Ο Ίων Δραγούμης δολοφονήθηκε από τα Βενιζελικά «Δημοκρατικά Τάγματα» του Παύλου Γύπαρη στις 31 Ιουλίου 1920, απέναντι από το σημερινό Χίλτον, εκεί όπου βρίσκεται και η επιτύμβια στήλη του. Η δολοφονία του ήταν απόρροια του εθνικού διχασμού και αποστέρησε την πατρίδα μας από ένα σπουδαίο πολιτικό και διανοούμενο, ο οποίος πάλεψε για μία Μεγάλη Ελλάδα με το όπλο και την πένα του.
Ο Ίων Δραγούμης αποτελεί για εμάς τους Έλληνες εθνικιστές τον κυριώτερο εκφραστή της εθνικής ιδεολογίας. Οι σκέψεις, οι προβληματισμοί και η στάση ζωής του αποτελούν ακόμη και σήμερα, 88 χρόνια από την άνανδρη δολοφονία του, πηγή για περαιτέρω επεξεργασία. Διότι ο Δραγούμης – όπως λέει ο Χρίστος Γούδης – είναι πάντα επίκαιρος.
Ας επισημάνουμε κάποια αποσπάσματα από το έργο του, τα οποία αποδεικνύουν την σπουδαιότητα της σκέψεώς του και γιατί ο Ελληνικός εθνικισμός αποτελεί την γόνιμη σύνθεση μεταξύ πατριωτισμού, πολιτισμού και ελευθερίας.
Ο Ελληνικός εθνικισμός
Η μεγάλη πολιτική σημασία της σκέψεως και των θέσεων του Δραγούμη είναι ότι εκφράζει ένα έλλογο και λειτουργικό εθνικισμό. Ένα εθνικισμό με σεβασμό στο ανθρώπινο πρόσωπο, προσηλωμένο στις αρχές της άμεσης δημοκρατίας (Κοινοτισμός), ένα εθνικισμό ο οποίος απορρέει από τον Ελληνικό πολιτισμό και υπερασπίζεται τις ελευθερίες και τα δικαιώματα των Ελλήνων. Αυτά αποτελούν την μεγάλη ιδεολογική παρακαταθήκη του Δραγούμη προς εμάς.
Τα αξιακά προτάγματα του Δραγούμη είναι:
η ελευθερία: ως εθνική ελευθερία-αυτοδιάθεση των υποδούλων Ελλήνων (βλέπε σήμερα Κύπρο & Βόρειο Ήπειρο), αλλά και στο επίπεδο της προσωπικής αυθυπαρξίας του ανθρώπου
ο πολιτισμός, ως «νομιμοποιητική» βάση της αξίας του έθνους
Ο Δραγούμης εκφράζει έναν ουμανιστικό εθνικισμό. Αναφέρει χαρακτηριστικά: «Ακουμπώντας στο έθνος μου να γίνω πιο άνθρωπος. Δεν μπορεί κανείς να είναι άνθρωπος ξεχνώντας την καταγωγή του. Να θυμάται κανείς από πού βγήκε, που μεγάλωσε, ποιο έθνος τον ανέθρεψε. Μου αρέσει να βλέπει κανείς τους δεσμούς του. Αυτό θα πει ελευθερία».
Γράφει για την σύνδεση του έθνους με τον πολιτισμό: «Ποιος είναι ο τελικός των εθνών, πες τον προορισμό, πες τον αποστολή; Ο πολιτισμός! Να ένα έργο άξιο για τα έθνη, έργο αληθινά ανθρώπινο. Να η δικαιολογία των εθνών. Να πως τα έθνη είναι χρήσιμα στην ανθρωπότητα και να που έσφαλε ο Μαρξ πολεμώντας τα έθνη. Πολιτισμούς γεννούν τα έθνη και αυτά μονάχα. Δεν φθάνει όμως να είναι ένα έθνος πολιτισμένο, πρέπει να είναι πολιτισμένο και από δικό του πολιτισμό. Σε αυτό λοιπόν χρησιμεύουν τα έθνη. Οι πολιτισμοί γεννιούνται ο καθένας σε κάποια πατρίδα, σε κάποια εποχή και σε κάποιο έθνος. Έξω από αυτά δεν μπορεί να σταθεί πολιτισμός».
Ρήσεις Δραγούμη
Για τον εθνικισμό: «Ο εθνικισμός είναι μορφή ενέργειας. Όλοι λοιπόν οι ενεργητικοί άνθρωποι είναι εθνικιστές, είτε το ξέρουν είτε όχι. Ο διεθνιστής είναι στοιχείο θανάτου για το έθνος του».
Θα έλεγε σήμερα στην Ρεπούση: «Τα Ελληνικά σχολεία είναι για 2 σκοπούς: να ανοίγουν τα μυαλά και να φουσκώνουν το παιδί με τον εθνισμό του. Η παράδοση είναι ο σύνδεσμος των ατόμων μίας φυλής, τωρινών και περασμένων, που τα κάνει έθνος. Ιστορία είναι η συνείδηση του συνδέσμου αυτού. Να νοιώθεις την καταγωγή σου, την συνέχεια του εθνικού εγώ σου, την ιστορία που σου κάνει συνειδητό το πέρασμα του έθνους σου μέσα στους αιώνες».
