγικό ινστιτούτο. Και, εννοείται ότι δεν περιορίζεται στη γλώσσα: Ο μελλοντικός φοιτητής έχει μια εντελώς θολή εικόνα για οτιδήποτε έχει να κάνει με μια σειρά από «άχρηστα» μαθήματα όπως η λογοτεχνία, η ιστορία, η γεωγραφία ( δηλαδή τα μαθήματα που συμβάλλουν στην συλλογική μνήμη και ταυτότητα) των οποίων ο ρόλος στο πρόγραμμα σταθερά υποβαθμίζεται.
Η κατάσταση αυτή δεν μπορεί να εκτιμηθεί σωστά, αν δεν την αξιολογήσουμε μέσα στο ευρύτερο πλαίσιο στο οποίο ανήκει. Αυτό της θέσης που έχει η ελληνική γλώσσα όχι μόνο στο εκπαιδευτικό σύστημα, αλλά και στον λόγο των Μέσων και των πολιτικών. Αρχίζω από τα δύο τελευταία: Η πλειοψηφία της κοινωνίας μας πιστεύει ίσως ακόμη ότι η παιδεία ασκείται κατά κύριο λόγο από τα εκπαιδευτικά ιδρύματα. Αν όμως συλλάβουμε ότι παιδεία δεν είναι μόνον ένα σύστημα παροχής πληροφοριών και τεχνικών γνώσεων, αλλά και ένας δίαυλος μετάδοσης και δημιουργίας αξιών, τρόπων έκφρασης, αισθητικής, ηθικής κ.λ.π., εύκολα μάλλον θα δεχτούμε ότι ο πραγματικός παιδαγωγός της κοινωνίας μας βρίσκεται αλλού: Είναι τα τηλεοπτικά κανάλια και σε όλο και μεγαλύτερο βαθμό το διαδίκτυο. Η παρουσία ενός τηλεοπτικού αστέρα σίγουρα θα γέμιζε με πολύ πιο ασφαλή τρόπο τα πανεπιστημιακά αμφιθέατρα από ότι αυτή ενός σπουδαίου επιστήμονα, συγγραφέα, ηθοποιού που δεν χαίρει της ευνοίας του γυαλιού και τα τηλεδικεία όπως και τα τοκ- σόου παράγουν κοινωνικό και πολιτικό ήθος περισσότερο και από τα κόμματα. Αν όμως, για να περιοριστούμε στο ζήτημα της γλώσσας, παρακολουθήσουμε τα προγράμματα της τηλεόρασης, θα αντιληφθούμε ότι η κακομεταχείριση της ελληνικής, είτε πρόκειται για την έκφραση, είτε για την μορφολογία, είτε για την εκφορά, φτάνει σε απίστευτα σημεία. Το ΕΣΡ που υποτίθεται ότι προστατεύει τον τηλεθεατή , και άρα και την γλώσσα του, σίγουρα δεν έχασε ποτέ τον καιρό του καταγράφοντας τους απίστευτους σολοικισμούς που διαπράττουν οι διάφοροι και διάφορες «άνκορμεν» και «άνκοργουίμεν», καθώς και την κακοποίηση της γλώσσας στις μεταγλωττίσεις των ξένων ταινιών και άλλων προγραμμάτων. Οι σολοικισμοί όμως και η κακοποίηση αυτή είναι δυστυχώς το μέγιστο γλωσσικό μάθημα, τουλάχιστο για το μέρος εκείνο της νεολαίας που μένει πιστό στο γυαλί. Όσο για εκείνους που έχουν ήδη στραφεί στο διαδίκτυο, αυτοί πλέουν ήδη με ανοιχτά τα πανιά στον ωκεανό των γκρήγκλις που, όπως θα δούμε σε λίγο, είναι και η γλωσσική πραγματικότητα που από καιρό σχεδιάζεται από την ηγεσία του υπουργείου πολιτισμού ή από αυτούς που σκέφτονται για λογαριασμό της.
Ο πολιτικός ή μάλλον κομματικός λόγος έχει χωρίς αμφιβολία το δικό του μεγάλο μέρος της ευθύνης για την γλωσσική εξαχρείωση. Συνήθως, όσοι απαξιώνουν τον «πολιτικό» αυτό – και στην ουσία πλήρως απολιτικό- λόγο, τον χαρακτηρίζουν, μεταφράζοντας το γαλλικό langage de bois, ως «ξύλινο». Η μεταφορά αυτή εκ της γαλλικής εκφράζει εν πολλοίς την κατάσταση (ΣΗΜ.1 Βλ. Γιάννη Καλλιόρη Η ξύλινη γλώσσα, Αθήνα, 1992. Για τις παρατηρήσεις του που προανήγειλλαν με οξυδέρκεια την σημερινή κατάσταση βλ. και του ίδιου, Γλωσσικός αφελληνισμός, Αθήνα , 1985 κα contra Άννα Φραγκουδάκη, Γλώσσα και επικοινωνία, Αθήνα, 1987, όπου καταγγέλλεται «ο μύθος για την παρακμή της ελληνικής γλώσσας». Εννοείται ότι η γλώσσα δεν είναι κάποιος αυτόνομος από την κοινωνία οργανισμός ο οποίος παρακμάζει από μόνος του. Αυτό δεν εμποδίζει να χάνονται συνεχώς ομιλούμενες γλώσσες ή/και να διαλύονται οι ομάδες που τις μιλούν). Ξύλινος είναι ένας λόγος αποστεωμένος και αρτηριοσκληρωτικός λόγω ιδεολογίας. Όμως στην ελληνική περίπτωση το πράγμα είναι πολύ πιο σύνθετο και βαθύ. Έχει να κάνει από την μια με την φύση της συγκεκριμένης γλώσσας για την οποία θα μιλήσουμε πιο κάτω και από την άλλη με τις ιστορικές συγκυρίες που διαμόρφωσαν το σημερινό γλωσσικό, πολιτισμικό και πολιτικό σκηνικό. Αφετηρία υπήρξε η Χούντα που υφαρπάζοντας και πλαστογραφώντας ιδέες σχετικές με την παράδοση του τόπου κατέστησε για μεγάλη μερίδα της κοινωνίας ύποπτη και σχεδόν απεχθή κάθε αναφορά σε μνήμη και σε ταυτότητα. Η Μεταπολίτευση που την διαδέχθηκε θεμελιώθηκε εσκεμμένα και προγραμματισμένα στην ψευδαίσθηση ότι η δικτατορία κατέρρευσε λόγω της περίπου καθολικής αντίστασης του λαού και για να στηρίξει την άποψη αυτή κατέφυγε σε ένα είδος γενικευμένηςπαρένδυσης (τραβεστί) ιδεών, ρητορικών, έως και τρόπων ενδύσεως και συμπεριφοράς. Ο χτεσινός τρομαγμένος ανθρωπάκος που βολευόταν με την δικτατορία ή εκτονωνόταν με ανέκδοτα για τον Πατακό, άφησε μούσι, φόρεσε τζην και άρχισε να συχνάζει σε αντιαμερικανικές διαδηλώσεις. Κάμποσοι συνοδοιπόροι των συνταγματαρχών που δεν είχαν εκτεθεί ανεπανόρθωτα έσπευσαν να χωθούν σε δημοκρατικά κόμματα, που δεν είχαν πάντα την βούληση ή την ικανότητα να ελέγξουν ποιους στρατολογούσαν. Για να μείνουμε στο γλωσσικό επίπεδο οι διανοούμενοι και οι δημοσιογράφοι άλλαξαν την κουτσο- καθαρεύουσα που έγραφαν κατά χουντική επιταγή κρατώντας την ίδια δομή και τον ίδιο ακαταλαβίστικό και στην ουσία τρομοκρατικό λόγο, μεταμφιεσμένο χάρη στην υποκατάσταση των παλιών καταλήξεων με άλλες υποτίθεται «δημοτικές».
Στην κατάσταση αυτή προστέθηκε και ένα ακόμη ένα άλλο φαινόμενο: Αυτό του διανοουμενίστικου νέο- καθαρευουσιανισμού. Στην διάρκεια της δικτατορίας η Ελλάδα είχε εν πολλοίς αποκοπεί από την Ευρώπη. Το ρεύμα των μεταφράσεων ξένων λίγο- πολύ αριστερών έργων που βαφτιζόταν για καλύτερη κατανάλωση και μαρξιστικά (σημ. βλ. την περίπτωση του Pierre Vidal Naquetαμέσως μετά την Χούντα) μεταβλήθηκε σε ένα μεταφραστικό χείμαρρο στην μεταπολίτευση. Οι εντυπωσιακά πολυάριθμοι εκδοτικοί οίκοι που δημιουργήθηκαν ευνόησαν εσκεμμένα ή μη όχι την αυθεντική έκφραση ιδεών και μορφών, αλλά την μπροσούρα ή την μετάφραση που ήταν στην ουσία και μάλιστα κακή ακόμα και όταν ήταν τραβεστί (Μεταμφιεσμένη σε )πρωτότυπο. Το ρεύμα αυτό γέμισε την ελληνική πνευματική αγορά με χιλιάδες ακαταλαβίστικα, ακαλαίσθητα και ανελλήνιστα σκουπίδια που συνέβαλαν σε μια κυριαρχική σύγχυση όπου, στον αστερισμό του μεταμοντέρνου όλοι είχαν δίκιο και άδικο, έτσι που τελικά να έχει πάντα δίκιο η κάθε λογής εξουσία.
Οι εξελίξεις αυτές είχαν μια πολύ σαφή έκφραση στον χώρο της γλώσσας στην εκπαίδευση μέσα από τις αλλεπάλληλες «εκπαιδευτικές μεταρρυθμίσεις», όρο που αναπαρήγαγε έκτοτε μέχρι τελικής πτώσεως την πραγματικότητα της μεταρρυθμίσεως Παπανούτσου/ Κακριδή επί κυβερνήσεως Γεωργίου Παπανδρέου πριν από την δικτατορία της 21ης Απριλίου 67. Πριν προχωρήσω στο τι σήμαιναν οι μεταρρυθμίσεις αυτές για την γλώσσα θα πρέπει να θυμίσω μια ελληνική ιδιαιτερότητα. Ήδη από την προδικτατορική εποχή, ο Τύπος και κατά κύριο λόγο το συγκρότημα Λαμπράκη είχε έναν εντελώς ιδιαίτερο ρόλο: Δεν επικροτούσε απλώς τις μεταρρυθμίσεις αυτές. Σε πολύ σημαντικό βαθμό μετείχε στο σχεδιασμό τους, πράγμα που συνεχίστηκε και με τις μεταρρυθμίσεις της Μεταπολίτευσης. Το στοιχείο αυτό δεν μπορεί να εκτιμηθεί παρά μόνον αν κατανοήσουμε δύο πράγματα: α) Ότι αιχμή των μεταρρυθμίσεων ήταν το καλούμενο γλωσσικό ζήτημα, δηλαδή η διαμάχη δημοτική/καθαρεύουσα, όπου στα πλαίσια μιας κατάστασης που ο Ζήσιμος Λορεντζάτος πολύ εύστοχα αποκάλεσε δικέφαλο γλωσσαμυντορισμό, η μορφολογική διαμάχη για τις καταλήξεις των λέξεων (γιατί όλα τα άλλα βασικά έμεναν ίδια) είχε υποκλέψει τη θέση της ουσίας. Και β) ότι ο ιδεολογικός ορίζοντας στα πλαίσια του οποίου διεξαγόταν η συζήτηση αυτή ήταν ένας θολός προοδευτισμός, που για τους πιο συνειδητούς αστούς διανοουμένους σήμαινε την ολοκλήρωση του καπιταλιστικού μετασχηματισμού με όρους αποδοτικότητας μιας κοινωνίας ανθρώπων/εργαλείων, την ίδια ώρα που η παραζαλισμένη αριστερά συρόταν από πίσω νομίζοντας ότι οι μεταρρυθμίσεις αυτές οδηγούσαν σε κάποιο φαντασιακό σοσιαλιστικό μετασχηματισμό. Η σύνδεση εκσυγχρονισμού, εκβιομηχάνισης, τεχνολογικής προόδου και επανάστασης ήταν τόσο ριζωμένη στην μαρξιστική και την κομμουνιστική ιδεολογία, που χρειάστηκε η κατάρρευση των υπαρκτών σοσιαλισμών για να τολμήσουν κάποιοι που ανήκουν στην ευρωπαϊκή κομμουνιστική αριστερά να δηλώσουν ευθαρσώς ότι κάθε εκσυγχρονισμός δεν είναι υποχρεωτικά για το καλό της δημοκρατίας και των εργαζομένων. Ωστόσο, στα πρώτα ιδίως χρόνια της μεταπολίτευσης το είδος αυτού του θολού προοδευτισμού έθρεψε με επιτυχία την ρητορική της Νέας Δημοκρατίας καθώς και μεγάλου μέρους της Αριστεράς και πολύ περισσότερο του ΠΑΣΟΚ αλλά και αυτήν του συγκροτήματος, δημιουργώντας μια κατάσταση πλειοδοσίας άκριτων αλλαγών, τόσο στο γλωσσικό όσο και σε όλα τα άλλα πεδία. Μια από τις παράπλευρές απώλειες της ιστορίας αυτής ήταν η δημιουργία μιας «κρίσιμης μάζας» νεοαγράμματων που όπως παραδέχθηκε κάποτε ο (χωρίς εισαγωγικά) λόγιος αρχισυντάκτης των Νεων, Λέων Καραπαναγιώτης συνέβαλε όχι απλώς την στροφή των εφημερίδων στην «τηλεοπτική» μορφή των τάμπλοϊντ, αλλά και σε μια προϊούσα θεαματική συρρίκνωση του δημοσιογραφικού κειμένου για χάρη της εικόνας.
Αν αναρωτηθούμε ποιο είναι το κομβικό σημείο στις κρατικές πολιτικές για την γλώσσα η απάντηση είναι: η επιβολή του μονοτονικού από το ΠΑΣΟΚ τους πρώτους μήνες της διακυβέρνησής του. Η Νέα Δημοκρατία είχε ήδη προηγουμένως αναγάγει την δημοτική σε επίσημη γλώσσα του κράτους, κάτι που ήταν ταυτόχρονα ένα από τα μέτρα εκτόνωσης ( σαν την νομιμοποίηση του ΚΚΕ και την έξοδο από το στρατιωτικό σκέλος του ΝΑΤΟ) και μια απάντηση στον κούφιο καθαρευουσιανισμό της Χούντας. Αυτό ωστόσο δεν αποτελούσε κάποια δραματική τομή: στην πραγματικότητα η ελληνική γλώσσα είχε από καιρό προχωρήσει σε μια ευέλικτη σύνθεση λόγιων και λαϊκών στοιχείων που εκφράστηκε με τον νεοδημοτικισμό της ομάδας Δελμούζου και με την τότε γλώσσα των εφημερίδων. Επίσης, στο θέατρο, η γλώσσα των μεταφράσεων αρχαίας τραγωδίας και κωμωδίας είχε από- ιδεολογικοποιηθεί και στην θέση της μαχόμενης λαϊκίζουσας δημοτικής άρχισε- από τον Μίνωα Βολανάκη και πέρα- να επιβάλλεται μια μικτή γλώσσα που ζητούσε να υπηρετήσει όχι τις απόψεις για το γλωσσικό ζήτημα αλλά την σκηνική αποτελεσματικότητα.
Με το μονοτονικό αντίθετα έρχεται μια κάθετη τομή καθώς αλλάζει ο τρόπος γραφής που είχαν υιοθετήσει οι Έλληνες από το 300 περίπου π.χ. : Καταργείται δηλαδή η χρήση των τόνων και των πνευμάτων που επέτρεπε στις πάνω από τριάντα γενιές των ελλήνων και των ελληνόφωνων που διαδέχτηκαν η μια την άλλη μετά τους πρώτους αλεξανδρινούς φιλολόγους και ποιητές, να καταλαβαίνουν την ελληνική γραμματεία από τον Όμηρο μέχρι και τον Ελύτη. Αυτό τον τρόπο γραφής υιοθέτησαν οι γενιές των ποιητών που, όπως παρατήρησε ο Κωνσταντίνος Τρυπάνης (ΣΗΜ.2 Βλ. την εισαγωγή του στο Penguin Book of Greek Verse, 1988) είναι από τότε αδιάλειπτα παρόντες σε κάθε γενιά και αυτός είναι ο τρόπος γραφής Ρωμανού του Μελωδού, του Κορνάρου, του Παπαδιαμάντη και του Καβάφη, που δεν μπορούν να διαβαστούν σε μονοτονικό καθώς η παρουσία είτε η απουσία τόνων και πνευμάτων ( ας πούμε στις λέξεις ου (φονεύσεις)= μη και εξ ου( διαπιστώνεται) =από το οποίο) διαφοροποιεί το νόημα. Με λίγα λόγια η απόφαση ήταν κυριολεκτικά κοσμοϊστορική: Καθιστούσε το σύνολο της ελληνικής μέχρι το 1981 όχι μόνο άμεσα νεκρή γλώσσα αλλά επίσης και προοπτικά ξένη γλώσσα και επίσης δυσκόλευε τους ξένους γνώστες των αρχαίων ελληνικών- και δυνάμει φιλέλληνες- να επικοινωνούν με τα σύγχρονα ελληνικά. Αξίζει να σημειωθούν ο τρόπος που αποφασίστηκε η μεταρρύθμιση, το πρόσωπο που συνδέθηκε μ’ αυτήν και το τεχνολογικό/οικονομικό ντεσού της υπόθεσης. Η απόφαση – η πρώτη μείζων κίνηση από την έλευση του ΠΑΣΟΚ στην εξουσία- πάρθηκε κυριολεκτικά νύχτα από τριάντα (!) βουλευτές χωρίς την συζήτηση που θα είχε κανονικά αφιερωθεί για την κατασκευή μιας πρόχειρής γέφυρας έξω από κάποιο χωριό. Ο υπουργός που την χρεώθηκε ήταν ο κ. Βερυβάκης, θαρραλέος αγωνιστής κατά της Χούντας, αλλά παντελώς άσχετος με τα γλωσσικά ζητήματα. Και ακόμη, η απόφαση βόλευε τις εταιρείες των υπολογιστών που στην πρωτόγονη εκεί η φάση της ηλεκτρονικής τεχνολογίας δεν μπορούσαν να λανσάρουν στην αγορά πολυτονικά προγράμματα (ΣΗΜ.3 Για ενδιαφέροντα αποσπάσματα από τα πρακτικά της βουλής της 11/1ου/1982 και από τα κείμενα κάποιων από τις προσωπικότητες που αναφέρονται αμέσως πιο κάτω βλ. πρόχειρα τον ιστότοπο «Αντίβαρο», http/antibaro).
Υπάρχει σε σχέση με την υπόθεση αυτή ένα συλλογικό απωθημένο της κοινωνίας μας , θαμμένο από ένα συνδυασμό αδιαφορίας και πρόθεσης : Πρόκειται για μια πληθώρα κειμένων που, μεταξύ άλλων, υπογράφουν ο Οδυσσέας Ελύτης, ο Νικηφόρος Βρεττάκος, ο Κορνήλιος Καστοριάδης, ο Νίκος Σβορώνος, ο Γιώργος Χειμωνάς, ο Τάσος Λιγνάδης, ο Διονύσης Σαββόπουλος, ο Στέλος Ράμφος, ο Γιάννης Καλεώδης, ο Άγγελος Ελεφάντης και ο δικαστής της Χούντας Γιάννης Ντεγιάννης. Τα επιχειρήματά τους, πε΄ρα από τις διαφορές της σκοπιάς και του ύφους επικεντρώνονταν στο ότι η κατάργηση των τόνων δεν αποτελούσε απλώς απόφαση για την μορφή της γραφής, αλλά συνιστούσε πολιτισμικό πλήγμα με βαρύτατες επιπτώσεις στην μνήμη και την ταυτότητα του ελληνισμού και, όπως παρατήρησε σοφά η Jaqueline de Romilly, στην σύνδεση της Ελλάδας με το πολύτιμο εθνικά «λόμπυ» των ελληνιστών του εξωτερικού. Το ότι η παρέμβαση ανθρώπων αυτού του αναστήματος αγνοήθηκε τότε και στη συνέχεια λησμονήθηκε έχει να κάνει με μια σημαντικότατη στροφή της κοινωνίας μας: Η γλώσσα από υπόθεση των ποιητών, των λογοτεχνών, των στοχαστών και των ανθρώπων που συνδύαζαν επιστημοσύνη και πολιτική προσφορά, δηλαδή από υπόθεση των με την ευρεία έννοια δημιουργών) κατάντησε, όπως και το κάθε τι σήμερα από την οικονομία ως και την παιδοφιλία, υπόθεση των ανειδίκευτων «ειδικών»: Μιας ομάδας γλωσσολόγων που αποφάσιζαν με βάση εργαλεία φτιαγμένα για εντελώς άλλες από την ελληνική γλωσσικές πραγματικότητες και που ουσιαστικά έβλεπαν την γλώσσα ως ένα «δομικά» αυτορυθμιζόμενο σύστημα ικανό να προσαρμοστεί, σε πείσμα οποιασδήποτε αλλαγής είτε επέμβασης. Άποψη μυωπική, αντιιστορική και απολιτική, αφού «αγνοούσε» ότι κάθε χρόνο καταγράφεται παγκοσμίως ο θάνατος πολλών γλωσσών.
Για να εξηγήσω για τι μιλώ, θα δώσω τον λόγο στην ποίηση: Θα σκιαγραφήσω δηλαδή την γλωσσική ( και ταυτόχρονα πνευματική και πολιτική) θέση του Ελύτη, όπως αυτή αναφαίνεται μέσα από την δημιουργία του με αποκορύφωμα το Άξιον έστι. Το έργο αυτό είναι χωρίς αμφιβολία το αριστούργημά του, το ποίημα που βοηθούσης και της εκπληκτικής μελοποίησης του Θεοδωράκη κατέστησε την ποίησή του κτήμα ευρέων λαϊκών στρωμάτων, αποτελώντας από την άλλη πλευρά και την αιχμή του δόρατος για την κατάκτηση του βραβείου Νόμπελ ένα μόνον χρόνο πριν από την άνοδο του ΠΑΣΟΚ στην εξουσία. Πέρα όμως από αυτό, η φόρμα του, τα μηνύματα αλλά και η ίδια η γλώσσα του το καθιστούν ένα καλλιτέχνημα/ μανιφέστο υπέρ της πολιτισμικής και γλωσσικής συνέχειας του ελληνισμού. Μέσα στο Άξιον Εστί δεν συναντώνται μόνον ο Όμηρος, οι προσωκρατικοί, ο Μελωδός , ο Σολωμός, ο Παπαδιαμάντης και ο Τσιτσάνης. Επιπλέον, κατά το παράδειγμα του Κάλβου, ποιητικού δασκάλου του Ελύτη, η ποιητική γλώσσα παράγεται από μια ελεύθερη αλλά έγκυρη σύνθεση λέξεων όλων των περιόδων της ελληνικής, από τα αρχαία έπη μέχρι και το ρεμπέτικο πράγμα, που δεν θα γινόταν αν η γλώσσα αυτή, όπως ίσως μόνον τα κινεζικά και τα αρμένικά, δεν ήταν «συντηρητική», δηλαδή με μια ιδιαίτερη συνοχή και συνέχεια από γενιά σε γενιά και εξαιρετικά αργή- ακριβώς διότι ήταν επαρκής- στην εξέλιξή της. Καταγγέλλοντας την κατάργηση των τόνων από το ΠΑΣΟΚ όσοι ήδη ανέφερα αλλά και πολλοί άλλοι (ΣΗΜ.4 Από την άποψη αυτή έχει ενδιαφέρον να αναφερθεί μια συνάντηση που διοργανώθηκε από το τότε Κ.Κ.Ε. εσωτερικού στο γήπεδο του Μίλωνα στις . Η παρουσία και η επιχειρηματολογία όσων ήτα κριτικοί προς τον νόμο του ΠΑΣΟΚ ήταν εντυπωσιακή , αλλά, χάρη και στα Μέσα που υποβάθμισαν το θέμα τα αποτελέσματα και αυτής της πρωτοβουλίας υπήρξαν αμελητέα) εξέπεμπαν σήμα κινδύνου που απειλούσε την συνέχεια αυτή την οποία έβλεπαν άρρηκτα συνδεδεμένη με τον σύνολο πολιτισμό της χώρας. Εννοείται ότι, επειδή η γλώσσα δεν κολυμπά σε κάποιο νεφέλωμα εκτός της υπόλοιπης πραγματικότητας, η γλωσσική αυτή αλλαγή συνδυάστηκε με άλλες που αφορούσαν στο περιεχόμενο. Τα αρχαία ελληνικά, ως νεκρή αλλά και σχεδόν ως ξένη πλέον γλώσσα, υποβαθμίστηκαν δραματικά στο διδακτικό πρόγραμμα της μέσης εκπαίδευσης και στη συνέχεια, καθώς κυριαρχούσε όλο και πιο πολύ μια εργαλειακή οπτική για τους σκοπούς της παιδείας, τον δρόμο τους ακολούθησαν γενικότερα οι επιστήμες της μνήμης όπως η Ιστορία και γενικότερα οι «άχρηστες» πλην απολύτως ουσιώδεις ανθρωπιστικές σπουδές.
Οι μεταρρυθμίσεις που ακολούθησαν δεν άλλαξαν αυτή την κατάσταση (ΣΗΜ.5 Η διατριβή που υποστήριξε στο Τμήμα ΕΜΕΠ του Παντείου Πανεπιστημίου το 2011 ο Άγγελος Γιουβρέκας,Τύπος και εκπαίδευση, η υποδοχή της εκπαιδευτικής μεταρρύθμισης Αρσένη στον ημερήσιο Τύπο, περιέχει μια σαδρομερή καταγραφή όλων των μεταρρυθμίσεων της Μεταπολίτευσης και αντίστοιχες συνεντεύξεις με τους πολιτικούς που τις ανέλαβαν, καθώς και μια κατατοπιστική βιβλιογραφία) . Αυτή του Αντώνη Τρίτση, που πρέπει αρχικά να είχε την κάλυψη του Ανδρέα Παπανδρέου, ήταν μια ειλικρινής αλλά αδέξια και σπασμωδική προσπάθεια, να επανέλθουν τα πράγματα σχετικά με την γλώσσα και τους στόχους παιδείας. Η προσπάθεια αυτή καταβαραθρώθηκε εκ των έσω, με παρεμβάσεις όχι μόνον της αριστεράς, ιδίως της «ανανεωτικής», σταθερά και άκριτα γοητευμένης από κάθε εισαγόμενο ή μη νεωτερισμό, αλλά και στελεχών του ΠΑΣΟΚ, όπως ο αθεράπευτα προοδευτικός κύριος Καστανίδης. Η Μεταρρύθμιση Κακλαμάνη υπήρξε μάλλον διαχειριστική και παρά ταύτα επίσης αναποτελεσματική, ενώ αυτή του Γεράσιμου Αρσένη, που επίσης δυναμιτίστηκε από το ΠΑΣΟΚ και τον «προσκείμενο» στο ΠΑΣΟΚ Τύπο, διαμορφώθηκε ως άποψη πριν ο εμπνευστής της προλάβει να αντιληφθεί τα πραγματικά εκπαιδευτικά προβλήματα, που ήταν, είναι και θα είναι πάντοτε ζητήματα αξόνων και αξιών. Μπορούμε μάλιστα να πούμε ότι από την εποχή Αρσένη και πέρα, το να συζητώνται ουσιαστικά ζητήματα κατεύθυνσης της εκπαίδευσης κατέστη, για διαφορετικούς ίσως κάθε φορά λόγους, αδιάφορο τόσο για τους εμπνευστές των αλλεπάλληλων μεταρρυθμίσεων όσο και για την πλειονότητα των υποτιθέμενων ιδεολογικών και πολιτικών τους αντιπάλων.
Η δεύτερη καταστροφική τομή, συνέχεια αυτής του 1981, αν και μάλλον οι πρωτεργάτες της αγνοούν τα πάντα για την περίοδο εκείνη, είναι η σημερινή εκπαιδευτική πολιτική της κυβέρνησης του ΠΑΣΟΚ. Πρόκειται για την πολλαπλή επιβολή της αγγλικής όχι ως «δεύτερης επίσημης γλώσσας του κράτους» όπως την ήθελε πριν ακόμη αναλάβει τα καθήκοντά της η κα Υπουργός Παιδείας, που κατά το επίσημο βιογραφικό της ανακάλυψε τα τρωτά της ελληνικής φυλής (sic), αλλά ουσιαστικά ως πρώτης και κυρίαρχης. Τα μέτρα της σημερινής κυβέρνησης που αφορούν στο Πανεπιστήμιο έγιναν ήδη νόμος με την συνέργεια και της Νέας Δημοκρατίας ενάντια στις υποτιθέμενες ευαισθησίες του κόμματος αυτού, και πρόσφατα εκφρασμένες δια στόματος του αρχηγού του, για την ελληνική παράδοση, τον Παπαδιαμάντη, τον Βιζυηνό κτλ. ,κτλ. Σύμφωνα με την πολιτική της κας Διαμαντοπούλου τα ελληνόπουλα, που όπως είπαμε δεν διδάσκονται την ορθογραφία της γλώσσας τους, διδάσκονται από την πρώτη δημοτικού αγγλικά ( άραγε χωρίς ορθογραφία;) και κομπιούτερ, των οποίων η χρήση είναι αδύνατη, αν δεν χρησιμοποιεί κανείς το προκρούστειο και αποτυπωμένο στην λατινική γραφή, μόρφωμα των αγγλοελληνικών γκρήγκλις. Περιττό να προσθέσουμε ότι τα εύπλαστα νεαρά πλάσματα που θα υποβληθούν σε αυτή την πλύση εγκεφάλου δεν θα κατορθώσουν να μάθουν καμία απολύτως γλώσσα διότι χάνοντας μέσα σε αυτό το αλαλούμ την μητρική τους θα καταστούν αφασικά σε όλες. Η καταστροφή μάλιστα αυτή σε ένα μόνο βαθμό οφείλεται σε γενικότερες εξελίξεις όπως έχουν μελαγχολικά και εσφαλμένα υπαινιχθεί κάποιοι. Η προσπάθεια επιβολής της αγγλικής ως lingua franca, οικουμενικής κοινής γλώσσας είναι όντως διαπιστωμένη και σχολιασμένη αν και δεν αποτελεί αυτονόητο νόμο, αφού η αγγλική απειλείται από τα ισπανικά στις ίδιες τις Ηνωμένες Πολιτείες. Αν όμως η επιβολή της αγγλικής είναι παγκόσμιο φαινόμενο, η εθελοντική και συστηματική υπόσκαψη της ελληνικής για χάρη των αγγλικών είναι μια πρωτοβουλία που ίσως να αποτελεί παγκόσμια πρωτοτυπία, όπου πρωτοστατεί η σημερινή υπουργός Παιδείας.
Μήπως όμως είναι άδικο το να συνδέουμε τα μέτρα του ΠΑΣΟΚ για το Πανεπιστήμιο με το γλωσσικό βάραθρο στο οποίο είναι έτοιμη να ολοκληρώσει την πτώση της η Ελλάδα; Οπωσδήποτε όχι. Αν δούμε τον Νόμο Διαμαντοπούλου όχι απλώς ως εκτός τόπου και χρόνο, αλλά μέσα στο πολιτικό και διοικητικό συγκείμενό του, γίνεται σαφές ότι αποτελεί την ταφόπλακα στην υπόθεση του γλωσσικού αφελληνισμού. Τα σχέδια που υποβάλλουν οι πανεπιστημιακοί για να πάρουν τα περίφημα ευρωπαϊκά προγράμματα έρευνας κρίνονται από ξένους κριτές από περιλήψεις τους στα αγγλικά (προσοχή ας πούμε στα γερμανικά, τα κινεζικά είτε τα ινδικά). Προφανώς μοναδική επιστήμη στον κόσμο είναι η αγγλόφωνη και μοναδικοί επιστήμονες οι ομιλούντες και γράφοντες αγγλιστί. Τα μοντέλα επίσης αξιολόγησης που σήμερα επιβάλλονται από το Υπουργείο παιδείας για να κρίνονται οι πανεπιστημιακοί δάσκαλοι είναι αγγλοσαξωνικά. Δέκα εκτενή βιβλία στα ελληνικά είναι σύμφωνα με τα μοντέλα αυτά λιγότερο σημαντικά από ισάριθμες σύντομες- ακόμα και μη προσωπικές αλλά ομαδικές όπου είναι άγνωστο τι έχει γράψει ο καθένας- αγγλόφωνες συνήθως διεθνείς ανακοινώσεις και η αξιολογική κλίμακα των ανά τον κόσμο Πανεπιστημίων είναι Αμερικανική, έτσι που η Σορβόννη, η Χαϊλδελβέργη, η Σαλαμάνκα, η Μπολόνια να βρίσκονται στον πάτο της κατάταξης σε σχέση με άλλα απίθανα ιδρύματα που είτε είναι δευτεροκλασάτα αμερικανικά είτε απλώς τα αντιγράφουν και συνδέονται μαζί τους με οικονομικά συμφέροντα.
Μέσα σε αυτό το γενικότερο πλαίσιο, η ύποπτη επιείκεια που επιβάλλουν οι εγκύκλιοι του υπουργείου στο θέμα της εκμάθησης της ορθογραφίας της γλώσσας από τους μαθητές της στοιχειώδους και της μέσης εκπαίδευσης παίρνει όλη την ζοφερή της σημασία. Το επόμενο και ήδη προβλέψιμο βήμα θα πραγματοποιηθεί όταν κάποιοι άλλοι τριάντα ή λιγότεροι βουλευτές θα ψηφίσουν, επίσης νύχτα, το να γράφουν , όσοι Έλληνες έχουν απομείνει χρησιμοποιώντας το λατινικό αλφάβητο. Η πορεία αυτή είναι κάθε άλλο παρά αναπόδραστη. Εδώ και καιρό η ίδια η τεχνολογία των υπολογιστών επιτρέπει όχι μόνον να διορθώνουμε τα λάθη αλλά και αν το θέλουμε – με την χρήση του προγράμματος πολυτονιστή- να επανέλθουμε στ πολυτονικό και δι’ αυτού στην επανασύνδεση στην γραμματεία που αποτελεί την ραχοκοκαλιά μιας ταυτότητας, που μέσα στον σημερινό Αρμαγεδόνα, πρέπει να γίνει το κεντρικό μας στήριγμα για να αντέξουμε και να αντιδράσουμε. Το πρόβλημα όμως δεν είναι τεχνολογικό αλλά πολιτικό με την ουσιαστική έννοια της λέξης και συνεπώς πολιτισμικό. Μόνο την ώρα που θα βιώσουμε βαθιά ότι η ίδια η κρίση είναι πρωτίστως πολιτισμική, θα αποφασίσουμε να ξαναποκτήσουμε τα πνευματικά όπλα που θα μας επιτρέψουν να την ξεπεράσουμε. Αν δεν καταφέρουμε να επανασυνδεθούμε με αυτό το πατημένο πνευματικό οπλοστάσιο, στην καλύτερη περίπτωση, εφόσον δηλαδή θα θέλουμε ακόμα να αντισταθούμε, η φωνή μας θα είναι μόνο κραυγή η μουγκρητό και η πράξη μας μια σπασμωδική εκτόνωση.
* O Γιάγκος Ανδρεάδης είναι Καθηγητής Ιστορίας Πολιτισμού και Θεάτρου, στο Πάντειο Πανεπιστήμιο

