Πολλές οι συζητήσεις που έχουν γίνει από την εποχή που η Ελλάδα μπήκε στη μέγγενη του ΔΝΤ και των άλλων δανειστών για τις ομοιότητες και τις διαφορές με χώρες που αντιμετώπισαν ανάλογα ζητήματα. Η πιο συνηθισμένη σύγκριση είναι αυτή με την Αργεντινή,αν και οι ένθερμοι υποστηρικτές του μνημονίου επιμένουν να τονίζουν τις διαφορές και να αγνοούν τις ομοιότητες.
Ο Le Monde diplomatique στην έκδοση του Απριλίου επιχειρεί μία σύγκριση όχι απλά με θεωρίες και “οικονομικές” αοριστολογίες,αλλά με γεγονότα στην Αργεντινή της δεκαετίας του 1990-2000 και στην Ελλάδα του σήμερα,που όπως όλα δείχνουν θα ζήσει το Γολγοθά της και το δράμα για αρκετά χρόνια ακόμη.Στην ανάλυση εξιστορύνται τα γεγονότα στην Αργεντινή και με πιο έντονα μαύρα γράμματα υπάρχουν οι
παράγραφοι που ο συντάκτης του άρθρου Maurice Lemoine κάνει αναφορές στην σημερινή ελληνική κρίση.Το έχει γράψει με τέτοιο τρόπο ώστε να γίνεται άμεση σύγκριση με το τι γινόταν τότε στην Αργεντινή και το τι γίνεται τώρα στην Ελλάδα.
Θα διαπιστώσετε ότι η βασική μας διαφορά με την Αργεντινή είναι ότι εκείνη βρήκαν τελικά ένα Πρόεδρο να διαπραγματευτεί μέσα στη καταστροφή.Εμείς ψάχνουμε γενικώς μια κυβέρνηση που να έχει κάτι να πει,εκτός από απλά να εκτελεί -που ούτε αυτό δεν κάνει- ότι της πουν.Γι΄ αυτό και ο τίτλος του άρθρου είναι η “Αργεντίνικη αυθάδεια στους πιστωτές,Ελληνική δειλία”.
Στη δισέλιδη ανάλυση αφετηρία είναι το 1989.
Ο Κάρλος Μένεμ ,Περονιστής αναλαμβάνει την εξουσία και μαζί με τον υπερ-υπουργό Οικονομικών Ντομίνγκο Καβάλο -με σπουδές στο Χάρβαρντ και συνεργάτη της Χούντας- καθορίζουν την συναλλαγματική ισοτιμία του νομίσματος της χώρας σε ένα πέσο προς ένα δολάριο.Η απόφαση ενθαρύνεται από το ΔΝΤ με το επιχείρημα ότι θα εξαφανίσει το πληθωρισμό και θα βοηθήσει την ανάπτυξη.
Τη 1η Ιανουαρίου 2001 αποφασίζεται ότι η Ελλάδα “πιάνει” τα κριτήρια του Μάαστριχτ για να ενταχθεί στη ζώνη του ευρώ. Ένα χρόνο μετά αντικαθιστά τη δραχμή με το “σκληρό” ευρώ.
Μετά τη μεξικανική κρίση η Αργεντινή για να χρηματοδοτηθεί από τις αγορές πρέπει να πληρώνει επιτόκια που φθάνουν το 20%! Το “δέσιμο” του πέσο με το δολάριο γίνεται θηλιά για το Μπουένος Άϊρες που βλέπει γειτονικές χώρες όπως η Βραζιλία να υποτιμούν τα νομίσματά τους και η Αργεντινή να χάνει την ανταγωνιστικότητά της.Το 1989 η Αργεντινή μπαίνει στην ύφεση.
Με το πέρασμα στο ευρώ η ελληνική βιομηχανία και η παραγωγή της γίνεται πάρα πολύ ακριβή.
Στις 24 Οκτωβρίου ο Μένεμ αντικαθίσταται από τον Φερνάντο Ντε λα Ρουά,επικεφαλής μιας κεντροαριστερής κυβέρνησης ,όπως -σ.σ που λέει ο λόγος- ο πρώην πρωθυπουργός της Ελλάδας Γιώργος Παπανδρέου.
