Το σχεδόν πιστοποιημένο, πλέον, αδιέξοδο στην εφαρμογή του μνημονίου ήδη από τον πρώτο χρόνο της ισχύος του φέρνει την κυβέρνηση μπροστά σε εξαιρετικά επώδυνη σύγκρουση με την κατεξοχήν πολιτική «πελατεία» του κυβερνώντος κόμματος, τους υπαλλήλους Δημοσίου και ΔΕΚΟ, οδηγώντας ακόμη και υπουργούς σε δημόσιες παραινέσεις για επαναδιαπραγμάτευση των όρων του μνημονίου!
Η νέα εκδοχή του ελληνικού δράματος είναι ήδη γνωστή στις αγορές, όπου φαίνεται ότι πλέον δεν τιμολογείται στα spread ο κίνδυνος των πρόωρων εκλογών, αλλά της πλήρους ανατροπής του σχεδιασμού που περιλαμβάνεται στο μνημόνιο. Η διατήρηση του spread πάνω από τις 900 μονάδες βάσης, παρότι από την Κυριακή έχει ξεκαθαριστεί ότι η χώρα δεν οδηγείται σε πρόωρες εκλογές, διαψεύδει τον ισχυρισμό του υπουργού Οικονομικών (σε χθεσινή του συνέντευξη στο CNN), ότι η «πτήση» των spread συνδέεται μόνο με τον κίνδυνο πολιτικής αστάθειας.
Σύμφωνα με τραπεζικά στελέχη, το σενάριο που φαίνεται πλέον ως πιθανότερο για τις εξελίξεις των επόμενων μηνών είναι ότι η κυβέρνηση θα βρεθεί αμέσως μετά τις εκλογές υπό ασφυκτική πίεση της τρόικας για να λάβει πρωτοφανή για την Ελλάδα μέτρα συρρίκνωσης του δημόσιου τομέα, προκειμένου να ανοίξει στις αρχές του 2011 ο δρόμος προς τον –υποτιθέμενο- παράδεισο της αναδιαπραγμάτευσης του μνημονίου, με επιμήκυνση της διάρκειάς του και πιθανή επαύξηση του συνολικού ποσού του διεθνούς δανείου, ώστε να γίνει δυνατή μια διαδικασία μείωσης του ελλείμματος με βραδύτερους, άρα και ανεκτούς από το πολιτικό σύστημα της χώρας, ρυθμούς.
Όπως τονίζουν οι ίδιες πηγές, η επαναδιαπραγμάτευση του μνημονίου είναι προ των πυλών και δεν είναι καθόλου τυχαίο ότι χθες αυτό ακριβώς υπονόησε με δημόσιες δηλώσεις του ο υπουργός Δικαιοσύνης, κ. Χ. Καστανίδης. Όμως, για να πεισθεί η Γερμανία να συζητήσει αυτό το ενδεχόμενο, η κυβέρνηση θα χρειασθεί να αποδείξει πρώτα ότι μπορεί να… χύσει αίμα στο Δημόσιο.
Σύμφωνα με πληροφορίες, αμέσως μετά τις εκλογές θα αρχίσουν να «τρέχουν» οι δραματικές εξελίξεις, που ήδη δημιουργούν αναβρασμό ακόμη και στο εσωτερικό της κυβέρνησης:
Η αναθεώρηση των στοιχείων για το έλλειμμα και το χρέος του 2009 από την Eurostat και η αναδιατύπωση των προβλέψεων για το 2010 από την κυβέρνηση, σε συνεργασία με την τρόικα, αναμένεται να αναδείξουν το σοβαρό πρόβλημα «εκτροχιασμού» του μνημονίου, ήδη από τον πρώτο χρόνο εφαρμογής του.
Σύμφωνα με πληροφορίες, η Ελλάδα θα βρεθεί να έχει παραβιάσει το 2010 το σημαντικότερο όριο που περιλαμβάνεται στο μνημόνιο και αποτελεί το «σηματωρό» για την οικονομική πολιτική: στο μνημόνιο έχει τεθεί ανώτατο όριο 342 δις. ευρώ στο χρέος της κεντρικής κυβέρνησης (προσοχή: όχι στο κατά Μάαστριχτ χρέος, το οποίο προκύπτει μετά την αφαίρεση του ενδοκυβερνητικού δανεισμού), το οποίο η κυβέρνηση απαγορεύεται… δια ροπάλου να παραβιάσει. Σημειώνεται ότι ήδη από τον Ιούνιο, πριν από την αναθεώρηση των στοιχείων με την έρευνα της Eurostat, το χρέος της κεντρικής κυβέρνησης είχε ξεπεράσει τα 316 δις. ευρώ.