Read More

Ο ΠΟΛΕΜΟΣ ΣΤΗΝ ΓΛΩΣΣΑ

ΤΟ ΠΑΡΑΚΑΤΩ ΑΡΘΡΟ ΜΑΣ ΤΟ ΕΣΤΕΙΛΑΝ ΣΤΟ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΟ ΜΑΣ ΤΑΧΥΔΡΟΜΕΙΟ ΜΑΣ ΑΡΕΣΕ ΚΑΙ ΤΟ ΔΗΜΟΣΙΕΥΟΥΜΑΙ ΤΑ ΛΟΓΙΑ ΕΙΝΑΙ ΠΕΡΙΤΤΑ
Ἐξ αἴφνης, κι ἀπὸ ἐκεῖ ποὺ δὲν τοὺς βλέπαμε, δὲν τοὺς ἀκούγαμε, δὲν τοὺς ἀντιλαμβανόμασταν, μᾶς προέκυψαν οἱ γλωσσολόγοι, ὑπερασπιστὲς τῆς μανδᾶμ Φιλιππάκη καὶ τῶν συνεργατῶν της. (Μανδάμ Φιλιππάκη εἶναι ἡ μανδὰμ ποὺ συνέγραψε τὴν νέα γραμματική τοῦ δημοτικοῦ!!)

