ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΣΤΡΑΤΙΩΤΙΚΟ ΡΟΜΠΟΤ

Κώστας Αττιάς
- Μια μικρή, συμπαγής και αποφασισμένη ομάδα από μόνιμα στελέχη και επιστήμονες που υπηρετούν τη θητεία τους προσφέροντας με έναν ιδιαίτερο τρόπο στο κοινωνικό σύνολο είναι η αιχμή του δόρατος της προσπάθειας του Ελληνικού Στρατού που εκμεταλλεύεται τις ιδιαίτερες γνώσεις που έχουν αποκτήσει στη νανοτεχνολογία και στη ρομποτική ικανοποιώντας την «δίψα» τους για τη δημιουργία νέων πρωτοποριακών κατασκευών παρέχοντας τους στο μέτρο του δυνατού το “πεδίο μάχης” που χρειάζεται για να ξεδιπλώσουν τις ικανότητες τους και που δύσκολα μπορεί να βρεθεί σε άλλον φορέα, ιδιωτικό ή δημόσιο, στην Ελλάδα.

Το τρίπτυχο μικρές, έξυπνες και πάνω απ’ όλα χαμηλού κόστους συσκευές που μπορούν να χρησιμοποιηθούν από τις ένοπλες δυνάμεις σε πολλές εφαρμογές είναι ο γνώμονας της επιτυχίας σε κάθε στάδιο σχεδίασης, κατασκευής και δοκιμής-εφαρμογής. Όπως λένε πηγές του ΓΕΣ:
«Οι συσκευές αυτές μπορούν να κατασκευασθούν πολύ εύκολα, και το προσωπικό σε μικρό χρόνο να μπορεί να εκπαιδευτεί στην αποτελεσματική επιχειρησιακή (και όχι μόνο) αξιοποίηση τους. Τέτοιου είδους συσκευές στο σύγχρονο πεδίο της μάχης αποτελούν παράγοντα πολλαπλασιασμού της μαχητικής ισχύος, αφού η χρησιμοποίηση τους μπορεί να δώσει σε δεδομένη στιγμή σημαντικό τακτικό πλεονέκτημα. Πιθανή δε απώλεια τους έχει αμελητέο κόστος, αφού δεν διακινδυνεύουν ανθρώπινες ζωές ή ακριβά οπλικά συστήματα».
Στα μέχρι τώρα επιτεύγματα της ομάδας προσμετρούνται η δημιουργία μη επανδρωμένου ρομποτικού αεροσκάφους και συσκευές για την εκπαίδευση δυτών, ενώ στόχος είναι ο Ελληνικός Στρατός να μπει στην πρωτοπορία της παγκόσμιας τεχνολογίας, καθώς σε όλο τον κόσμο το βάρος αμυντικών οργανισμών, εταιρειών κατασκευής αμυντικού υλικού αλλά και ερευνητικών ιδρυμάτων εστιάζεται στην ανάπτυξη μη επανδρωμένων οχημάτων, ρομποτικών οχημάτων μάχης, δικτύων αισθητήρων και συστημάτων αυτόματης σκόπευσης.