Από τα 36 εκατομμύρια ,τα 14 ζούσαν επισήμως κάτω από το όριο της φτώχειας.Κι έτσι το ΔΝΤ πρόετεινε ένα δάνειο 10 δις δολαρίων για να ανχρηματοδοτήσει η Αργεντινή τα χρέη της,με αντάλλαγμα -σωστά μαντέψατε- ένα πρόγραμμα σταθεροποίησης.Το οποίο βέβαια εξασφάλιζε ότι η χώρα δεν θα δήλωνε αδυναμία πληρωμής στους δανειστές.Το δημόσιο χρέος της ήταν ήδη 147,8 δις δολάρια.
Τον Ιούνιο του 2000 μία γενική απεργία 30 ημερών παρέλυσε την Αργεντινή.
Στις 30 Νοεμβρίου 2009 οι υπουργοί Οικονομικών της ΕΕ εξέφρασαν στον Παπανδρέου -που είχε διαδεχτεί τον Καραμανλή- τις ανησυχίες τους ,λέγοντας ότι η Ελληνική οικονομία βρίσκεται στην “εντατική”.
Στις 3 Μαρτίου 2010 ανακοινώθηκε το πρώτο σχέδιο σταθεροποίησης.
Μιά ομάδα οικονομολόγων του ΔΝΤ,της Παγκόσμιας Τράπεζας και της Διαμερικανικής Τράπεζας Ανάπτυξης πρότειναν ένα “σχέδιο διάσωσης”. “Το ΔΝΤ δεν θα επιτρέψει στην Αργεντινή να λάβει οποιαδήποτε υποστήιριξη έως ότου η κυβέρνηση δεν δεσμευτεί με νόμο και υπουργικές αποφάσεις για το σύνολο των μέτρων που ανακοίνωσε ο πρόεδρος της χώρας”,προειδοποίησε το ΔΝΤ.Τι μέτρα είχε ανακοινώσει ο “σοσιαλιστής” Ντε λα Ρουά; Απολύσεις στο δημόσιο τομέα ,περικοπές σε μισθούς-συντάξεις,”τσεκούρι” σε κοινωνικό κράτος,”απελευθέρωση” στις εργασιακές σχέσεις και στον τομέα της υγείας! Με μία λέξη “όλα στο σφυρί”.
Στις 23 Απριλίου 2010 η Αθήνα έλαβε ένα πρώτο δάνειο 45 δις ευρώ σε συμφωνία με την ΕΕ και το ΔΝΤ.
Οι συγκρούσεις μεταξύ της αστυνομίας και των διαδηλωτών είχαν τα πρώτα τους θύματα.Με τις αντιδράσεις να πολλαπλασιάζονται ο “συνασπισμός των διεθνών χρηματοδοτών” οδηγήθηκε σ΄ ένα νέο πλάνο βοήθειας ύψους 39,7 δις δολαρίων το οποίο επίσης παρουσιάστηκε …ως η σωτηρία της Αργεντινής.Ο Αργεντίνος πρόεδρος ανακοίνωσε στις 20 Μαρτίου 2001 την υπουργοποίηση του ανθρώπου που είχε αρχίσει την καταστροφή με την ισοτιμία πέσο-δολαρίου .Έκανε τον Ν.Καβάλο υπουργό Οικονομικών.Η επιστροφή του “ανέβασε” στιγμιαία τα χρηματιστήρια και χαιρετίστηκε θερμά από το ΔΝΤ και του Financial Times! Την ικανοποίησή τους εξέφρασαν ο τότε Βρετανός πρωθυπουργός Τ.Μπλέρ και ο Αμερικανός Πρόεδρος Τ.Μπους.
Στις 2 Μαίου 2010 με τη “λογική” να “μπει τέλος στην κρίση οι Ευρωπαίοι υπουργοί Οικονομικών αποφάσισαν σ΄ έαν “σχέδιο διάσωσης” ,ύψους 110 δις ευρώ,για την Ελλάδα.
Ο Καβάλο προχώρησε σε ανταλλαγές τίτλων με άλλους διάρκειας 30 ετών αλλά απλά επιτάχυνε την αναμενόμενη καταστροφή.Προσπαθώντας να μειώσει το έλλειμμα …μείωσε κατά 13% τους μισθούς και τις συντάξεις άνω των 500 δολαρίων.Ένα μέτρο που επηρέασε το 92% των δημοσίων υπαλλήλων και το 15% των συνταξιούχων.Εκατοντάδες μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις έβαλαν λουκέτο.