Καί γιατί παρακαλῶ νά μήν ἐμφανισθοῦν; Πῶς θά δικαιολογήσουν τόν μισθό τους;

Ἔγραψαν λοιπὸν ἕνα κείμενον, τὸ ὁποῖον καὶ ὑπογράφουν 140 (μάλλιστα, 140!!! Δὲν ἤξερα πὼς εἴχαμε τόσους γλωσσολόγους στὴν χώρα μας! Ξαφνιάστηκα! Ἄκου 140!!) γλωσσολόγοι, καὶ καταδικάζουν τὴν ἐπιστολὴ τῆς δασκάλας Μαρίας Χρυσοῦ, μὲ τὴν ὁποίαν κατήγγειλε τὸ νέο βιβλίον ἀ-γραμματικῆς.

Καὶ πολὺ πιθανὸν νὰ ἔχουν δίκαιον, ὅσον ἀφορᾷ στὴν ἐπιστημονική της κατάρτισιν, μία καὶ ἡ Χρυσοῦ εἶναι μία ἀπλῇ δασκάλα, ἐκπαιδεύμένη ἀπὸ αὐτοὺς τοὺς 140 γλωσσολόγους, μὲ βιβλία ποὺ συνέγραψαν κι ἐνέκριναν αὐτοὶ οἱ ἴδιοι γλωσσολόγοι, σὲ μαθητὲς καὶ φοιτητές, ποὺ ἀπεφοίτησαν ἀπὸ τὰ ὑπόλοιπα σχολεῖα, τῶν ὁποίων ἐπίσης αὐτοὶ οἱ ἴδοι γλωσσολόγοι συνέγραψαν κι ἐπέβλεψαν τὴν συγγραφή τους! Δῆλα δὴ τὴν λοβοτομή μας μέσῳ τῆς καταστροφῆς τῆς γλώσσης.

Καὶ τὸ ἔκαναν θαυμάσια… Μὲ περίσσιο ζῆλο καὶ σθένος! Δίχως κανέναν ἀντίλογον καὶ μὲ ὅλο τὸ ἐπιτελεῖον ἀπὸ τὸ ὑπουργεῖο (βλέπετε καὶ κοινοπραξία ΜΠΙΛΝΤΕΜΠΕΡΓΚ-ΕΛΙΑΜΕΠ) νὰ τοὺς στηρίζῃ καὶ νὰ τοὺς ἀφήνῃ νὰ δράσουν ἀνενόχλητοι! Ποιός λοιπόν νά ἀντιταχθῇ στόν λόγο τους; Στήν «ἐπιστήμη» τους; Στήν κατάρτισίν τους;

Κι ἐδῶ πού τά λέμε, πῶς νά τολμήσῃ κάποιος νά τά βάλῃ μέ κοτζᾶμ γλωσσολόγους πού κατήντησαν γλωσσοπλᾶστες, ἀλλά ἀπό τήν ἀνάποδη;

Καὶ φυσικὰ μιλᾶμε πάντα γιὰ αὐτοὺς τοὺς ἴδιους «γλωσσολόγοις» ποὺ ἔχουν σταθεῖ στὴν γωνία καὶ ἐμφανίζονται μόνον ὅταν κάποιος ἀπὸ τὸ σινάφι τους ἐνοχληθεῖ. Ἀνύπαρκτοι στὴν παιδεία, στὸ τὶ θὰ μάθουν τὰ παιδιά μας καὶ ἰδίως στὸ πῶς θὰ τὸ μάθουν.

Ἔγραψαν λοιπὸν ἕνα κείμενον «καταπέλτη», κατακεραυνώνοντας τὸν λόγο τῆς δασκάλας, ὥς μὴ ἐπιστημονικόν!

Καὶ εἴπαμε, ἐγὼ θὰ συμφωνήσω μαζύ τους. Διότι οἱ δάσκαλοι σήμερα μόνον δάσκαλοι δὲν εἶναι. Διότι ἔτσι ὅπως κατήντησαν τὴν παιδεία, μόνον δασκάλους δὲν ἔχουμε, καὶ διότι ἐὰν κρίνω κι ἀπὸ τὸν πρώην πρύτανη τοῦ Πανεπιστημίου Ἀθηνῶν, μοναδικὸν κι ἀνεπανάληπτον μέλος τοῦ ΕΛΙΑΜΕΠ, (ἀχαρακτήριστον ὅσον ἀφορᾷ στὶς παρεμβάσεις του στὴν γλώσσα καὶ φυσικὰ πρῶτον διδάξαντα ὅλων αὐτῶν ποὺ ἀπλοποιοῦν καὶ παραποιοῦν τὴν γλώσσα μας σήμερα), ἐννοεῖται πλέον πὼς δὲν ἔχουμε γλωσσολογία στὴν Ἑλλάδα.

Σὲ καταστροφεῖς τῆς γλώσσης ναί, θὰ μπορούσαμε νὰ βροῦμε κάτι ἀπὸ τὸ εἶδος τους. Ἀλλὰ σὲ γλωσσολόγους… Ἀφῆστε καλλίτερα….

Ἄκου 140 γλωσσολόγοι! Μόνον γλωσσολόγους ἔχουμε σέ αὐτήν τήν χώρα; Καί γιατί τότε ὅλοι μας εἴμαστε τόσο ἀγράμματοι; Καί ποῦ ἦταν ὅλοι αὐτοί ὅταν ὁ Μπαμπινιώτης καί οἱ ὅμοιοί του δημιουργοῦσαν γλωσσικές τερατογενέσεις; Καί ποῦ ἦταν ὅλοι αὐτοί ὅταν κάποιοι ἄλλοι ἀμόρφωτοι κι ἀνεγκέφαλοι μᾶς φόρτωναν τό μονοτονικό; Λούφαζαν ἤ ἔγλειφαν πρό κειμένου νά πάρουν σειρά γιά τίς καθηγητικές ἕδρες;

Τί νά πρωτοθυμηθῶ τί νά πρωτοξεχάσω;

• Τήν βρώμα πού τήν κατήντησαν βρόμα; Τό αὐγό πού τό μετήλλαξαν σέ ἀβγό; Τό αὐτί πού τό ἀναγέννησαν σέ ἀφτί; Τί; Ποῦ νά σταθῶ κι ἀπό ποῦ νά τόν πιάσω; Πῶς νά χαρακτηρίσω τόν ἀρχι-«γλωσσολόγο» καί τούς παρατρεχαμένους του; Καί πῶς νά συγκρατηθῶ;
• Ἄκου γλωσσολόγος ὁ Μπαμπινιώτης. Μήπως ἤθελε νά γράψῃ γλωσσο-φόνος;
• Γλωσσολόγοι; Χμμμ…. Καί ποῦ ἀκριβῶς κρύβονταν ὅταν ὁ Μπαμπινιώτης ἁλώνιζε; Τί εἴπατε; Ἀπό πίσω του ἔτρεχαν πρό κειμένου νά τούς προσέξῃ καί νά τούς προτιμήσῃ στούς διορισμούς;

Ἀλλὰ ἄς καταπιαστῶ καλλίτερα μὲ τὴν ἐπιστολή τους (τὴν ὁποίαν καὶ θὰ παραθέσω στὸ τέλος). Διότι αὐτὴ εἶναι ποὺ μᾶς ἐνδιαφέρει.

Ξεκινοῦν λοιπὸν οἱ γλωσσοφόνοι μὲ τὰ ἐξῇς:

«Τις τελευταίες μέρες γίναμε μάρτυρες μιας μαζικής επίθεσης εναντίον του νέου σχολικού εγχειριδίου γραμματικής για το δημοτικό σχολείο,….»

Παρακάμπτω ὅμως διάφορες σαλτσοῦλες καὶ περνάω στὸ «ζουμάκι»:

«….Το ζήτημα που έχει προκύψει είναι ανησυχητικό για δύο λόγους:

(α) Γιατί αποπροσανατολίζει δασκάλους, γονείς και μαθητές, με τους πιο ψύχραιμους εκ των οποίων να μη γνωρίζουν πλέον τι πρέπει να διδάξουν ή τι απ’ όσα έχουν διδαχθεί ανταποκρίνονται στην αλήθεια.

Ἀποπροσανατολίζει; Ἔτσι θέλετε νά πιστεύετε; Καί τώρα ἐσεῖς, ὥς «εἰδικοί», βγήκατε νά πάψετε τήν προπαγάνδα; Καί οἱ 140 μαζύ; Μωρὲ τὶ στρατὸς εἶναι ἐτοῦτος!!!!!!!!!
Γιὰ καθίστε παρακαλῶ ἥσυχα, ποὺ σηκωθήκατε τώρα, ἐφ’ ὅσοον πρωτίστως δὲν ἀφήσατε τίποτα ὄρθιο, νὰ ζητήσετε καὶ τὰ ῥέστα.

(β) Γιατί είναι ανησυχητικό με πόση ευκολία και ταχύτητα διαδόθηκε το άρθρο αυτό και πως έσπευσαν τόσοι συμπολίτες μας να το πιστέψουν άκριτα φτάνοντας να δηλώσουν τον αποτροπιασμό τους για το υποτιθέμενο έγκλημα εναντίον της γλώσσας μας. Κάποιοι πίστεψαν στα σοβαρά ότι το σχολικό εγχειρίδιο της γραμματικής δεν περιλαμβάνει τα γράμματα ύψιλον, ωμέγα, ήτα κ.τ.λ. Άλλοι πήραν τοις μετρητοίς την απειλή ότι το νέο σχολικό εγχειρίδιο αλλάζει την ιστορική ορθογραφία της Ελληνικής σε «φωνητική ορθογραφία». Άλλοι έσπευσαν να δηλώσουν ότι είτε θα απαγορεύσουν στα παιδιά τους να παραλάβουν το εγχειρίδιο είτε θα το κάψουν είτε δεν θα στείλουν τα παιδιά τους στο σχολείο! Ορισμένοι προσπάθησαν να εξηγήσουν τα αυτονόητα αλλά χωρίς αποτέλεσμα. Η συκοφαντική επίθεση κατά του βιβλίου συνεχίστηκε και μάλιστα διογκώθηκε καθώς οι ανυπόστατες κατηγορίες της κ. Χρυσού αναδημοσιεύτηκαν σε εφημερίδες πανελλαδικής κυκλοφορίας, ενώ ήδη αποτελούν αντικείμενο συζήτησης σε τηλεοπτικά δίκτυα.

Ὑποτιθέμενον;

Τὸ ἐγκληματικὸν ἔργο σας «ἀγαπητοί», εἶναι καὶ διαρκὲς καὶ κατ’ ἐξακολούθησιν. Δὲν ἔχετε πάψει οὔτε στιγμὴ νὰ καταστρέφετε ἕναν πρὸς ἕναν ὅλους τοὺς πυλῶνες τῆς γλώσσης.

Ξεκινήσατε μὲ τὴν σιωπή σας, ἐπὶ Ῥάλλη, καὶ ἐξακολουθήσατε ἀνὰ τακτὰ χρονικὰ διαστήματα, μὲ μικρὲς ὁμολογουμένως, ἀλλὰ οὐσιώδεις παρεμβάσεις. Δὲν ἔχετε ἀφήσει τίποτα ὄρθιο Μὲ ἀποκορύφωμα φυσικὰ τὰ ἔργα Μπαμπινιώτη, γιὰ τὰ ὁποῖα ΟΥΔΕΠΟΤΕ σᾶς εἴδαμε νὰ ὀρθώνετε ἀνάστημα. Προσκυνημένοι, ΝΑΙΝΑΙκοι, συνεργοί! Πάντα!

Ἐπίσης, ἀφῆστε τὶς κραυγὲς ἀγανακτήσεως. Τὰ φέρατε ὅλα τόσο μαλακά, ποὺ οὐδεῖς δὲν θὰ παραλάβῃ βιβλίο. Διότι ἡ τρομοκρατία ποὺ ἀσκεῖται καὶ ἀσκεῖτε, εἶναι τόσο πασιφανής, ὥς τὲ ἐὰν κάποιος γονέας ἀξιώσῃ τὸ αὐτονόητον, νὰ τὸν χλευάζουν ὅλα σας τὰ τσιράκια καὶ νὰ τὸν περιθωριοποιοῦν.

Σᾶς ἔχω ἀπαντήσει ἤδη γιὰ τὸ κατάπτυστον αὐτὸ «δημιούργημα» στὸ κείμενον:

Ὅταν οἱ δάσκαλοι ἐπισήμως συνεργοῦν στὴν πνευματική μας δολοφονία!

Μελετῆστε το.

Ἀλλὰ μία καὶ τὸ θίξαμε, ἄς τὸ δοῦμε ἀναλυτικότερα.

Πράγματι γίνεται ἐπισήμως ἡ πρώτη προσπάθεια ἐγκαθιδρύσεως τῆς φωνητικῆς ὀρθογραφίας.

Ἀπόδειξις;

Ἀναφερθήκατε ὅλοι σας στὴν γραμματικὴ Τριανταφυλλίδου. Γιὰ νὰ δοῦμε τὶ λέει ὁ Τριανταφυλλίδης καὶ τὶ ἰσχυρίζεστε ἐσεῖς πὼς λέει ὁ Τριανταφυλλίδης.

Ὁ Τριανταφυλλίδης, τὸ 1941, ἔγραφε:

Τί βάζετε τόν Τριανταφυλλίδη νά «λέῃ» σήμερα;

Γράφει κάτι τέτοιο ὁ Τριανταφυλλίδης; Γράφει γιά φωνῆε «ου» ὁ Τριανταφυλλίδης; Ἀπό ποῦ κι ὥς ποῦ τόν καταργεῖτε; (Ἤ μήπως παρουσιάζει τό [ῖ] ὡς [i]; Μήπως παρουσιάζει τό [ε] ὥς [e]; Κι ἀπό ποῦ κι ὥς ποῦ χρειαζόμαστε γράμματα τῆς λατινικῆς γραφῆς, πρό κειμένου νά ἐκφέρουμε σωστά τόν λόγο μας; Μήπως οἱ Ἄγλλοι ἤ οἱ Λατίνοι προφέρουν τό [e] ὤς [ε] ἤ τό [ι] ὥς [i]; Δέν τήν μαζεύετε καλλίτερα διότι τό παρατράβηξε;)

Κάθε φορά πού κάνει ἀναφορά σέ φθόγγους καί γράμματα, τό διευκρινίζει ἤ ὄχι; Γίνεται πάντα ἀποσαφήνισις τῶν ἐννοιῶν πού χρησιμοποιεῖ, ναί ἤ ὄχι; Καταθέτει δεκατρεῖς (13) πυκνογραμμένες σελίδες, πρό κειμένου νά ἐξηγήσῃ μέ τόν πλέον ἀναλυτικότερον τρόπο, τό τί σημαίνει σύμφωνον καί τό τί ὄχι; Τό τί σημαίνει φωνῆεν καί τό τί ὄχι; Τό τί σημαίνει δίφθογγος καί τί ὄχι; Ποῦ εἴπατε πώς βασίζεται τό ἔκτρωμα τῆς μανδᾶμ;

Ὁ φουκαρᾶς (ναί, φουκαρᾶς, διότι ὁ ἀνθρωπᾶκος ἄλλα ἔγραψε κι ἄλλα ἰσχυρίζεστε ἐσεῖς πὼς ἔγραψε) ἀναφέρει στὴν ΦΩΝΗΤΙΚΗ ΕΙΣΑΓΩΓΗ, (νά τό ἐπαναλάβω ἤ μήπως τό καταλάβατε ὥς «γλωσσολόγοι» πού εἶστε;) γιὰ ἀντιστοιχίες. Τὰ ἀναλύει, τὰ ξεκαθαρίζει καὶ οὐδέποτε τὰ συγχέει.