Για τους νεοραγιάδες: «Τι θα πει ραγιάς; Ραγιάς είναι εκείνος που τρέμει τους μπάτσους του Τούρκου, που είναι σκλάβος του φόβου του. Ο ραγιάς είναι μισός άνθρωπος. Την ραγιαδοσύνη του την ονομάζει αναγκαία φρονιμάδα. Τον κυνηγάς και κρύβεται. Τον δέρνεις και ακόμα σκύβει. Τον σκοτώνεις και σωπαίνει».
Για την Ενωμένη Ευρώπη: «Ναι, το βλέπω πως η Ευρώπη ενώνεται, πως τα έθνη και οι φυλές ζυγώνουν η μία την άλλη. Αλλά εγώ είμαι ένας και εγώ θα ακουμπήσω επάνω στους γύρω μου ανθρώπους. Και αυτοί είναι οι Έλληνες».
Για την παγκόσμια δημοκρατία: «Τόσο αγαπώ την Ελληνική ύπαρξη, που αν ήταν να γίνουμε όλοι οι άνθρωποι κοσμοπολίτες, θα έλεγα να μην ονομαζόμασταν Έλληνες. Δεν χρειάζεται η λέξη Έλληνες όταν όλοι οι άνθρωποι της γης γίνουν κοσμοπολίτες μίας απέραντης δημοκρατίας».
Για τον πολυπολιτισμό: «Μόνο εμείς, όσοι νοιώθουμε την δική μας την πατρίδα, μπορούμε να νοιώσουμε και των άλλων τις πατρίδες. Πρώτα πρέπει να νοιώσω τον εαυτό μου καλά, έπειτα καλά το έθνος μου και έτσι φθάνω στην ανθρωπότητα. Όσοι λένε πως είναι κοσμοπολίτες και δεν περνούν από όλα αυτά τα στάδια δεν μπορούν να νοιώσουν την ανθρωπότητα».
Για τους πολιτικάντηδες: «Το Σύνταγμα θέλησε να δώσει στο έθνος αντιπροσώπους και είπε να υπάρχουν βουλευτές. Επρόκειτο αυτοί οι βουλευτές να αντιπροσωπεύσουν το έθνος. Αλλά η πραγματικότητα τα χάλασε και οι βουλευτές δεν είχαν κανένα συμφέρον να καταγίνουν με το έθνος. Τέτοιοι μια φορά δεν είναι. Για όνομα του Θεού, βρείτε άλλους να αντιπροσωπεύσουν το έθνος».
Προσωπική στάση ζωής
Ο Ίων Δραγούμης ήταν υιός πρωθυπουργού, μεγαλοαστός, μορφωμένος. Θα μπορούσε να γίνει μποέμ, να κάνει ξωτικά ταξίδια, να απολαμβάνει μία ζωή ηδονιστική. Αντ’ αυτού, προτίμησε τους βάλτους της Μακεδονίας, το χρέος και την θυσία, το «μαρτύρων και ηρώων αίμα».
Στάθηκε πιστός στις ιδέες του ακόμη και μπροστά στο εκτελεστικό απόσπασμα: «Ο καθένας πρέπει να φαντάζεται πως αυτός πρέπει να σώσει το έθνος του. Να μην κοιτάζω τι κάνουν οι άλλοι και να φαντάζομαι μόνον πως εγώ έχω το μεγάλο χρέος της σωτηρίας. Δεν είναι εύκολο να πείσεις ένα έθνος. Εγώ βλέπω τόσα πράγματα που πρέπει να γίνουν και όμως οι άλλοι Έλληνες τα βλέπουν αλλιώς. Αν είμαι δυνατός θα τους πείσω».
Σήμερα ο αγώνας που δίνουμε είναι ακόμη δυσκολότερος. Διότι στην εποχή του ο πατριωτισμός ήταν κοινό κτήμα όλων των Ελλήνων και η πολιτική ηγεσία της χώρας μας, Βενιζελική ή Βασιλική, έδινε όλες της τις δυνάμεις στην υπεράσπιση των εθνικών συμφερόντων και των δικαιωμάτων του Ελληνισμού.
Σήμερα όμως όποιος μιλάει για έθνος χαρακτηρίζεται ακροδεξιός από την κατεστημένη νεοταξική Αριστερά. Δεν ξέρω λοιπόν αν τελικώς νικήσουμε. Ξέρω όμως ότι - αν ακολουθήσουμε το μονοπάτι του Δραγούμη - θα είμαστε υπερήφανοι για την ζωή που ζήσαμε και τις αξίες για τις οποίες πολεμήσαμε. ΟΣΟΙ ΖΩΝΤΑΝΟΙ!