Αποτέλεσμα νέες ταραχές και ένταση στη κοινωνία ,που κορυφώθηκε στη γενική απεργία της 20ης Ιουλίου 2001.Ο γνωστός πια οίκος Standard and Poor’s αλλά και ο Moody’s άρχισαν να μιλάνε για “τεχνητή στάση πληρωμών” και για νέες απαραίτητες θυσίες του λαού.
Στις 15 Ιουνίου 2011 μια γενική απεργία παρέλυσε την Ελλάδα.Οι πολίτες διαμαρτυρήθηκαν ενάντια στο νέο πρόγραμμα σταθεροποίησης των 28 δις ευρώ.Παρά τις διαμαρτυρίες το πρόγραμμα ψηφίστηκε ανοίγοντας το δρόμο για νέο πακέτο “βοήθειας” ύψους 109 δις,στις 22 Ιουλίου.
Στην Αργεντινή οι τράπεζες αδυνατούσαν να αντιμετωπίσουν τις συνεχείς αποσύρσεις καταθέσεων από τα ταμεία τους και η κυβέρνηση προχώρησε σε μέτρα που επέβαλαν όριο εξόδου χρημάτων στο εξωτερικό.
Απαγόρευσε στους πολίτες να έχουν ελεύθερα πρόσβαση στους τραπεζικούς λογαριασμούς τους,την ίδια ώρα που τα δημοσιονομικά έσοδα κατέρρεαν προκαλώντας πλήρη παράλυση της οικονομία και ύφεση διαρκείας.Ο οίκος Fitch “υποβίβασε” την Αργεντινή σε καθεστώς χρεοκοπίας και το ΔΝΤ ανακοίνωσε ότι δεν θα πληρώσει το ποσό του 1,26 δις δολαρίων που είχε συμφωνήσει.
Ακολούθησαν νέες ταραχές και στις 12 Δεκεμβρίου γενική απεργία.Τρεις νεκροί,378 τραυματίες! Όμως πλέον δυσαρεστημένοι και εξαγριωμένοι είναι και οι πολίτες της μεσαίας τάξης που χωρίς σημαίες και ηγέτες κατάβηκαν στους δρόμους.Ο Πρόεδρος Ντε λα Ρουα χρησιμοποίησε σκληρή αστυνομική βία που είχε σαν αποτέλεσμα 35 νεκρούς και 4500 συλλήψεις! Δεν καράφερε τίποτα .Στις 19 Δεκεμβρίου 2001 ο υπουργός Οικονομικών Καβάλλο φεύγει άρον άρον.Τη μεθεπομένη το προεδρικό ζεύγος φεύγει με …ελικόπτερο!
Στις 19 και 20 Οκτωβρίου 2011 η γενική απεργία νεκρώνει την Ελλάδα.Βίαιες συγκρούσεις διαδηλωτών-αστυνομίας.Ένας διαδηλωτής ο Δημ.Κοτσαρίδης χάνει τη ζωή του.
ΔΝΤ,Παγκόσμια Τράπεζα και οι “φίλοι” τους,ένα είδος τρόϊκας έχουν απέναντι ένα νέο πρόεδρο τον Α.Rodriguez Saa,ο οποίος στην ορκομωσία του δηλώνει ότι δεν θα πληρώσει “ούτε ένα σεντ από το χρέος”,μιλά για μια πολιτική “αναβίωσης”. Δεν πείθει κανένα.Επτά μέρες μετά παραιτείται.Τον διαδέχεται ο E.Duhalde ο οποίος αναλαμβάνει μέχρι το τέλος της Προεδρικής θητείας το 2003.
Υποτιμά το πέσος κατά 30% από τη τιμή που είχε το 1991.
Η επιλογή της Ελλάδα να κάνει τα πάντα για να παραμείνει στη ζώνη του ευρώ δεν της επιτρέπει να κάνει υποτίμηση και να βοηθήσει τις εξαγωγές της.
Οι ιδιώτες που είχαν στο μεταξύ ιδιωτικοποιήσει δημόσιες υπηρεσίες άρχισαν να ζητούν παράλογες αυξήσεις από 40 έως 260%! Ο επίτροπος της ΕΕ για τις νομισματικές υποθέσεις …κατήγγειλε το οικονομικό πρόγραμμα της Αργεντινής.Πιέσεις ασκούνται από παντού με πρώτο και καλύτερο το ΔΝΤ ,που εξακολουθεί να ζητά “σχέδια” και δίνει διορία ενός έτους στην Αργνετινή να πληρώσει το χρέος της!