Τώρα πῶς κατάφερε αὐτὴ ἡ μανδὰμ νὰ φτιάξῃ τόσες σελίδες (πέντε τὸν ἀριθμό) μόνον γιὰ τοὺς φθόγγους, καὶ λιγότερες γιὰ τὰ γράμματα (μία καὶ μισή, διότι στὴν δευτέρα σελίδα πάλι χώνει τοὺς φθόγγους της), αὐτὸ μόνον ἐκείνη τὸ γνωρίζει. Ἀκόμη καὶ τὸ γεγονὸς τῆς μεγαλυτέρας ἐνασχολήσεώς της μὲ τοὺς φθόγγους, παρὰ μὲ τὰ γράμματα, καταδεικνύει τοῦ λόγου τὸ ἀληθές.

Γράμματα καὶ φθόγγοι. Γράμματα καὶ φθόγγοι. Γράμματα καὶ φθόγγοι… Τρία πουλάκια….

Ὁ Τριανταφυλλίδης «ἀγαπητοί» μου κάνει μίαν πολὺ σοβαρὴ εἰσαγωγή, παραθέτει μέσα της ὅλα τὰ ἐπιστημονικὰ δεδομένα ποὺ κατέχει, ἐξηγεῖ τὸ πῶς παράγεται ἡ φωνή, πῶς ἐκφέρονται τὰ σύμφωνα καὶ τὰ φωνήεντα καὶ δὲν πασαλείβει.

Ἐσεῖς κάνατε μίαν «περίληψιν» τοῦ ἔργου του, στὴν φερομένη ὥς γραμματική του, καὶ πασχίσατε νὰ μᾶς πείσετε πὼς αὐτὴ εἶναι ἡ δική του γραμματική. Ἀπὸ τὶς 13 σελῖδες του, γιὰ φθόγγους καὶ γράμματα, μόλις οἱ , σχεδὸν, τέσσερις ἀφοροῦν στοὺς φθόγγους. Οἱ ὑπόλοιπες ἀφοροῦν στὰ γράμματα. (Ὁμοίως καὶ στὴν νεοελληνική της ἔκδοσιν. Τέτοιες ἀναλογίες ἐντοπίζουμε. Μόνον στῆς Φιλιππάκη ἀλλάζουν οἱ ἀναλογίες… Εἶναι ἄλλης …σχολῆς!) Ἐσεῖς κάνατε μίαν «περίληψιν» τοῦ ἔργου του, στὴν φερομένη ὥς γραμματική του, καὶ πασχίσατε νὰ μᾶς πείσετε πὼς αὐτὴ εἶναι ἡ δική του γραμματική. Ἀπὸ τὶς 13 σελῖδες του, γιὰ φθόγγους καὶ γράμματα, μόλις οἱ σχεδὸν τέσσερις ἀφοροῦν στοὺς φθόγγους. Οἱ ὑπόλοιπες ἀφοροῦν στὰ γράμματα.

Ἄλλη μία ἀπόδειξις τῶν ὅσων ἰσχυρίζομαι, εἶναι στὸν πίνακα μὲ τὰ σύμφωνα καὶ τὸν τρόπο ἐκφορᾶς τους. Ἐκεῖ ὁ Τριανταφυλλίδης ἀναλύει τὸ σύμφωνον καὶ τὸν τρόπο ἐκφορᾶς του, ἀναλόγως τῆς λέξεως ποὺ τὸ περιέχει. Ὄχι σὰν φθόγγους, ἀλλὰ βασιζόμενος ΜΟΝΟΝ στὸν τρόπο ἐκφορᾶς τους, πάντα σὲ σχέσιν μὲ τὴν θέσιν ποὺ κατέχουν τὰ σύμφωνα μέσα σὲ μίαν λέξι. (Ἀκόμη καὶ οἱ συμβολισμοί, παῦλες, τόνοι, ἔχουν τὴν σημασία τους, κάτι ποὺ ἀναλύει πεντακάθαρα.)

Τί ἀκριβῶς μᾶς παρουσιάζει ἡ δική σας ἐκδοχή γιά τήν γραμματική τοῦ Τριανταφυλλίδου;

Δῆλα δή, οὐδέποτε καταλάβατε τὸ τὶ ἔγραφε ὁ Τριανταφυλλίδης. (Πᾶνε καὶ οἱ συμβολισμοί, πᾶνε καὶ οἱ χαρακτηρισμοί, πᾶνε καὶ οἱ κατηγορίες…)Τὸ γιατὶ μόνον ἐσεῖς τὸ γνωρίζετε. Ἀλλὰ στὴν νέα ἔκδοσιν τῆς (ὑποτιθεμένης) γραμματικῆς Τριανταφυλλίδου, ἔχετε παραλείψει (τυχαίως μήπως;) ὅλην τὴν ἀνάλυσιν, τὴν διευκρίνησιν τοῦ ὅ,τι συζητᾶμε ΜΟΝΟΝ γιὰ ἐκφορὰ τοῦ λόγου, καθῶς καὶ τὰ σύμβολα ποὺ χρησιμοποιεῖ ὁ συγγραφέας. Μήπως συζητᾶμε γιά ἀλλοίωσιν πνευματικῆς ἐργασίας; Μέ μίαν «ἀναπροσαρμογή» τελειώσατε; Καί ποιός ὑπογράφει αὐτό τό τερατούργημα παρακαλῶ; Διότι ἀπὸ τότε, ἀπὸ τὴν ἔκδοσιν αὐτοῦ τοῦ ἐντύπου, πασχίζετε νὰ περάσετε τὴν φωνητικὴ γραφή. Ἀλλὰ ἄς μὴν ἀσχοληθοῦμε καὶ μὲ αὐτὸ σήμερα. Ἄλλην φορά. (Ἀφῆστε δὲ ποὺ τὸ «τζ» τὸ ἔφαγε ἡ …Μαρμάγκα…. Λᾶθος! Ἡ Φιλιππάκη μὲ τὴν παρέα της!!!)

Καὶ οὐδέποτε φυσικὰ χρησιμοποποεῖ ὁ Τριανταφυλλίδης τὸ «z» ὥς δεῖγμα ἐκφορᾶς. Αὐτὸ εἶναι δικό σας κατασκεύασμα…. Ἀλλὰ ξέχασα… Εἶστε ἀγγλομαθεῖς… Ὁ Τριανταφυλλίδης ἴσως νὰ μὴν ἦταν… Ὁπότε….

Κι ἐξακολουθοῦν οἱ 140 «γλωσσολόγοι»:

«…Ως γλωσσολόγοι, επιστημονικά ειδικότεροι και αρμοδιότεροι για τα ζητήματα γλώσσας και γλωσσικής εκπαίδευσης, και ως πανεπιστημιακοί δάσκαλοι οφείλουμε να πάρουμε θέση και να εξηγήσουμε γιατί οι κατηγορίες τις οποίες εξαπολύει η κ. Χρυσού κατά των συγγραφέων του εγχειριδίου «Γραμματική Ε΄ και Στ΄ Δημοτικού» είναι παντελώς εσφαλμένες και ανυπόστατες. …»

Ὤχ… Τοὺς ἔτσουξε…. Εἶναι κι ἐπιστημονικὰ εἰδικότεροι κι ἀρμοδιότεροι… Πολὺ τοὺς ἔτσουξε! Μία δασκαλίτσα τοὺς ξεμπρόστιασε!!!! Ἄ πὰ πὰ….
(Μὴν κάνετε ὄρεξι…. Σᾶς ἔχουμε πρὸ πολλοῦ καταλάβει!)

Η πρωτοβουλία μας αυτή δεν έχει συντεχνιακό χαρακτήρα αλλά τη θεωρήσαμε επιβεβλημένη, όταν μια επιστημονικά ανυπόστατη καταγγελία μετατρέπεται τόσο άκριτα σε επιστημονικό μανιφέστο και οδηγεί χιλιάδες συμπατριώτες μας σε παράλογα συμπεράσματα. Είναι τραγικό το ότι πολυάριθμοι επιμελητές ιστοτόπων αλλά και δημοσιογράφοι των Μ.Μ.Ε. έσπευσαν να αναπαραγάγουν μία φήμη, ενδεχομένως γοητευμένοι από την τρομολαγνική της παρουσίαση και τα προσδοκώμενα οφέλη ακρόασης, τηλεθέασης και ανάγνωσης….»

Βρὲ τοὺς γλωσσολόγους! Συντεχνίες;Μίλησε κάποιος γιά συντεχνίες; Μόνον αὐτοὶ τὸ ἀνέφεραν. Ἐγὼ (καθῶς κι ἀρκετοὶ ἄλλοι) τὸ μόνον ποὺ κάναμε εἶναι νὰ ἀναφέρουμε τὴν μεθόδευσιν. Ἐὰν λοιπὸν γίνεται ἀναφορὰ στὴν λέξιν συντεχνία, τότε μᾶλλον ἔχουν τὴν μύγα καὶ μυγιάζοναι. Τόσο ἀπλᾶ!

Καὶ κάτι ἀκόμη «γλωσσολόγοι» μας, ποὺ ἐξ αἴφνης ξυπνήσατε καὶ ἐξοργιστήκατε. Ἡ Χρυσοῦ ἔχει ἀπόλυτον δίκαιον. Ἴσως νὰ μὴν ἔχῃ τὰ πτυχία σας καὶ τὶς περγαμηνές σας, οὔτε τὶς ἕδρες σας, ἀλλὰ ἔχει ἀπόλυτον δίκαιον. Κι ἔως τώρα σᾶς τὸ ἔχω ἀποδείξει. (Καθῶς ἐπίσης καὶ στὴν παραπάνω ἀνάρτησίν μου.)

«….Ας δούμε λοιπόν ποια είναι η αλήθεια για τα καταγγελλόμενα, σύμφωνα με τις επιστημονικές αρχές της γλωσσολογίας:...»

Πολὺ μοῦ ἄρεσε αὐτό! Θὰ τὸ κρατήσω! Μέσα σὲ τρεῖς παραγράφους, τρεῖς ἐπιστημονικὲς ἀναφορές!! Ἔτσι, νὰ μὴν ξεχνιόμαστε!!! Χὰ χὰ χά…. Ἀπό πότε βρέ ὑπάρχει ἡ ἐπιστήμη γλωσσολογίας; Μήπως ἀπό τότε πού ἔπρεπε νά δικαιολογήσετε τήν ὕπαρξίν σας, καθῶς καί τήν συνειδητήν ἐπέμβασιν γιά τήν καταστροφή τῆς γλώσσης; Ἐπιστημονικῶς τὴν σφάζετε! Πράγματι!

«….Η συντάκτρια του κειμένου με τον τίτλο «Η ελληνική γλώσσα πρέπει να μείνει ανέπαφη» συγχέει τους φθόγγους (τους γλωσσικούς ήχους με τους οποίους εκφωνούνται/προφέρονται οι λέξεις στις διάφορες γλώσσες του κόσμου) με τα γράμματα (τα γραπτά σύμβολα που αναπαριστούν τους φθόγγους στον γραπτό λόγο). Δεν παρατηρεί, λοιπόν, ότι στη σελ. 36 της γραμματικής εμφανίζονται οι φθόγγοι της Ελληνικής γλώσσας (ή, για να είμαστε ακριβείς, τα φωνήματά της, βλ. υποσ. 1 σελ. 34 του βιβλίου) και όχι τα γράμματά της (το αλφάβητό της). Επομένως, τα [α], [ε], [ι], [ο], [ου], εντός αγκυλών και με σαφώς διακριτή γραμματοσειρά (όπως οι συγγραφείς του εγχειριδίου ρητά δηλώνουν στην υποσ. 2 της σελ. 34, πράγμα που φαίνεται, τουλάχιστον, να παραβλέπει η συντάκτρια του άρθρου) είναι οι πέντε φωνηεντικοί φθόγγοι της Νέας Ελληνικής, τα πέντε φωνήεντα της γλώσσας, δηλαδή, καθώς ο όρος φωνήεν είναι όρος που αποδίδεται σε στοιχεία του προφορικού λόγου (τους φθόγγους) και όχι στα γράμματα. Η αναγνώριση των 5 αυτών φωνηέντων ως των μοναδικών φωνηέντων της Νέας Ελληνικής βεβαίως και δεν αποτελεί καινοτομία της νέας γραμματικής, αντίθετα με όσα υποστηρίζει η κ. Χρυσού. Τα ίδια 5 φωνήεντα αναγνωρίζει και η μεγάλη γραμματική Τριανταφυλλίδη από το 1941 αλλά και οι σχολικές γραμματικές Τριανταφυλλίδη και Τσολάκη (απλώς στις σχολικές δεν δηλώνεται ρητά ο αριθμός των φωνηεντικών φθόγγων, συνάγεται όμως από τους ορισμούς). Τα ίδια 5 φωνήεντα αναγνωρίζουν ως φωνήεντα της Νέας Ελληνικής οι ειδικοί γλωσσολόγοι, και ιδιαίτερα οι φωνητικοί και φωνολόγοι, που μελετούν τη Νέα Ελληνική. Επομένως, είναι σαφές ότι το σύμβολο [ο] για τους συγγραφείς του βιβλίου είναι ο φθόγγος που στην Νέα Ελληνική γράφεται με τα γράμματα όμικρον ή ωμέγα. Το σύμβολο [ου] στη σελίδα 36 είναι ο φθόγγος ο οποίος στη γραφή αναπαρίσταται με τον συνδυασμό των γραμμάτων όμικρον και ύψιλον. Το ίδιο ισχύει και για τα σύμφωνα. Το γράμμα «ξ» δεν παριστάνει έναν μόνο φθόγγο, αλλά το συμφωνικό σύμπλεγμα δύο φθόγγων, του [κ] και του [σ], γι’ αυτό και οι συγγραφείς δεν συμπεριέλαβαν το σημάδι [ξ] στη «χαρτοσακούλα» της σελ. 36. Αντίστροφα, ο συνδυασμός των γραμμάτων «μι» και «πι» στην Ελληνική γλώσσα χρησιμοποιείται για να αποδώσει έναν και μόνο φθόγγο, τον φθόγγο [μπ]. Το ίδιο ισχύει και για τους φθόγγους [ντ], [γκ], καθένας από τους οποίους αποδίδεται με δίψηφο γράφημα στον γραπτό λόγο…..»

Σαφῶς κι ἀποτελεῖ καινοτομία ἡ βαρύτητα, μὲ τὴν ὁποίαν ἀντιμετωπίζονται φθόγγοι καὶ γράμματα. Σαφῶς καὶ ἀποτελεῖ καινοτομία ἡ παρουσία τοῦ [z] καὶ τοῦ [x] καὶ σαφῶς ἀποτελεῖ καινοτομία ἡ παρέμβασίς σας. Οὐδέποτε τὸ ἔχετε κάνει. Ἔως σήμερα ὅλα εἶχαν καλῶς, κατ’ ἐσᾶς.

Ὅσο γιὰ τὸν τρόπο ἐκφορᾶς τῆς γλώσσης, καθῶς καὶ τῆς φωνητικῆς γραφῆς, ποὺ τόσο πολὺ ἀγαπάει ἡ μανδὰμ Φιλιππάκη, μαζὺ μὲ τὴν παρέα της, ναί, γίνεται συνειδητὴ παραποίησις τῶν γραμμάτων ποὺ χρησιμοποιεῖ ἡ Ἑλληνική. Χώσατε μέσα τὰ [z] καὶ [x], δίχως φυσικὰ νὰ σεβαστεῖτε ἀκόμη καὶ τὸν Τριανταφυλλίδη, ποὺ τόσο πολὺ τὸν ἐκθειάζετε! Μήπως τελικῶς συζητᾶμε γιά συντεχνία; Ἔεεεε;

Πάντως ἡ Χρυσοῦ καὶ παρατηρεῖ, καὶ γράφει πεντακάθαρα τὰ ὅσα βλέπει.

Βλέπει ἕνα βιβλίο ποὺ περνᾶ διὰ τῆς πλαγίας ὁδοῦ, λατινικοὺς χαρακτῆρες, ἀγνοεῖ συστηματικῶς τὰ ἑλληνικὰ γράμματα ([z] καὶ [x]) ἀν τὶ [ζ] καὶ [χ] καὶ μᾶς προετοιμάζει γιὰ τὴν ἀκουστικὴ γραφή, ποὺ τόσο θαυμάσια μνημονεύει, στὸ κείμενον ποὺ δημοσίευσε, ὥς ἀπάντησιν στὴν ὀργή μας ἡ Φιλιππάκη. Μελετῆστε την. Ἄν καὶ πολὺ προσεκτικὴ στὸν γραπτό της λόγο, εἰλικρινῶς, τέτοιες ἰδέες, καλλίτερα νὰ μᾶς ἔλειπαν! Μόνον γιὰ καλὸ δὲν εἶναι!