Ξεναγός με πλεονεκτήματα
Το μεγάλο ατού της ομάδας όμως είναι πως ήδη οι εφαρμογές της αναπτύσσονται και “εκτός στρατοπέδων” και, αν έχετε βρεθεί στο Ρέθυμνο ή το Σαραντάπορο, οι πιθανότητες είναι πως χωρίς να το γνωρίζετε έχετε εξυπηρετηθεί από επιτεύγματα της ομάδας αυτής. Δημιουργίες του Ελληνικού Στρατού αποτελούν το Σύστημα Αυτόματης Ξενάγησης Μουσείων, το οποίο έχει εφαρμοστεί στο Στρατιωτικό Μουσείο Ρεθύμνου, καθώς και η νέα ηλεκτρονική εγκατάσταση προς υποστήριξη του συστήματος Ήχος και Φως, του Στρατιωτικού Μουσείου Σαρανταπόρου (Χάνι Χατζηγώγου). Το εκπληκτικό μάλιστα είναι πως ο Ελληνικός Στρατός κατάφερε να δημιουργήσει νέα ηλεκτρονική εγκατάσταση προς υποστήριξη του συστήματος Ήχος και Φως, το οποίο έχει κατασκευαστεί το 1972 με κόστος μόλις 675 ευρώ, όταν το αιτούμενο κόστος από ιδιωτική εταιρεία για την επισκευή του συστήματος έφτανε τα 9.700 ευρώ! Μάλιστα το σύστημα είναι και «πράσινο» καθώς έχει τη δυνατότητα να λειτουργεί με ηλεκτρική ενέργεια από φωτοβολταϊκό σύστημα που από μόνο του αποτελεί ακόμα ένα κίνητρο λόγω των συχνών επισκέψεων του μουσείου από μαθητές σχολείων για να κεντριστεί το ενδιαφέρον των μαθητών. Οικολογική είναι και η κατανάλωση ενέργειας, αφού το παλιό σύστημα ήθελε 1700W/220V έναντι μόλις 14W/12V του νέου. Ανάλογα είναι και τα στοιχεία που αφορούν το Σύστημα Αυτόματης Ξενάγησης Μουσείων με το οποίο δίνεται η δυνατότητα στον επισκέπτη να κάνει μια ξενάγηση σε όλα τα εκθέματα του μουσείου και μάλιστα με πλεονεκτήματα σε σύγκριση με τα υπάρχοντα συστήματα, όπως φαίνεται και από σχετικό πίνακα που συγκρίνει το σύστημα που έχει αναπτυχθεί στο Στρατιωτικό Μουσείο Χρωμοναστηρίου Ρεθύμνου με τα συστήματα που εμπορεύονται μεγάλες πολυεθνικές εταιρείες κατά την περίοδο της ανάπτυξης του συστήματος από το ΓΕΣ.