Σε περίπτωση παραβίασης του ανώτατου ορίου για το χρέος, το μνημόνιο προβλέπει ότι η ελληνική κυβέρνηση είναι υποχρεωμένη να ενσωματώσει στον προϋπολογισμό μέτρα, με τα οποία θα καλύψει τη διαφορά, ώστε να μην υπάρξει υπέρβαση στο επόμενο ετήσιο «πλαφόν» για το χρέος, που ορίζεται από το μνημόνιο.
Σύμφωνα με πληροφορίες, η υπέρβαση αναμένεται να πλησιάσει τις δύο ποσοστιαίες μονάδες του ΑΕΠ, δηλαδή θα διαμορφωθεί περίπου σε 4,5 δις. ευρώ. Αυτά θα πρέπει να εξοικονομηθούν με πρόσθετα μέτρα, τα οποία θα πρέπει να έχουν την έγκριση της τρόικας.
Δεδομένου, ότι τα περιθώρια άντλησης πρόσθετων εσόδων με νέους φόρους έχουν εξαντληθεί, όπως ομολόγησε χθες και ο υπουργός Οικονομικών, μόνο με «τσεκούρωμα» δαπανών στο δημόσιο και ευρύτερο δημόσιο τομέα μπορεί να επιτευχθεί η εξοικονόμηση των 4,5 δις. ευρώ. Όμως, ήδη έχουν προβλεφθεί τεράστιες περικοπές λειτουργικών δαπανών (της τάξεως του 10%) και εξοικονόμηση 500 εκατ. ευρώ από περικοπές αποδοχών που θα φέρει το νέο μισθολόγιο, ενώ έχουν «τραβηχτεί» στα όρια του δυνατού οι πιθανές εξοικονομήσεις που θα προέλθουν από μέτρα εξυγίανσης των ΔΕΚΟ, περικοπές δαπανών στην Τοπική Αυτοδιοίκηση (μέσω Καλλικράτη), στα ασφαλιστικά ταμεία και τα νοσοκομεία.
Ουσιαστικά, δηλαδή, η κυβέρνηση καλείται να εξοικονομήσει τεράστιους πρόσθετους πόρους, με μέτρα πέραν των σημαντικών περικοπών που έχουν ήδη προβλεφθεί στα «υποχρεωτικά», βάσει μνημονίου, μέτρα του 2011. Τραπεζικά στελέχη τονίζουν, ότι μόνο με ένα πραγματικό «τσεκούρωμα» των δαπανών μισθοδοσίας στο Δημόσιο και τις ΔΕΚΟ μπορεί να επιτευχθούν οι πρόσθετες εξοικονομήσεις των 4,5 δις. ευρώ, αλλά για να συμβεί αυτό η μόνη δυνατότητα που έχει η κυβέρνηση είναι να προχωρήσει για πρώτη φορά σε πρόγραμμα απομάκρυνσης χιλιάδων υπαλλήλων.
Η «συνταγή» που θα τεθεί επί τάπητος στις συζητήσεις με την τρόικα μετά τις εκλογές θα είναι η μαζική κατάργηση θέσεων στο Δημόσιο (ως γνωστόν, μόνο με την κατάργηση θέσεων επιτρέπεται συνταγματικά η απομάκρυνση υπαλλήλων), αλλά και τα «λουκέτα» ή οι συγχωνεύσεις σε δημόσιες επιχειρήσεις και οργανισμούς, που θα οδηγήσουν σε μεγάλη μείωση του προσωπικού και θα μπορούσαν να εξασφαλίσουν τις πρόσθετες εξοικονομήσεις που θα απαιτηθούν.
Το σχέδιο αυτό, που σύμφωνα με πληροφορίες βρίσκεται υπό επεξεργασία, δεν είναι από τα «χαρτιά» που θα ήθελε μια κυβέρνηση να αξιοποιήσει λίγες ημέρες πριν από μια εκλογική αναμέτρηση. Ο κυβερνητικός εκπρόσωπος ρωτήθηκε ευθέως χθες («Υπάρχει, δηλαδή, περίπτωση να περικόψετε δημοσίους υπαλλήλους, δηλαδή, να τους απολύσετε;») και απάντησε με τρόπο που αφήνει πολλά περιθώρια ερμηνειών: «Εμείς, όποια απόφαση λαμβάνουμε την ανακοινώνουμε. Τηρούμε απαρέγκλιτα τους στόχους μας. Και μέχρι εκεί». Μιλώντας στο CNN, ο κ. Παπακωνσταντίνου δήλωσε εξίσου αινιγματικά, ότι υπάρχουν σχέδια για νέες περικοπές στις κρατικές δαπάνες, τα οποία θα αποκρυσταλλωθούν μετά τις επικείμενες διαπραγματεύσεις με την τρόικα…