«……Στο άρθρο εσφαλμένα και παραπλανητικά υποστηρίζεται ότι «τα φωνήεντα η, υ, ω έχουν καταργηθεί». Τα γράμματα της γλώσσας μας παρουσιάζονται στην υποενότητα «3.2. Γράμματα». Στη σελ. 39 παρουσιάζεται το αλφάβητο ενώ η αντιστοιχία φθόγγων γραμμάτων δίνεται στον πίνακα της σελ. 40. Εκεί βλέπουμε ότι τα πέντε (5) φωνήεντα, οι φθόγγοι [α], [ε], [ι], [ο], [ου] αποδίδονται στον γραπτό λόγο με τα γνωστά μας επτά (7) γράμματα, το άλφα, το έψιλον, τοήτα, το γιώτα, το ύψιλον, το όμικρον και το ωμέγα (και τους συνδυασμούς τους). Αντίστοιχα, βλέπουμε και τα γράμματα που αναπαριστούν τα σύμφωνα της Νέας Ελληνικής. Απολύτως τίποτα το διαφορετικό απ’ αυτά ακριβώς που υπήρχαν και στις παλιότερες σχολικές γραμματικές, εκτός από το ότι οι συγγραφείς, πολύ ορθά, δεν ονομάζουν και τα γράμματα σύμφωνα και φωνήεντα. Ωστόσο, κανένα γράμμα δεν λείπει και καμία προτροπή για φωνητική ορθογραφία δεν γίνεται προς τους χρήστες του εγχειριδίου. Μάλιστα οποιοσδήποτε ξεφυλλίσει το βιβλίο θα δει ότι από την πρώτη ως την τελευταία σελίδα του ακολουθείται κατά γράμμα (αν μας επιτρέπεται το λογοπαίγνιο…) η παραδοσιακή ιστορική ορθογραφία. Από το εγχειρίδιο δεν λείπει κανένα ήτα, κανένα ύψιλον, κανένα ξι, κανένα ωμέγα. Άρα δεν υπάρχει κανένας λόγος να φοβόμαστε….»

Τὰ γράμματα, ὅπως πολὺ σωστὰ γράφει ἡ Χρυσοῦ, παρουσιάζονται σὲ ἕνα σχεδιάγραμμα ὡς ὡρολόγιον, καὶ οὐδεμία ἄλλη ἀναφορὰ γίνεται. Λίγο πιὸ κάτω, ἕνας πίναξ, ἐπαναφέρει τὴν φωνητική-φθογγικὴ γραφή, παραθέτοντας δίπλα τὰ γράμματα, βάσει τῶν ὁποίων γράφουμε. Μᾶλλον δὲν τὸ πρόσεξαν καὶ οἱ 140 γλωσσολόγοι αὐτό. Ἰδοῦ παρακαλῶ:

Γιατί παρακαλῶ δέν παρουσιάζει καί τό [λ] ὥς [l]; Ἔως ἐδῶ ἦταν οἱ ἐντολές της; Τό [π] ὡς [p], τό [κ] ὥς [k], τό [φ] ὡς [f], τό [τ] ὡς [t], τό [σ] ὡς [s]; Κάτι μήπως θέλει νά μᾶς πῇ ἡ μανδάμ παρέα μέ τήν παρέα της; Καί δέν ἐμπεριέχει δόλο αὐτό «κύριοι» «ἐπιστήμονες»; Ἀπό ποιάν πλευρά τήν εἴδατε τἠν ἐπιστήμη ἐσεῖς; Διότι ἐγὼ ἀλλοιῶς τὴν ἤξερα….

Ἐὰν ἐσεῖς θεωρεῖτε πὼς γίνεται ἀναφορὰ ὀρθή, σὲ πρέπουσες ἀναλογίες, τότε ἀγαπητοί μου δὲν εἶστε ἐπιστήμονες ἀλλὰ σκιτζῆδες! Καὶ σᾶς προκαλῶ νὰ μὲ μηνύσετε. Διότι ἔχω κι ἄλλα νὰ σᾶς παρουσιάσω, ποὺ δὲν ἔχουν χῶρο καὶ θέσιν σὲ μίαν ἀπλῇ δημοσίευσιν. (Ἡ ὁποία …ξεχείλωσε ἐξ αἰτίας σας!!!)

Τί ἔγραφε λοιπόν ἡ Χρυσοῦ; Πώς τά κατήργησε ἡ Φιλιππάκη τά γράμματα; Νά προσθέσω πώς ξεκίνησε καί τήν ἀντικατάστασίν τους; Ἤ θά θεωρηθῶ κινδυνολόγος;

Ὄχι, ἀκόμη δὲν τὰ κατήργησε. Ἀπλῶς βάζει τὰ θεμέλια γιὰ νὰ τὰ καταργήσῃ. Κι ἐσεῖς, ἀν τὶ νὰ ἐπιδείξετε ἐστ΄ ᾦ καὶ γιὰ μίαν φορὰ συνείδησιν, βιαστήκατε νὰ λάβετε θέσιν ὑπέρ της! Καλλίτερα δὲν μπορούσατε νὰ πράξετε! Σᾶς διαβεβαιῶ! Ἀποκαλυφθήκατε!

Ὅσο γιὰ τὸ πολὺ ὀρθὰ δὲν ὀνομάζουν οἱ συγγραφεῖς τὰ γράμματα…. Τί νά πῶ; Τὰ εἴπατε ὅλα μόνοι σας! Τί χρειαζόμαστε, κατ’ ἐσᾶς πάντα, τά φωνήεντα καί τά σύμφωνα; Γιά νά κουραζόμαστε;

Τέλος, αὐτὸ σᾶς ἔλειπε. Ἐὰν εἶναι δυνατὸν νὰ παρουσιαστῇ ἐγχειρίδιον ἀνορθόγραφον, καὶ μάλλιστα ἐγχειρίδιον ποὺ ἀναφέρεται στὴν γραμματική. Ἄν καὶ δὲν τὸ μελέτησα ὅλο, (ἐπιφυλάσσομαι) θὰ ἦταν τουλάχιστον ἀστεῖο νὰ συζητᾶμε γιὰ ἀνορθογραφίες. Ἄλλως τέ, τόσοι τὸ μελέτησαν. Πῶς νά ξεφύγῃ ἀπό ὅλους τό λᾶθος; Σὲ αὐτὸ τὸ κομμάτι ὅμως οὔτε ἡ Χρυσοῦ σᾶς κατηγορεῖ. Ἐσεῖς γιατί πατήσατε ἐπάνω του; Μήπως κάτι ἄλλο θά θέλατε νά πεῖτε καί δέν τό λέτε;

«…Θα μπορούσαμε να επεκταθούμε περισσότερο και να εξηγήσουμε ότι η διάκριση των συμφώνων (των λεγόμενων συμφωνικών φθόγγων) σε τριβόμενα, κλειστά κ.τ.λ. είναι διάκριση κατά τον τρόπο άρθρωσης και, επομένως, ριζικά διαφορετική από τη διάκριση κατά τον τόπο ή το σημείο άρθρωσης, η οποία μάς δίνει κατηγορίες όπως «οδοντικά», «χειλοδοντικά» κ.τ.λ. και –επομένως– η ειρωνική παρατήρηση της κ. Χρυσού στη σελ. 6 του άρθρου «Τα χειλικά, οδοντικά και λαρυγγικά σύμφωνα ενώθηκαν, ανακατεύθηκαν και ξαναχωρίστηκαν όπως βόλευε τους συγγραφείς σε τριβόμενα και κλειστά!» φανερώνει και πάλι παρανόηση για βασικές αρχές της γλωσσολογίας που διδάσκονται σε όλα τα παιδαγωγικά και φιλολογικά τμήματα των πανεπιστημίων. Επίσης, θα μπορούσαμε να διατυπώσουμε σειρά επιστημονικών επιχειρημάτων που αποδεικνύουν ότι οι γλωσσικοί μύθοι τους οποίους δείχνει να προσυπογράφει η συντάκτρια του κειμένου (περί δυσλεξίας λόγω μονοτονικού, περί μουσικότητας των φθόγγων, περί της Ελληνικής ως μη συμβατικής γλώσσας, περί της Ελληνικής ως αρχαιότερης γλώσσας όλων των λαών του κόσμου κ.ά.) δεν είναι παρά εθνικά επικίνδυνοι μύθοι που δεν ευσταθούν επιστημονικά….»

Δὲν εἶμαι «ἐπιστήμων γλωσσολόγος» «ἀγαπητοί» μου. Οὐδέποτε ἄλλως τὲ θὰ ἄντεχα νὰ ἀκούω τοὺς διαχωρισμούς σας. Οὔτε τὴν γλώσσα σας κατανοῶ. Τὸ μόνον ποὺ διαπιστώνω, μετὰ μεγάλης μου θλίψεως, εἶναι ἡ ἀπόλυτος ἀπαιδεία ποὺ βασιλεύει στὰ παιδαγωγικά, στὰ φιλολογικά, ἀλλὰ καὶ στὰ γλωσσολογικὰ τμήματά σας. Βλέπω νέους ἀγράμματους. Βλέπω ἀνθρώπους νὰ μὴν ξέρουν καλὰ καλὰ οὔτε τὸ ὄνομά τους νὰ γράψουν. Καὶ ἀποκλειστικῶς ὑπεύθυνοι γιὰ ἐτούτην τὴν κατάντια εἶστε ὅλοι ἐσεῖς. Καὶ οἱ 140, καθῶς ἐπίσης καὶ ὅλοι οἱ ἄλλοι ποὺ συνεργάζεστε, πρὸ κειμένου νὰ ἐξαθλιώσετε καὶ τὴν ἐλαχίστην ἀντίληψιν ποὺ διαθέτουμε. Ἔχετε φτιάξει φιδοφωλιές μέσα στὰ Πανεπιστήμιά μας, σᾶς πληρώνουμε ἀπὸ τὸ ὑστέρημά μας, πρὸ κειμένου νὰ παίρνετε στὰ χέρια σας ἀνθρώπους καὶ νὰ μᾶς τοὺς παραδίδετε ὑπηκόους. Εἶστε κατάπτυστοι! Εἶτε τὸ συνειδητοποιεῖτε, εἶτε ὄχι!

Ὅσο γιὰ τὰ περὶ δυσλεξίας, θὰ ἤθελα πράγματι τὰ «ἐπιστημονικά σας» ἐπιχειρήματα. Διότι τὰ Ἑλληνικά, καὶ συγκεκριμένως τὰ ἀρχαῖα Ἑλληνικά, ὄντως βοηθοῦν στὴν καταπολέμησιν τῆς δυσλεξίας. Τὸ ὅ,τι τὸ ἀγνοεῖτε ἀποδεικνύει τὴν «ἐπιστημονικότητα» τῆς σκέψεώς σας. Ἐγώ πῶς νά σᾶς πείσω; Ἄς τὸ κάνουν οἱ ἰατροί. Διότι ἐσᾶς μόνον ἰατροὶ μποροῦν νὰ σᾶς ἀναλάβουν.

Τὸ ὅ,τι δὲν ἔχετε ἰδέα γιὰ τὴν Ἑλληνικὴ γλώσσα ἀποκαλύπτεται ἀπὸ αὐτὴν τὴν παρένθεσιν ποὺ παραθέσατε.

Τὰ Ἑλληνικὰ εἶναι τραγούδι «κυρίες» καὶ «κύριοι». Στὸ τέλος τῆς ἀναρτήσεως θὰ σᾶς παρουσιάσω τὴν ἀπόδειξιν. Τὸ ἀγνοεῖτε. Δὲν πειράζει. Ἀλλὰ αὐτὸ ὑφίσταται! Κι ἄς σᾶς ἔχει πιάσει μία τρελλὴ ἀγωνία πρὸ κειμένου νὰ ἐξαφανίσετε τὴν μουσικότητα τῶν φθόγγων. Τόσα ξέρετε, τόσα γράφετε.

Ὅσο γιὰ τὸ ἐὰν συζητᾶμε γιὰ συμβατικὴ γλώσσα, ἤ ὄχι, αὐτὸ εἶναι πάρα πολὺ μεγάλο θέμα. Ναί, εἶναι μὴ συμβατικὴ γλώσσα. Εἶναι ἀμήτωρ ἡ γλώσσα μας. Ἀλλὰ αὐτὸ γίνεται μόνον ἀπὸ Ἕλληνες κατανοητόν. Ὄχι ἀπὸ ἄλλους. Κι ὄχι μόνον γίνεται κατανοητὸν ἀπὸ τοὺς Ἕλληνες, ἀλλὰ τώρα τελευταῖα, ὅλο καὶ περισσότεροι «ἀλλοδαποὶ» Ἕλληνες, τὸ φωνάζουν καὶ τὸ ἀποδεικνύουν. Ψιλὰ γράμματα κύριοι «γλωσσολόγοι» γιὰ ἐσᾶς… Ἀκατανόητα… Ἀσύμβατα…

Δὲν θὰ προσπαθήσω νὰ σᾶς πείσω. Διότι ἡ πειθώ εἶναι κάτι ποὺ ἀξιώνει διάλογον, σκέψιν, νόησιν, αὐτοσεβασμόν, σεβασμόν, κατανόησιν…

Ἐσεῖς ἐκπαιδευθήκατε ἀπὸ Μπαμπινιώτηδες. Διορισθήκατε ἀπὸ χἌννες. Ἀναρριχηθήκατε ἀπὸ κοινοπραξίες ΜΠΙΛΝΤΕΜΠΕΡΓΚ κι ΕΛΙΑΜΕΠ. Εἶναι δυνατόν, ἀκόμη κι ἐάν γνωρίζατε, νά θυσιάζατε τήν καριέρα σας γιά νά ἐμφανίσετε στό φῶς τήν ἀλήθεια; Δὲν εἶναι… Συνεπῶς;

Καὶ μὴν φοβᾶστε… Ἐθνικὰ ἐπικίνδυνοι δὲν εἶναι αὐτοὶ ποὺ ζοῦν μὲ τὸν Ἔρωτα γιὰ ἔννοιες ὅπως γλώσσα, Πατρίς, Ἑλλάς… Ἐθνικὰ ἐπικίνδυνοι εἶναι αὐτοὶ ποὺ πασχίζουν μὲ κάθε δυνατὸν τρόπο νὰ τὶς ἀκυρώσουν καὶ νὰ τὶς καταλύσουν. Αὐτὸ νὰ τὸ θυμᾶστε!

«….Δεν θα σχολιάσουμε καν τις θέσεις της συντάκτριας του κειμένου περί κινδύνων που διατρέχει η Ελληνική από την απώλεια της ετυμολογίας λόγω της χρήσης της φωνητικής ορθογραφίας. Κανείς δεν υποστήριξε τη χρήση της φωνητικής ορθογραφίας ούτε την απλοποίηση της ιστορικής ορθογραφίας στο συγκεκριμένο εγχειρίδιο. Η παρουσίαση των φθόγγων στη νέα σχολική γραμματική δεν είναι δυνατόν να εκληφθεί κατά κανένα τρόπο ως προτροπή σε αλλαγή του αλφαβήτου, καθώς το αλφάβητο παρουσιάζεται αυτούσιο και με αναλυτικό τρόπο. Η δε παρουσίαση των φθόγγων στη γραμματική δεν συνιστά καινοτομία• τους φθόγγους τους παρουσίαζαν (ξεκινούσαν μάλιστα από αυτούς και μετά πήγαιναν στα γράμματα) και οι προηγούμενες σχολικές γραμματικές. Οι κατηγορίες, λοιπόν, θεωρούμε ότι είναι παντελώς αβάσιμες και ίσως σκόπιμα κινδυνολογικές και διχαστικές σε μια δύσκολη χρονική συγκυρία για τη χώρα μας και τον λαό της. ….»

Κι ἄλλην ἀποκάλυψιν μᾶς κάνετε «ἀγαπητοὶ» «γλωσσολόγοι» μας. Δῆλα δή ἰσχυρίζεστε πώς ἡ ἑτυμολογία δέν διατρέχει κανέναν κίνδυνον ἀπό τήν φωνητική γραφή; Νά ἐπαναλάβω τό πείραμά σας; Ἀνθυπολοχαγός= ὁ λοχαγὸς τῶν ἀνθέων. Τό θυμᾶστε; Ἀποτέλεσμα τῆς «ἐπιστήμης» σας εἶναι κι αὐτό.

Σαφῶς καὶ ἡ παρουσίασις τῶν φθόγγων, μὲ τόσο ἐκτενὴ τρόπο καὶ μὲ τόση «ἀδιαφορία» γιὰ τὰ γράμματα, ἐκλαμβάνεται ὥς ἐνδιάμεσον βῆμα πρὸς τὴν φωνητικὴ γραφή.Καὶ ναί, εἶναι κίνησις ἐκ τοῦ πονηροῦ!!! Κι αὐτὸ εἶναι πασιφανὲς ἀπὸ ὅσους ἀντιλαμβάνονται. Ὄχι ἀπὸ ἐσᾶς! Σᾶς τὸ ἀπέδειξα ἄλλως τὲ ἤδη δύο φορές, μία παρὰ πάνω καὶ μία στὴν προηγουμένη μου ἀνάρτησιν.

«…Για τους παραπάνω λόγους, ως ειδικοί επιστήμονες στον τομέα της γλωσσολογίας και πανεπιστημιακοί δάσκαλοι….»

Προσέξτε μὴν πονέσετε μόνον μὲ τόσην κατάρτισιν! (Ἐγὼ μίαν τρομάρα τὴν πῆρα πάντως!!!! Μπρρρρ….)