Ενδεικτικό της κατάστασης είναι ότι η κατάργηση κάθε χρηματοδότησης και επιδότησης οδήγησε σε αξεπέραστα προβλήματα τα σχολεία φτωχών περιοχών στα οποία φοιτούσαν 130 χιλιάδες μαθητές.
Η υποτίμηση είχε οδηγήσει σε αύξηση εθνικών προϊόντων που έφθασαν το 30%.
Στις 20 Φεβρουαρίου 2012 οι υπουργοί οικονομικών της ζώνης του ευρώ προχώρησαν σε συμφωνία βοήθειας προς την Ελλάδα,ύψους 130 δις,σε αντάλλαγμα νέο πρόγραμμα σταθερότητας.Ο Ολλανδός υπουργός μάλιστα ζήτησε μόνιμη επιτήρηση από την ΕΕ και το ΔΝΤ.
Με τις διαδηλώσεις και τις ταραχές που είχαν θύματα αλλά και τις προσπάθειες των πολιτών να επιβιώσουν στις 26 Ιουνίου 2002 προκηρύσσονται πρόωρες κατά έξι μήνες εκλογές.Αντιμέτωποι ο Kirchner και ο Menem εξελέγη ο πρώτος.
Με τους ξένους επενδυτές να πιέζουν όλο και περισσότερο για να κερδίσουν περισσότερα ο νέος Πρόεδρος και ο υπουργός Οικονομικών του R.Lavanga αποφάσισαν την αύξηση του κατώτερου μισθού κατά 50% ,για να τονώσουν την κατανάλωση.
Στη συνέχεια διαπραγματεύτηκε μια λύση με τη λογική “αυτή είναι ή την παίρνετε όπως είναι ή την αφήνετε”.Η βασική της λογική ήταν ότι αναλάμβανε να ξαναρχίσει πληρωμές μόνο αν “έσβηναν” μέρος των χρεών.Η στάση που τήρησε στη διαπραγμάτευση ήταν σταθερή κι έτσι η Αργεντινή κατόρθωσε να μειώσει το δημόσιο χρέος της από 178,7 δις δολάρια σε 82.
Στις 9 Μαρτίου 2012 Ελλάδα έκανε τη μεγαλύτερη αναδιάρθρωση χρέους στην ιστορία. 83,5% των ιδιωτών πιστωτών της συμφώνησαν να διαγράψουν το 53,5% .Αθήνα υποσχέθηκε να επιβάλει ένα κούρεμα παρόμοια με τους άλλους.
Για τους επενδυτές αυτή η συντονισμένη λειτουργία εγγυάται κάποιες επιστροφές χρημάτων που θα εμποδίσουν την άτακτη χρεοκοπία .Σε αντίθεση με ό, τι συνέβη στην Αργεντινή η αναδιάρθρωση στη Ελλάδα δεν ήταν μέρος ενός σχεδίου με πολιτικούς και οικονομικούς όρους: ακούγοντας τις απαιτήσεις της τρόικας η ελληνική κυβέρνηση ανακοίνωσε νέα μέτρα λιτότητας
“Κατηγορούμενος” για λαϊκισμό, για την άρνησή του να ποινικοποιήσει την κοινωνική διαμαρτυρία ο πρόεδρος Kichner μπορεί να μην έλυσε όλα τα προβλήματα της χώρα του αλλά επανακρατικοποίησε πολλές δημόσιες υπηρεσίες ,ασχολήθηκε με τα θέματα της συνταξιοδότησης και της κοινωνικής πρόνοιας και μείωσε κατά 50% το ποσοστό της φτώχειας μέσα σε τέσσερα χρόνια.Όπως είχε πει και ο ίδιος το 2005 από το Ντουμπάϊ, “πετύχαμε τη καλύτερη διαπραγμάτευση για το μεγαλύτερο χρέος του κόσμου”.
Ο βραβευμένος οικονομολόγος Τζόζεφ Στίγκλιτς,μιλώντας για την υπόθεση της Αργεντινής είχε πει κάτι που ταιριάζει “γάντι” στη περίπτωση της Ελλάδας.
“Κάθε οικονομολόγος που σέβεται το όνομά του θα μπορούσε να προβλέψει ότι οι πολιτικές της λιτότητας, προκαλούν επιβράδυνση της οικονομικής δραστηριότητας και ότι οι δημοσιονομικοί στόχοι δεν θα επιτευχθούν.”