Εἶστε καὶ πανεπιστημιακοί, συνεπῶς ἀπολύτως ὑπεύθυνοι γιὰ τὴν κατάντια τῆς παιδείας. Ἄρα πράγματι ὁ λόγος σας ἔχει ἰδιατέραν βαρύτητα!!!

«…Αναρωτιόμαστε πώς είναι δυνατόν μια εκπαιδευτικός που δεν παραδέχεται στοιχειώδεις αρχές της γλωσσικής επιστήμης, όπως είναι η διαφορά μεταξύ ήχων και γραμμάτων, βασιζόμενη σε παρανοήσεις και αβάσιμα συμπεράσματα να αμφισβητεί την εγκυρότητα ενός διδακτικού εγχειριδίου, που έχει εγκριθεί από τους αρμόδιους φορείς της Πολιτείας και αποτελεί έργο ειδικών επιστημόνων και το οποίο, ως δασκάλα, καλείται να διδάξει….»

Πῶς καί ποιός νά σᾶς παραδεκτῇ; Ἐάν σύσσωμη ἡ κοινότης σας βιάστηκε νά δικαιολογήσῃ τά ἀδικαιολόγητα, τότε ποιός νά σᾶς παραδεκτῇ; Κοινὴ λογικὴ «ἀγαπητοί» μου… Κοινότατη! Ἡ μανδὰμ Φιλιππάκη μὲ τὴν παρέα της, διέπραξαν ἔγκλημα κατὰ τῆς γλώσσης κι ἐσεῖς τὸ δικαιολογεῖτε.Συζητᾶμε λοιπόν γιά συνυπευθυνότητα; Ἤ ὄχι; (Κι ἀκόμη δὲν ἔχω λάβει καμμίαν ἀπάντησιν γιὰ τὴν ἀπόλυτον σιωπή σας τῶν τελευτείων δεκαετιῶν. Τόσο πολύ σᾶς πόνεσε ἡ δασκάλα; Ἤ μήπως τήν περιμένατε στήν γωνία πρό κειμένου νά μᾶς ἐκβιάσετε καί νά δεκτοῦμε ὅ,τι θά κατεβάσῃ ἡ κούτρα σας ἀπό ἐδῶ καί πέρα;)
Φυσικὰ νὰ μὴν ξεχνάσουμε τὸ σπουδαιότερον. Τὸ ἴδιο τὸ βιβλίο σᾶς ἀκυρώνει! Δὲν μπορεῖτε νὰ μᾶς βγάλετε καὶ στραβούς, ἐκτὸς φυσικὰ ἀπὸ τρελλοὺς καὶ παρανοϊκούς, ποὺ μᾶς ἔχετε χαρακτηρίσει ἤδη!!!!

«…Θεωρούμε θλιβερό το γεγονός ότι ένα άρθρο με τόσο φτωχά, εσφαλμένα και αντιεπιστημονικά επιχειρήματα αναπαράγεται και να διαδίδεται άκριτα στο διαδίκτυο και στα Μ.Μ.Ε. και αναγορεύεται σε μείζον θέμα συζήτησης….»

Τὸ ἀπαντήσαμε ἤδη αὐτό. Ἐσεῖς εἶστε «ἐπιστήμονες» κι ἐμεῖς Ἕλληνες. Δὲν συνεννοούμαστε.

«…Επιβεβαιώνουμε την πέραν πάσης αμφιβολίας επιστημονικά ορθή παρουσίαση των φωνηέντων της Νέας Ελληνικής στο νέο εγχειρίδιο. Ναι, κανένας γλωσσολόγος δεν αμφιβάλλει ότι η Νέα Ελληνική έχει 5 φωνήεντα, τους φθόγγους [α], [ε], [ι], [ο], [ου], οι οποίοι στον γραπτό λόγοαναπαρίστανται με τα επτά γράμματα της αλφαβήτου άλφα, έψιλον, ήτα, γιώτα, ύψιλον, όμικρον, ωμέγα και τους συνδυασμούς των γραμμάτων αυτών ως διψήφων….»

Καί γιατί παρακαλῶ ἡ Φιλιππάκη χρησιμοποιεῖ τό [i] ἀντί τοῦ [ι]; Ἤ τό [e] ἀντί τοῦ [ε]; Κι αὐτό ἄνευ δόλου χώθηκε; Τά [x] καί [z] ἀντί τῶν [ζ] καί [χ]; Κι ἐσεῖς γιατί τό παρακάμπτετε ὥς μή γενόμενον; Γιατί μᾶς παρουσιάζεται στήν ἐπιστολή σας, ὥς φθογγογραφή τά [ε] καί [ι], ἐν ᾦ μέσα στό βιβλίον παρουσιάζεται τά [e] καί [i]; Στραβούς θά μᾶς βγάλετε; Ἤ στραβωθήκατε καί οἱ 140; Σέ ποιούς ἀναφέρεστε; Σέ ἠλιθίους; Σέ τυφλούς; Ἤ μήπως σέ παντελῶς ἀγραμμάτους; (Μὴν χ…αιρετήσω…)

Κανένας γλωσσολόγος δέν ἀμφιβάλλει πώς ἡ νέα Ἑλληνική ἔχει πέντε φωνήεντα;

Κι ἐγὼ δὲν ἀμφέβαλλα ποτὲ γιὰ τὸ εἶδος τῶν «γλωσσολόγων» στὴν χώρα μας. Ἀπλῶς ἐσεῖς σήμερα μοῦ τὸ ἐπιβεβαιώνετε!!!!

Κι ἔχουμε ὀρθή παρουσίασιν τῶν φωνηέντων;

Ὄχι χρυσά μου. Ψεύδεστε! Διόλου ὀρθή!

Μία γραμματική, ποὺ σέβεται τὸν ἑαυτόν της, καθῶς καὶ τὰ παιδιὰ στὰ ὁποῖα ἀπευθύνεται, κάνει μίαν μικρὴ ἀναφορὰ σὲ φθόγγους, (διαβᾶστε Τριανταφυλλίδη, κάτι θὰ μάθετε!!!) καὶ μίαν μεγάλη ἀναφορὰ σὲ γράμματα, φωνήεντα καὶ σύμφωνα. Ἡ μανδὰμ Φιλιππάκη κάνει ἀκριβῶς τὸ ἀντίθετον. Σχεδὸν δὲν ὑπάρχουν γιὰ αὐτὴν τὰ γράμματα τῆς ἀλφαβήτου. (Ἀφῆστε δὲ τὰ [z] καὶ [x], τὸν χαρακτηρισμὸ ὥς φωνήεντος τοῦ «ου»…)

Γιὰ αὐτά, «κύριοι» «ἐπιστήμονες» δὲν ἔχετε ἀπαντήσει. Καὶ θὰ ἦταν πράγματι ἐνδιαφέρουσα ἡ «ἐπιστημονική» σας ἄποψις! Ἤ ὀρθότερα, ἀπαντήσατε, παραποιῶντας ἀκόμη κι αὐτὸ ποὺ ἐμεῖς βλέπουμε! Ἐσεῖς οἱ ΜΟΛΙΣ 140, πασχίζετε νὰ μᾶς βγάλετε παλαβούς! Ἐ λοιπόν, δὲν παλαβώσαμε ἀκόμη! Σώας τὰς ἔχουμε τὰ φρένας!

«…Καταδικάζουμε την ανάρμοστη στοχοποίηση και διαπόμπευση των συναδέλφων στο διαδίκτυο και την κατασυκοφάντηση του επιστημονικού τους έργου με ανυπόστατες κατηγορίες….»

Σιγὰ μὴν στήσετε καὶ κρεμᾶλες. Αὐτὲς τὶς στήσατε μὲ τὴν σιωπή σας, τὴν συνενοχή σας καὶ τὴν καταστροφὴ ποὺ ἔχετε διαπράξει. Τί περισσότερο θέλετε τώρα; Τήν ἀπόλυτον παράδοσίν μας; Ἔ ὄχι «ἀγαπητοί» μου! Δὲν θὰ πάρουμε. Μᾶς τελειώνετε κι ἐσεῖς, καθῶς καὶ ὅλοι αὐτοὶ ποὺ μᾶς ἔχουν φέρει σὲ αὐτὸ τὸ ἐπίπεδον.

«…Ζητάμε, όπως γίνεται σε κάθε πολιτισμένη χώρα, η κρίση ενός επιστημονικού έργου ή μιας επιστημονικής άποψης ή ενός επιστημονικού ζητήματος να γίνεται με βάση τεκμηριωμένες μεθόδους και αληθή επιχειρήματα από τους ειδικούς στην οικεία επιστήμη. Έτσι λοιπόν, όπως για μια ασθένεια συμβουλευόμαστε τον «γιατρό», για τον σεισμό τον «σεισμολόγο», για ένα νομικό ζήτημα τον «δικηγόρο», για μια γεωργική καλλιέργεια τον «γεωπόνο», για ζητήματα γλώσσας και γλωσσικής εκπαίδευσης, παρά το γλωσσικό μας αισθητήριο, είναι σκόπιμο να συμβουλευόμαστε τον «γλωσσολόγο»….»

Ναί, ναί, συμφωνῶ κι ἐγώ!!!!! Ἀπολύτως! Ἀλλὰ νὰ γίνεται ἀπὸ εἰδικούς, ἀπὸ ἀρίστους, ἀπὸ γνῶστες. Κι ὄχι ἀπὸ «ἐπιστήμονες» ποὺ προωθοῦνται ἀπὸ τὴν κοινοπραξία ΜΠΙΛΝΤΕΜΠΕΡΓΚ-ΕΛΙΑΜΕΠ. Θέλουμε ἐπιστήμονες κι ὄχι παρατρεχαμένους. Ποὺ βιαστήκατε νὰ πάρετε θέσι. Καὶ θέλετε νὰ σᾶς σεβαστοῦμε. Ἔ ὄχι λοιπόν! Ἀρκετά!

Ἄ, μία καὶ πιάσατε τὴν ἀναφορὰ σὲ πολιτισμένες χῶρες, φαντάζομαι πὼς θὰ θεωρεῖτε πολιτισμένη χώρα καὶ τὴν Μεγάλη Βρετανία. Γιατί δέν πηγαίνετε μίαν βόλτα πρός τά ἐκεῖ, πρό κειμένου νά μάθετε τούς λόγους γιά τούς ὁποίους διδάσκουν ἀρχαῖα Ἑλληνικά στά παιδιά τους ἀπό τήν πρώτη Δημοτικοῦ; Ποιός ξέρει; Ἴσως τελικῶς καταφέρετε νά μάθετε κάτι καλό, καὶ γιὰ ἐσᾶς καὶ γιὰ ἐμᾶς…. (Ἤ νὰ πείσετε τοὺς Βρετανοὺς νὰ πράξουν τὰ ὅμοια μὲ ἐσᾶς. Ποιός ξέρει; Ἴσως καὶ νὰ τὰ καταφέρετε….)

Πάρα πολὺ καλὰ κάνατε λοιπὸν ποὺ βάλατε μόνοι σας τὰ εἰσαγωγικὰ στὴν λέξι «γλωσσολόγος». Εἶναι ἡ μόνη ἀλήθεια ποὺ γράψατε μέσα σὲ τόσες ἀράδες.

Ἡ διαμαρτυρία τους:

Τις τελευταίες μέρες γίναμε μάρτυρες μιας μαζικής επίθεσης εναντίον του νέου σχολικού εγχειριδίου γραμματικής για το δημοτικό σχολείο, με τον τίτλο «Γραμματική Ε΄ και Στ΄ Δημοτικού» (το οποίο διανέμεται στα σχολεία της χώρας από τον Νοέμβριο του 2011), και των συγγραφέων του. Με αστραπιαία ταχύτητα εκατοντάδες ιστότοποι στο διαδίκτυο έσπευσαν να αναπαραγάγουν και να διαδώσουν ένα κείμενο πολεμικής το οποίο υπογράφεται από την κ. Μαρία Χρυσού, δασκάλα στο 1ο Δημοτικό Σχολείο Ραφήνας, και αναρτήθηκε την 28η Ιουνίου 2012 στον ιστότοπο του Συλλόγου Εκπαιδευτικών Π.Ε. «Αλέξανδρος Δελμούζος» [http://www.syllogosdelmouzos.gr/index.php/2011-12-19-06-58-25/572-1].

Στο κείμενο αυτό, με τον τίτλο «Η ελληνική γλώσσα πρέπει να μείνει ανέπαφη» η κ. Χρυσού κατηγορεί τους συγγραφείς του εγχειριδίου ότι καταργούν από την ελληνική γλώσσα τα φωνήεντα ήτα, ύψιλον και ωμέγα, καθώς και τα σύμφωνα ξι και ψι, ενώ προσθέτουν τον (κατά τη γνώμη της) «δίφθογγο» ου καθώς και τα δίψηφα μπ, ντ και γκ. Υποστηρίζει επίσης ότι η επιλογή αυτή αποτελεί απόκλιση από την «προγενέστερη γραμματική του Μαν. Τριανταφυλλίδη» καθώς συνιστά «αλλαγή της κλασσικής γραμματικής σε φωνητική γραμματική». Υποθέτει ότι είτε το βιβλίο αυτό «εκδόθηκε χωρίς τον ενδελεχή έλεγχο, και ως εκ τούτου, εκ παραδρομής δημοσιοποιήθηκε κάποια πρόταση κάποιου ανθέλληνα φιλόλογου» είτε στο εγχειρίδιο «εσκεμμένα [..] πάρθηκε η απόφαση ενός ακόμα βιασμού της ελληνικής γλώσσας». Κλείνει μάλιστα το άρθρο της συνδέοντας, δίχως αιτιολόγηση, την υποτιθέμενη αφαίρεση γραμμάτων από την ελληνική γλώσσα με την «εθνική εξολόθρευση», την προσπάθεια μερικών «να θυσιάσουμε την γλώσσα μας για να μοιάσουμε στους Δυτικούς, για να γίνουμε αρεστοί από αυτούς» και προσθέτοντας ότι η χρήση του μονοτονικού συστήματος γραφής «έφερε την δυσλεξία στην πρώτη θέση των μαθησιακών δυσκολιών, εξαιτίας της ελλείψεως βασικών κανόνων γραμματικής και τονισμού». Υποστηρίζει, τέλος, ότι τα φωνήεντα «ενυπάρχουν στο DNA μας από την αρχή της υπάρξεως μας στον πλανήτη» και ότι «το κάθε γράμμα μας έχει την βαρύτητά του, ο κάθε φθόγγος έχει την μουσικότητα του, και ο κάθε τόνος είχε την αξία του».

Αρχικά, ως επιστημονική κοινότητα αποφασίσαμε να μην αντιδράσουμε, καθώς εκλάβαμε το παραπάνω κείμενο ως ένα από τα συνήθη διαδικτυακά ευτράπελα. Δεν μπορούσαμε να φανταστούμε ότι το άρθρο ήταν γνήσιο και ότι μια δασκάλα σε ελληνικό σχολείο θα παρανοούσε βασικούς κανόνες της γραμματικής της Νέας Ελληνικής. Πολύ δε περισσότερο, δεν μπορούσαμε να φανταστούμε ότι η παρανόηση αυτή θα κατέληγε σε τέτοια σφοδρή επίθεση.

Γρήγορα, όμως, παρατηρήσαμε ότι το κείμενο άρχισε να αναδημοσιεύεται σε πολυάριθμους ιστοτόπους, διανθισμένο με πληθώρα ανακριβειών, όπως το ψεύδος ότι ο Σύλλογος «Αλέξανδρος Δελμούζος» διεξάγει ψηφοφορία με σκοπό την απόσυρση του εγχειριδίου γραμματικής και ότι τάχα το κείμενο της κ. Χρυσού αποτελεί κείμενο διαμαρτυρίας του ίδιου του Συλλόγου. Προς τιμήν του ο Σύλλογος έσπευσε να διαψεύσει τις ανακρίβειες αυτές (στις 4 Ιουλίου 2012,http://www.syllogosdelmouzos.gr/index.php/2011-12-11-10-32-12/2011-12-11-10-39-57/584-q-q), οι οποίες όμως αναπαράγονται ακόμα από την πλειονότητα των ιστοτόπων που αναδημοσιεύουν το κείμενο της κ. Χρυσού.

Το ζήτημα που έχει προκύψει είναι ανησυχητικό για δύο λόγους:

(α) Γιατί αποπροσανατολίζει δασκάλους, γονείς και μαθητές, με τους πιο ψύχραιμους εκ των οποίων να μη γνωρίζουν πλέον τι πρέπει να διδάξουν ή τι απ’ όσα έχουν διδαχθεί ανταποκρίνονται στην αλήθεια.

(β) Γιατί είναι ανησυχητικό με πόση ευκολία και ταχύτητα διαδόθηκε το άρθρο αυτό και πως έσπευσαν τόσοι συμπολίτες μας να το πιστέψουν άκριτα φτάνοντας να δηλώσουν τον αποτροπιασμό τους για το υποτιθέμενο έγκλημα εναντίον της γλώσσας μας. Κάποιοι πίστεψαν στα σοβαρά ότι το σχολικό εγχειρίδιο της γραμματικής δεν περιλαμβάνει τα γράμματα ύψιλον, ωμέγα, ήτα κ.τ.λ. Άλλοι πήραν τοις μετρητοίς την απειλή ότι το νέο σχολικό εγχειρίδιο αλλάζει την ιστορική ορθογραφία της Ελληνικής σε «φωνητική ορθογραφία». Άλλοι έσπευσαν να δηλώσουν ότι είτε θα απαγορεύσουν στα παιδιά τους να παραλάβουν το εγχειρίδιο είτε θα το κάψουν είτε δεν θα στείλουν τα παιδιά τους στο σχολείο! Ορισμένοι προσπάθησαν να εξηγήσουν τα αυτονόητα αλλά χωρίς αποτέλεσμα. Η συκοφαντική επίθεση κατά του βιβλίου συνεχίστηκε και μάλιστα διογκώθηκε καθώς οι ανυπόστατες κατηγορίες της κ. Χρυσού αναδημοσιεύτηκαν σε εφημερίδες πανελλαδικής κυκλοφορίας, ενώ ήδη αποτελούν αντικείμενο συζήτησης σε τηλεοπτικά δίκτυα.

Ως γλωσσολόγοι, επιστημονικά ειδικότεροι και αρμοδιότεροι για τα ζητήματα γλώσσας και γλωσσικής εκπαίδευσης, και ως πανεπιστημιακοί δάσκαλοι οφείλουμε να πάρουμε θέση και να εξηγήσουμε γιατί οι κατηγορίες τις οποίες εξαπολύει η κ. Χρυσού κατά των συγγραφέων του εγχειριδίου «Γραμματική Ε΄ και Στ΄ Δημοτικού» είναι παντελώς εσφαλμένες και ανυπόστατες. Η πρωτοβουλία μας αυτή δεν έχει συντεχνιακό χαρακτήρα αλλά τη θεωρήσαμε επιβεβλημένη, όταν μια επιστημονικά ανυπόστατη καταγγελία μετατρέπεται τόσο άκριτα σε επιστημονικό μανιφέστο και οδηγεί χιλιάδες συμπατριώτες μας σε παράλογα συμπεράσματα. Είναι τραγικό το ότι πολυάριθμοι επιμελητές ιστοτόπων αλλά και δημοσιογράφοι των Μ.Μ.Ε. έσπευσαν να αναπαραγάγουν μία φήμη, ενδεχομένως γοητευμένοι από την τρομολαγνική της παρουσίαση και τα προσδοκώμενα οφέλη ακρόασης, τηλεθέασης και ανάγνωσης.

Ας δούμε λοιπόν ποια είναι η αλήθεια για τα καταγγελλόμενα, σύμφωνα με τις επιστημονικές αρχές της γλωσσολογίας:

Α) Η συντάκτρια του κειμένου με τον τίτλο «Η ελληνική γλώσσα πρέπει να μείνει ανέπαφη» συγχέει τους φθόγγους (τους γλωσσικούς ήχους με τους οποίους εκφωνούνται/προφέρονται οι λέξεις στις διάφορες γλώσσες του κόσμου) με τα γράμματα (τα γραπτά σύμβολα που αναπαριστούν τους φθόγγους στον γραπτό λόγο). Δεν παρατηρεί, λοιπόν, ότι στη σελ. 36 της γραμματικής εμφανίζονται οι φθόγγοι της Ελληνικής γλώσσας (ή, για να είμαστε ακριβείς, τα φωνήματά της, βλ. υποσ. 1 σελ. 34 του βιβλίου) και όχι τα γράμματά της (το αλφάβητό της). Επομένως, τα [α], [ε], [ι], [ο], [ου], εντός αγκυλών και με σαφώς διακριτή γραμματοσειρά (όπως οι συγγραφείς του εγχειριδίου ρητά δηλώνουν στην υποσ. 2 της σελ. 34, πράγμα που φαίνεται, τουλάχιστον, να παραβλέπει η συντάκτρια του άρθρου) είναι οι πέντε φωνηεντικοί φθόγγοι της Νέας Ελληνικής, τα πέντε φωνήεντα της γλώσσας, δηλαδή, καθώς ο όρος φωνήεν είναι όρος που αποδίδεται σε στοιχεία του προφορικού λόγου (τους φθόγγους) και όχι στα γράμματα. Η αναγνώριση των 5 αυτών φωνηέντων ως των μοναδικών φωνηέντων της Νέας Ελληνικής βεβαίως και δεν αποτελεί καινοτομία της νέας γραμματικής, αντίθετα με όσα υποστηρίζει η κ. Χρυσού. Τα ίδια 5 φωνήεντα αναγνωρίζει και η μεγάλη γραμματική Τριανταφυλλίδη από το 1941 αλλά και οι σχολικές γραμματικές Τριανταφυλλίδη και Τσολάκη (απλώς στις σχολικές δεν δηλώνεται ρητά ο αριθμός των φωνηεντικών φθόγγων, συνάγεται όμως από τους ορισμούς). Τα ίδια 5 φωνήεντα αναγνωρίζουν ως φωνήεντα της Νέας Ελληνικής οι ειδικοί γλωσσολόγοι, και ιδιαίτερα οι φωνητικοί και φωνολόγοι, που μελετούν τη Νέα Ελληνική. Επομένως, είναι σαφές ότι το σύμβολο [ο] για τους συγγραφείς του βιβλίου είναι ο φθόγγος που στην Νέα Ελληνική γράφεται με τα γράμματα όμικρον ή ωμέγα. Το σύμβολο [ου] στη σελίδα 36 είναι ο φθόγγος ο οποίος στη γραφή αναπαρίσταται με τον συνδυασμό των γραμμάτων όμικρον και ύψιλον. Το ίδιο ισχύει και για τα σύμφωνα. Το γράμμα «ξ» δεν παριστάνει έναν μόνο φθόγγο, αλλά το συμφωνικό σύμπλεγμα δύο φθόγγων, του [κ] και του [σ], γι’ αυτό και οι συγγραφείς δεν συμπεριέλαβαν το σημάδι [ξ] στη «χαρτοσακούλα» της σελ. 36. Αντίστροφα, ο συνδυασμός των γραμμάτων «μι» και «πι» στην Ελληνική γλώσσα χρησιμοποιείται για να αποδώσει έναν και μόνο φθόγγο, τον φθόγγο [μπ]. Το ίδιο ισχύει και για τους φθόγγους [ντ], [γκ], καθένας από τους οποίους αποδίδεται με δίψηφο γράφημα στον γραπτό λόγο.

Β) Στο άρθρο εσφαλμένα και παραπλανητικά υποστηρίζεται ότι «τα φωνήεντα η, υ, ω έχουν καταργηθεί». Τα γράμματα της γλώσσας μας παρουσιάζονται στην υποενότητα «3.2. Γράμματα». Στη σελ. 39 παρουσιάζεται το αλφάβητο ενώ η αντιστοιχία φθόγγων γραμμάτων δίνεται στον πίνακα της σελ. 40. Εκεί βλέπουμε ότι τα πέντε (5) φωνήεντα, οι φθόγγοι [α], [ε], [ι], [ο], [ου] αποδίδονται στον γραπτό λόγο με τα γνωστά μας επτά (7) γράμματα, το άλφα, το έψιλον, τοήτα, το γιώτα, το ύψιλον, το όμικρον και το ωμέγα (και τους συνδυασμούς τους). Αντίστοιχα, βλέπουμε και τα γράμματα που αναπαριστούν τα σύμφωνα της Νέας Ελληνικής. Απολύτως τίποτα το διαφορετικό απ’ αυτά ακριβώς που υπήρχαν και στις παλιότερες σχολικές γραμματικές, εκτός από το ότι οι συγγραφείς, πολύ ορθά, δεν ονομάζουν και τα γράμματα σύμφωνα και φωνήεντα. Ωστόσο, κανένα γράμμα δεν λείπει και καμία προτροπή για φωνητική ορθογραφία δεν γίνεται προς τους χρήστες του εγχειριδίου. Μάλιστα οποιοσδήποτε ξεφυλλίσει το βιβλίο θα δει ότι από την πρώτη ως την τελευταία σελίδα του ακολουθείται κατά γράμμα (αν μας επιτρέπεται το λογοπαίγνιο…) η παραδοσιακή ιστορική ορθογραφία. Από το εγχειρίδιο δεν λείπει κανένα ήτα, κανένα ύψιλον, κανένα ξι, κανένα ωμέγα. Άρα δεν υπάρχει κανένας λόγος να φοβόμαστε.

Γ) Οφείλουμε να σημειώσουμε εδώ ότι σε αναπαραγωγές του άρθρου της κ. Χρυσού στο διαδίκτυο απομονώνεται επιλεκτικά από τις προηγούμενες και τις επόμενες σελίδες η σελίδα 36 του βιβλίου, όπου γίνεται η παρουσίαση των φθόγγων, με σκοπό να δημιουργηθεί η παραπλανητική εντύπωση ότι τα απεικονιζόμενα σύμβολα στις δύο «χαρτοσακούλες» του σκίτσου είναι γράμματα και, επομένως, ότι τα ήτα, ωμέγα, γιώτα, ξι και ψι έχουν καταργηθεί από το ελληνικό αλφάβητο. Οι εν λόγω αναδημοσιεύσεις αποσιωπούν το γεγονός ότι η σελίδα αυτή ανήκει στην υποενότητα «3.1. Φθόγγοι» και ότι στις προηγούμενες σελίδες οι συγγραφείς ρητά εξηγούν ότι τα στοιχεία μέσα στις αγκύλες είναι φθόγγοι (δηλαδή ήχοι) και όχι γράμματα. Συνεπώς, η εκστρατεία αυτή για την παραπληροφόρηση και τρομοκράτηση δασκάλων, γονέων και μαθητών βασίζεται σε χαλκευμένα στοιχεία.

Δ) Θα μπορούσαμε να επεκταθούμε περισσότερο και να εξηγήσουμε ότι η διάκριση των συμφώνων (των λεγόμενων συμφωνικών φθόγγων) σε τριβόμενα, κλειστά κ.τ.λ. είναι διάκριση κατά τον τρόπο άρθρωσης και, επομένως, ριζικά διαφορετική από τη διάκριση κατά τον τόπο ή το σημείο άρθρωσης, η οποία μάς δίνει κατηγορίες όπως «οδοντικά», «χειλοδοντικά» κ.τ.λ. και –επομένως– η ειρωνική παρατήρηση της κ. Χρυσού στη σελ. 6 του άρθρου «Τα χειλικά, οδοντικά και λαρυγγικά σύμφωνα ενώθηκαν, ανακατεύθηκαν και ξαναχωρίστηκαν όπως βόλευε τους συγγραφείς σε τριβόμενα και κλειστά!» φανερώνει και πάλι παρανόηση για βασικές αρχές της γλωσσολογίας που διδάσκονται σε όλα τα παιδαγωγικά και φιλολογικά τμήματα των πανεπιστημίων. Επίσης, θα μπορούσαμε να διατυπώσουμε σειρά επιστημονικών επιχειρημάτων που αποδεικνύουν ότι οι γλωσσικοί μύθοι τους οποίους δείχνει να προσυπογράφει η συντάκτρια του κειμένου (περί δυσλεξίας λόγω μονοτονικού, περί μουσικότητας των φθόγγων, περί της Ελληνικής ως μη συμβατικής γλώσσας, περί της Ελληνικής ως αρχαιότερης γλώσσας όλων των λαών του κόσμου κ.ά.) δεν είναι παρά εθνικά επικίνδυνοι μύθοι που δεν ευσταθούν επιστημονικά.

Δεν θα σχολιάσουμε καν τις θέσεις της συντάκτριας του κειμένου περί κινδύνων που διατρέχει η Ελληνική από την απώλεια της ετυμολογίας λόγω της χρήσης της φωνητικής ορθογραφίας. Κανείς δεν υποστήριξε τη χρήση της φωνητικής ορθογραφίας ούτε την απλοποίηση της ιστορικής ορθογραφίας στο συγκεκριμένο εγχειρίδιο. Η παρουσίαση των φθόγγων στη νέα σχολική γραμματική δεν είναι δυνατόν να εκληφθεί κατά κανένα τρόπο ως προτροπή σε αλλαγή του αλφαβήτου, καθώς το αλφάβητο παρουσιάζεται αυτούσιο και με αναλυτικό τρόπο. Η δε παρουσίαση των φθόγγων στη γραμματική δεν συνιστά καινοτομία• τους φθόγγους τους παρουσίαζαν (ξεκινούσαν μάλιστα από αυτούς και μετά πήγαιναν στα γράμματα) και οι προηγούμενες σχολικές γραμματικές. Οι κατηγορίες, λοιπόν, θεωρούμε ότι είναι παντελώς αβάσιμες και ίσως σκόπιμα κινδυνολογικές και διχαστικές σε μια δύσκολη χρονική συγκυρία για τη χώρα μας και τον λαό της.

*******

Για τους παραπάνω λόγους, ως ειδικοί επιστήμονες στον τομέα της γλωσσολογίας και πανεπιστημιακοί δάσκαλοι

Αναρωτιόμαστε πώς είναι δυνατόν μια εκπαιδευτικός που δεν παραδέχεται στοιχειώδεις αρχές της γλωσσικής επιστήμης, όπως είναι η διαφορά μεταξύ ήχων και γραμμάτων, βασιζόμενη σε παρανοήσεις και αβάσιμα συμπεράσματα να αμφισβητεί την εγκυρότητα ενός διδακτικού εγχειριδίου, που έχει εγκριθεί από τους αρμόδιους φορείς της Πολιτείας και αποτελεί έργο ειδικών επιστημόνων και το οποίο, ως δασκάλα, καλείται να διδάξει.

Θεωρούμε θλιβερό το γεγονός ότι ένα άρθρο με τόσο φτωχά, εσφαλμένα και αντιεπιστημονικά επιχειρήματα αναπαράγεται και να διαδίδεται άκριτα στο διαδίκτυο και στα Μ.Μ.Ε. και αναγορεύεται σε μείζον θέμα συζήτησης.

Επιβεβαιώνουμε την πέραν πάσης αμφιβολίας επιστημονικά ορθή παρουσίαση των φωνηέντων της Νέας Ελληνικής στο νέο εγχειρίδιο. Ναι, κανένας γλωσσολόγος δεν αμφιβάλλει ότι η Νέα Ελληνική έχει 5 φωνήεντα, τους φθόγγους [α], [ε], [ι], [ο], [ου], οι οποίοι στον γραπτό λόγοαναπαρίστανται με τα επτά γράμματα της αλφαβήτου άλφα, έψιλον, ήτα, γιώτα, ύψιλον, όμικρον, ωμέγα και τους συνδυασμούς των γραμμάτων αυτών ως διψήφων.

Καταδικάζουμε την ανάρμοστη στοχοποίηση και διαπόμπευση των συναδέλφων στο διαδίκτυο και την κατασυκοφάντηση του επιστημονικού τους έργου με ανυπόστατες κατηγορίες.

Ζητάμε, όπως γίνεται σε κάθε πολιτισμένη χώρα, η κρίση ενός επιστημονικού έργου ή μιας επιστημονικής άποψης ή ενός επιστημονικού ζητήματος να γίνεται με βάση τεκμηριωμένες μεθόδους και αληθή επιχειρήματα από τους ειδικούς στην οικεία επιστήμη. Έτσι λοιπόν, όπως για μια ασθένεια συμβουλευόμαστε τον «γιατρό», για τον σεισμό τον «σεισμολόγο», για ένα νομικό ζήτημα τον «δικηγόρο», για μια γεωργική καλλιέργεια τον «γεωπόνο», για ζητήματα γλώσσας και γλωσσικής εκπαίδευσης, παρά το γλωσσικό μας αισθητήριο, είναι σκόπιμο να συμβουλευόμαστε τον «γλωσσολόγο».

Υπογραφές1. Ελένη Αγαθοπούλου, γλωσσολόγος, Επίκουρη Καθηγήτρια Α.Π.Θ.

2. Γεωργία Αγγουράκη, γλωσσολόγος, Επίκουρη Καθηγήτρια Πανεπιστημίου Κύπρου

3. Αγγελική Αθανασιάδου, γλωσσολόγος, Καθηγήτρια Α.Π.Θ.

4. Άρτεμις Αλεξιάδου, γλωσσολόγος, Καθηγήτρια Πανεπιστημίου Στουτγκάρδης

5. Θεοδώρα Αλεξοπούλου, γλωσσολόγος, Ερευνήτρια Πανεπιστημίου Cambridge

6. Έλενα Αναγνωστοπούλου, γλωσσολόγος, Καθηγήτρια Πανεπιστημίου Κρήτης

7. Άννα Αναστασιάδη-Συμεωνίδη, γλωσσολόγος, Καθηγήτρια Α.Π.Θ.

8. Γιώργος Ανδρουλάκης, γλωσσολόγος, Αναπληρωτής Καθηγητής Πανεπιστημίου Θεσσαλίας

9. Γιάννης Ανδρουτσόπουλος, γλωσσολόγος, Καθηγητής Πανεπιστημίου Αμβούργου

10. Ελένη Αντωνοπούλου, γλωσσολόγος, Καθηγήτρια Ε.Κ.Π.Α.

11. Σπύρος Αρμοστή, γλωσσολόγος, Ερευνητής Ανοικτού Πανεπιστημίου Κύπρου

12. Αργύρης Αρχάκης, γλωσσολόγος, Αναπληρωτής Καθηγητής Πανεπιστημίου Πατρών

13. Ευγενία Βασιλάκη, γλωσσολόγος, Λέκτορας Πανεπιστημίου Θεσσαλίας

14. Σοφία Βασιλάκη, γλωσσολόγος, Καθηγήτρια INALCO

15. Σπυριδούλα Βαρλοκώστα, γλωσσολόγος, Αναπληρώτρια Καθηγήτρια Ε.Κ.Π.Α.

16. Ιωάννης Βελούδης, γλωσσολόγος, Καθηγητής Α.Π.Θ.

17. Ράνια Βοσκάκη, γλωσσολόγος, Ερευνήτρια, Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας

18. Ζωή Γαβριηλίδου, γλωσσολόγος, Αναπληρώτρια Καθηγήτρια Δ.Π.Θ.

19. Ιωάννης Γαλαντόμος, γλωσσολόγος, Λέκτορας (υπό διορισμό) Πανεπιστημίου Αιγαίου

20. Θανάσης Γεωργακόπουλος, γλωσσολόγος, Επισκέπτης Ερευνητής Humboldt Universität

21. Έφη Γεωργαλά, γλωσσολόγος, Ερευνήτρια Πανεπιστημίου Γενεύης

22. Μαριάνθη Γεωργαλλίδου, γλωσσολόγος, Επίκουρη Καθηγήτρια Πανεπιστημίου Αιγαίου

23. Γεώργιος Γιαννάκης, γλωσσολόγος, Αναπληρωτής Καθηγητής Α.Π.Θ.

24. Αναστασία Γιαννακίδου, γλωσσολόγος, Καθηγήτρια Πανεπιστημίου Σικάγο

25. Γιαννούλα Γιαννουλοπούλου, γλωσσολόγος, Αναπληρώτρια Καθηγήτρια Ε.Κ.Π.Α.

26. Διονύσης Γούτσος, γλωσσολόγος, Αναπληρωτής Καθηγητής Ε.Κ.Π.Α.

27. Έλενα Γρίβα, γλωσσολόγος, Επίκουρη Καθηγήτρια Πανεπιστημίου Δυτικής Μακεδονίας

28. Ρέα Δελβερούδη, γλωσσολόγος, Αναπληρώτρια Καθηγήτρια Ε.Κ.Π.Α.

29. Βασιλική Δενδρινού, γλωσσολόγος, Καθηγήτρια Ε.Κ.Π.Α.

30. Ελεωνόρα Δημελά, γλωσσολόγος, Διδάκτορας Πανεπιστημίου Πατρών

31. Μαρία Δημητρακοπούλου, γλωσσολόγος, Ερευνήτρια Κέντρου Ελληνικής Γλώσσας

32. Πέτρος Διατσέντος, γλωσσολόγος, Ερευνητής ATER, Πανεπιστήμιο Στρασβούργου

33. Αγγελική Ευθυμίου, γλωσσολόγος, Επίκουρη Καθηγήτρια Δ.Π.Θ.

34. David Holton, γλωσσολόγος, Καθηγητής Πανεπιστημίου Cambridge

35. Ειρήνη Θεοδωροπούλου, γλωσσολόγος, Επίκουρη Καθηγήτρια Πανεπιστημίου Qatar

36. Μαρία Θεοδωροπούλου, γλωσσολόγος, Επίκουρη Καθηγήτρια Α.Π.Θ.

37. Ευαγγελία Θωμαδάκη, γλωσσολόγος, Αναπληρώτρια Καθηγήτρια Δ.Π.Θ.

38. Δήμητρα Θεοφανοπούλου-Κοντού, γλωσσολόγος, Ομότιμη Καθηγήτρια Ε.Κ.Π.Α.

39. Μαρία Ιακώβου, γλωσσολόγος, Επίκουρη Καθηγήτρια Ε.Κ.Π.Α.

40. Σαβίνα Ιατρίδου, γλωσσολόγος, Καθηγήτρια M.I.T.

41. Brian D. Joseph, γλωσσολόγος, Διακεκριμένος Καθηγητής, The Ohio State University

42. Εύβοια Καϊναδά, γλωσσολόγος, Ερευνήτρια Πανεπιστημίου Ιωαννίνων, Διδάσκουσα Τ.Ε.Ι. Πατρών

43. Μάρω Κακριδή-Φερράρι, γλωσσολόγος, Επίκουρη Καθηγήτρια Ε.Κ.Π.Α.

44. Αλέξης Καλοκαιρινός, γλωσσολόγος, Αναπληρωτής Καθηγητής Πανεπιστημίου Κρήτης

45. Κωνσταντίνος Κακαρίκος, γλωσσολόγος, Διδάκτορας Ε.Κ.Π.Α.

46. Σταύρος Καμαρούδης, γλωσσολόγος, Επίκουρος Καθηγητής Πανεπιστημίου Δυτικής Μακεδονίας

47. Κώστας Κανάκης, γλωσσολόγος, Επίκουρος Καθηγητής Πανεπιστημίου Αιγαίου

48. Ιωάννα Κάππα, γλωσσολόγος, Αναπληρώτρια Καθηγήτρια Πανεπιστημίου Κρήτης

49. Ελένη Καραντζόλα, γλωσσολόγος, Αναπληρώτρια Καθηγήτρια Πανεπιστημίου Αιγαίου

50. Πέτρος Καρατσαρέας, γλωσσολόγος, Διδάκτορας Πανεπιστημίου Cambridge

51. Ρεγγίνα Καρούσου-Φωκά, γλωσσολόγος, Λέκτορας Πανεπιστημίου Cambridge

52. Μαριλένα Καρυολαίμου, γλωσσολόγος, Αναπληρώτρια Καθηγήτρια Πανεπιστημίου Κύπρου

53. Δήμητρα Κατή, γλωσσολόγος, Καθηγήτρια Ε.Κ.Π.Α.

54. Γεωργία Κατσιμαλή, γλωσσολόγος, Αναπληρώτρια Καθηγήτρια Πανεπιστημίου Κρήτης

55. Μαριάννα Κατσογιάννου, γλωσσολόγος, Αναπληρώτρια Καθηγήτρια Πανεπιστημίου Κύπρου

56. Γεωργία Κατσούδα, γλωσσολόγος, Ερευνήτρια Γ΄, Ακαδημία Αθηνών

57. Αξιώτης Κεχαγιάς, γλωσσολόγος, Διδάκτορας/Ερευνητής University College London

58. Μαριάννα Κονδύλη, γλωσσολόγος, Αναπληρώτρια Καθηγήτρια Πανεπιστημίου Πατρών

59. Βάλια Κορδώνη, γλωσσολόγος, Αναπληρώτρια Καθηγήτρια Πανεπιστημίου Saarland

60. Σταυρούλα Κούστα, γλωσσολόγος, Διδάκτορας Πανεπιστημίου Cambridge

61. Ελίζα Κουτούπη-Κητή, γλωσσολόγος, Καθηγήτρια Α.Π.Θ.

62. Δημήτριος Κουτσογιάννης, γλωσσολόγος, Αναπληρωτής Καθηγητής Α.Π.Θ.

63. Σταματία Κουτσουλέλου, γλωσσολόγος, Αναπληρώτρια Καθηγήτρια Ε.Κ.Π.Α.

64. Δήμητρα Λαζαρίδου-Χατζηγώγα, γλωσσολόγος, Ερευνήτρια Queen Mary University of London

65. Σοφία Λαμπροπούλου, γλωσσολόγος, Λέκτορας Πανεπιστημίου Λίβερπουλ

66. Χρυσούλα Λασκαράτου, γλωσσολόγος, Καθηγήτρια Ε.Κ.Π.Α.

67. Άγγελος Λέγγερης, γλωσσολόγος, Ερευνητής Α.Π.Θ.

68. Winfried Lechner, γλωσσολόγος, Αναπληρωτής Καθηγητής Ε.Κ.Π.Α.

69. Μαρίκα Λεκάκου, γλωσσολόγος, Επίκουρη Καθηγήτρια Πανεπιστημίου Ιωαννίνων

70. Peter Mackridge, γλωσσολόγος, Ομότιμος Καθηγητής Πανεπιστημίου Οξφόρδης

71. Μαριάνθη Μακρή-Τσιλιπάκου, γλωσσολόγος, Καθηγήτρια Α.Π.Θ.

72. Χριστίνα Μανουηλίδου, γλωσσολόγος, Λέκτορας Πανεπιστημίου Πατρών

73. Θεόδωρος Μαρίνης, γλωσσολόγος, Καθηγητής Πανεπιστημίου Reading

74. Γεώργιος Μαρκόπουλος, γλωσσολόγος, Επίκουρος Καθηγητής Ε.Κ.Π.Α.

75. Θοδωρής Μαρκόπουλος, γλωσσολόγος, Λέκτορας (υπό διορισμό) Πανεπιστημίου Πατρών

76. Βασιλική Μάρκου, γλωσσολόγος, Ερευνήτρια Κ.Ε.Γ.

77. Σοφία Μαρμαρίδου, γλωσσολόγος, Καθηγήτρια Ε.Κ.Π.Α.

78. Μαρία Μαστροπαύλου, γλωσσολόγος, Λέκτορας Πανεπιστημίου Ιωαννίνων

79. Δημήτρης Μαυρέας, γλωσσολόγος, Διδάκτορας Γλωσσολογίας Ε.Κ.Π.Α.

80. Δήμητρα Μελισσαροπούλου, γλωσσολόγος, Διδάσκουσα Πανεπιστημίου Πατρών & Ανοικτού Πανεπιστημίου Κύπρου

81. Jason Merchant, γλωσσολόγος, Καθηγητής Πανεπιστημίου Σικάγο

82. Γιώργος Μικρός, γλωσσολόγος, Αναπληρωτής Καθηγητής Ε.Κ.Π.Α.

83. Δημήτρης Μιχελιουδάκης, γλωσσολόγος, Διδάκτορας Πανεπιστημίου Cambridge

84. Αμαλία Μόζερ, γλωσσολόγος, Καθηγήτρια Ε.Κ.Π.Α.

85. Σπύρος Μοσχονάς, γλωσσολόγος, Αναπληρωτής Καθηγητής Ε.Κ.Π.Α.

86. Ευδοκία Μπαλάση, γλωσσολόγος, Αναπληρώτρια Καθηγήτρια Ε.Κ.Π.Α.

87. Μαρία Μπαλτατζάνη, γλωσσολόγος, Επίκουρη Καθηγήτρια Πανεπιστημίου Ιωαννίνων

88. Σπυριδούλα Μπέλλα, γλωσσολόγος, Επίκουρη Καθηγήτρια Ε.Κ.Π.Α.

89. Θεόδωρος Μωυσιάδης, γλωσσολόγος, Ερευνητής, Κέντρο Λεξικολογίας

90. Tώνια Νενοπούλου, γλωσσολόγος, Καθηγήτρια, Α.Π.Θ.

91. Βασιλική Νικηφορίδου, γλωσσολόγος, Καθηγήτρια Ε.Κ.Π.Α.

92. Κατερίνα Νικολαΐδου, γλωσσολόγος, Αναπληρώτρια Καθηγήτρια Α.Π.Θ.

93. Καλομοίρα Νικολού, γλωσσολόγος, Λέκτορας (υπό διορισμό) Πανεπιστημίου Αιγαίου

94. Κώστας Δ. Ντίνας, γλωσσολόγος, Καθηγητής Πανεπιστημίου Δυτικής Μακεδονίας

95. Γιώργος Ι. Ξυδόπουλος, γλωσσολόγος, Επίκουρος Καθηγητής Πανεπιστημίου Πατρών

96. Δέσποινα Παπαδοπούλου, γλωσσολόγος, Επίκουρη Καθηγήτρια Α.Π.Θ.

97. Δημήτρης Παπαζαχαρίου, γλωσσολόγος, Επίκουρος Καθηγητής Πανεπιστημίου Πατρών

98. Γεώργιος Παπαναστασίου, γλωσσολόγος, Επίκουρος Καθηγητής Α.Π.Θ. & Διευθυντής του Ινστιτούτου Νεοελληνικών Σπουδών

99. Φοίβος Παναγιωτίδης, γλωσσολόγος, Αναπληρωτής Καθηγητής Πανεπιστημίου Κύπρου

100. Άννα Παναγιώτου, γλωσσολόγος, Καθηγήτρια Πανεπιστημίου Κύπρου

101. Ελένη Παναρέτου, γλωσσολόγος, Αναπληρώτρια Καθηγήτρια Ε.Κ.Π.Α.

102. Νίκος Παντελίδης, γλωσσολόγος, Αναπληρωτής Καθηγητής Ε.Κ.Π.Α.

103. Ευάγγελος Β. Πετρούνιας, γλωσσολόγος, Ομότιμος Καθηγητής Α.Π.Θ.

104. Περικλής Πολίτης, γλωσσολόγος, Επίκουρος Καθηγητής, Α.Π.Θ.

105. Απόστολος Πούλιος, γλωσσολόγος, Διδάκτορας Α.Π.Θ.

106. Μαρία Πουλοπούλου, γλωσσολόγος, Ε.Ε.ΔΙ.Π. Πανεπιστημίου Κρήτης

107. Όλγα Προφίλη, γλωσσολόγος, Διδάκτορας Πανεπιστημίου της Grenoble

108. Αγγελική Ράλλη, γλωσσολόγος, Καθηγήτρια Πανεπιστημίου Πατρών

109. Ανθή Ρεβυθιάδου, γλωσσολόγος, Επίκουρη Καθηγήτρια Α.Π.Θ.

110. Άννα Ρούσσου, γλωσσολόγος, Καθηγήτρια Πανεπιστημίου Πατρών

111. Ειρήνη Σανουδάκη, γλωσσολόγος, Ερευνήτρια Πανεπιστημίου Bangor

112. Σωτηρία Σβώρου, γλωσσολόγος, Καθηγήτρια San Jose State University

113. Ευστάθιος Σελίμης, γλωσσολόγος, Επιστ. Συνεργάτης ΑΤΕΙ Καλαμάτας, Διδάσκων Ε.Κ.Π.Α. & Ερευνητής Κ.Ε.Γ.

114. Μαρία Σηφιανού, γλωσσολόγος, Καθηγήτρια Ε.Κ.Π.Α

115. Γιώργος Σπαθάς, γλωσσολόγος, Ερευνητής Πανεπιστημίου Στουτγκάρδης

116. Βασίλειος Σπυρόπουλος, γλωσσολόγος, Λέκτορας Ε.Κ.Π.Α.

117. Αναστασία Στάμου, γλωσσολόγος, Λέκτορας Πανεπιστημίου Δυτικής Μακεδονίας

118. Άννα Σφακιανάκη, γλωσσολόγος, Διδάκτορας Α.Π.Θ.

119. Αλέξανδρος Τάντος, γλωσσολόγος, Λέκτορας (υπό διορισμό) Α.Π.Θ.

120. Μαρίνα Τερκουράφη, γλωσσολόγος, Αναπληρώτρια Καθηγήτρια Πανεπιστημίου Illinois at Urbana-Champaign

121. Αρχόντω Τερζή, γλωσσολόγος, Καθηγήτρια Τ.Ε.Ι. Πάτρας

122. Μαρίνα Τζακώστα, γλωσσολόγος, Επίκουρη Καθηγήτρια Πανεπιστημίου Κρήτης

123. Δήμητρα Τζανιδάκη-Kreps, γλωσσολόγος, Διδάσκουσα Πανεπιστημίου Reading

124. Νίνα Τοπιντζή, γλωσσολόγος, Επίκουρη Καθηγήτρια Πανεπιστημίου Λειψίας

125. Αναστάσιος Τσαγγαλίδης, γλωσσολόγος, Αναπληρωτής Καθηγητής Α.Π.Θ.

126. Ιάνθη Μαρία Τσιμπλή, γλωσσολόγος, Καθηγήτρια Α.Π.Θ.

127. Σταυρούλα Τσιπλάκου, Αναπληρώτρια Καθηγήτρια Ανοικτού Πανεπιστημίου Κύπρου

128. Αγγελική Τσόκογλου, γλωσσολόγος, Αναπληρώτρια Καθηγήτρια Ε.Κ.Π.Α.

129. Συμεών Τσολακίδης, γλωσσολόγος, Επίκουρος Καθηγητής Πανεπιστημίου Frederick

130. Γιώργος Τσούλας, γλωσσολόγος, Επίκουρος Καθηγητής Πανεπιστήμιου York

131. Σάββας Τσοχατζίδης, γλωσσολόγος, Καθηγητής Α.Π.Θ.

132. Κατερίνα Φραντζή, γλωσσολόγος, Επίκουρη Καθηγήτρια Πανεπιστημίου Αιγαίου

133. Γεωργία Φωτιάδου, γλωσσολόγος, Ερευνήτρια Α.Π.Θ.

134. Ανθή Χαϊδά, γλωσσολόγος, Ερευνήτρια Ε.Κ.Π.Α.

135. Χριστόφορος Χαραλαμπάκης, γλωσσολόγος, Καθηγητής Ε.Κ.Π.Α.

136. Σωφρόνης Χατζησαββίδης, γλωσσολόγος, Καθηγητής Α.Π.Θ.

137. Δέσποινα Χειλά-Μαρκοπούλου, γλωσσολόγος, Ομότιμη Καθηγήτρια Ε.Κ.Π.Α.

138. Μαρία Χονδρογιάννη, γλωσσολόγος, Αναπληρώτρια Καθηγήτρια Πανεπιστημίου Westminster

139. Μάριος Χρύσου, γλωσσολόγος, Αναπληρωτής Καθηγητής Ε.Κ.Π.Α.

140. Αγγελική Ψάλτου-Joycey, γλωσσολόγος, Καθηγήτρια Α.Π.Θ. & Πρόεδρος Ελληνικής Εταιρίας Εφαρμοσμένης Γλωσσολογίας

Read More