Και επιτήρηση δασών
Στα υπόλοιπα προγράμματα του ΓΕΣ, που χαρακτηρίζονται ως «στρατιωτικές εφαρμογές» αλλά μπορούν εύκολα να βρουν χρήση και σε άλλους τομείς, ξεχωρίζει η κατασκευή ενός μη επανδρωμένου αεροσκάφους. Τα περίφημα UAV, που χρησιμοποιούνται από όλους τους στρατούς του κόσμου και από τον Ελληνικό Στρατό, χρησιμοποιούνται πλέον όχι μόνο για κατασκοπευτικές αποστολές αλλά και για να πλήξουν στόχους και είναι το μέλλον στο πεδίο της μάχης σήμερα. Τα ελληνικά UAV, πέρα από τις στρατιωτικές εφαρμογές, θα μπορούσαν να αναπτυχθούν και για την επιτήρηση δασών, για παράδειγμα, καθώς όπως προέκυψε κατά τη δημιουργία τους διακρίνονται για την ευκολία στο χειρισμό τους, την αυτοματοποίηση των διαδικασιών (έλεγχος πορείας, έλεγχος υψομέτρου – θέσης παραμονής) και τη φορητότητα-ανάπτυξή τους στο πεδίο. Οι εντυπωσιακές δυνατότητες τους φτάνουν την ταχύτητα των 60 χλμ./ώρα με διάρκεια πτήσης ~12 λεπτά και ακτίνα δράσης ~4 χιλιόμετρα με το UAV να φέρει κάμερα υψηλής ευκρίνειας/εκπομπή ροής βίντεο να έχει τη δυνατότητα αυτόματης αιώρησης πάνω από το στόχο, δυνατότητα να φέρει μικρό φορτίο έως 2 κιλά (συνδυασμός βάρους/ταχύτητας/αυτονομίας πτήσης), ικανότητα για αυτόματη κίνηση κάμερας ανάλογα με την κίνηση του κεφαλιού του χειριστή και όλα αυτά με απαίτηση μόλις 2 λεπτών για να αναπτυχτεί και να βρεθεί σε κατάσταση πτήσης. Η φιλικότητα του στο χρήστη έχει κατεβάσει τις επιχειρησιακές απαιτήσεις για το χρόνο εκπαίδευσης του χειριστή μόλις στη μία ημέρα, ενώ το κόστος του UAV είναι αμελητέο, μόλις 2.455 ευρώ.
Μελλοντικά το ΓΕΣ σχεδιάζει το UAV του να έχει ικανότητα αυτόνομης πτήσης με GPS. Και μάλιστα με αύξηση των δυνατοτήτων (εμβέλειας, φορτίου) και βελτίωση στη σχεδίαση του νέου τηλεχειριστηρίου. Σημειώνουμε μάλιστα πως ο χρόνος εκπαίδευσης χειριστή για το Ρομποτικό Σύστημα του ΓΕΣ είναι μόλις μια ημέρα ήδη, όταν ένα αερομοντέλο απαιτεί 4-5 εβδομάδες και σε περίπτωση λάθους ή αστοχίας του χειριστού, οι πιθανότητες καταστροφής του ρομποτικού οχήματος είναι πολύ λιγότερες χάρη στα συστήματα ελέγχου που διαθέτει (αυτόματη διόρθωση υψομέτρου, διόρθωση αυτόματης αλλαγής πορείας κ.λπ.), αφού το ρομποτικό όχημα βασίζεται σε μικροϋπολογιστές για έλεγχο στοιχείων και για να επιφέρει διορθώσεις στην πορεία του, αλλά και να εκτελέσει την αποστολή του με βοήθεια αυτόματου πιλότου, ενώ το τηλεκατευθυνόμενο χρησιμοποιεί απλά ηλεκτρονικά και βασίζεται στην εμπειρία του χειριστή. Παράλληλα το ΓΕΣ επικεντρώνεται και στην εξέλιξη Α/Φ για παρατήρηση σε μεγαλύτερο βάθος, κάτι που σίγουρα ανησυχεί την τουρκική πλευρά που συχνά έχει κατηγορηθεί ότι στέλνει δικά της UAV πάνω από τα ελληνικά νησιά. Ο στόχο τους ΓΕΣ είναι αυτή του η ανάπτυξη να έχει αυξημένες δυνατότητες για παρατήρηση σε μεγαλύτερο βάθος με την αυτονομία να φτάνει τα 30-50 λεπτά, την εμβέλεια τα 10-12 χλμ., την ταχύτητα τα 40-60 χλμ./ώρα, να υπάρχει δυνατότητα για εκτόξευση χωρίς αναγκαιότητα αεροδιαδρόμου (με κάποιο σύστημα ανάλογο αυτών που ήδη χρησιμοποιεί ο Ελληνικός Στρατός), τις διαστάσεις του να φτάνουν στο άνοιγμα πτερύγων 168 εκατοστά και την άτρακτο τα 118 εκατοστά και βέβαια να υπάρχει αυτόματος πιλότος και GPS και όλα αυτά χωρίς το κόστος να ξεπεράσει τα 2.400 ευρώ (μικρότερο δηλαδή από το υπάρχον!).


Συσκευή εντοπισμού
Το ΓΕΣ έχει κατασκευάσει όμως και μία μοναδική συσκευή για την εκπαίδευση δυτών που μπορεί να χρησιμοποιηθεί τόσο στις ειδικές του δυνάμεις όσο και σε πολιτικές χρήσεις. Ο μηχανισμός μέσω ενός δικτύου περίπλοκων αισθητήρων, με χρήση του υπάρχοντος δικτύου κινητής τηλεφωνίας που χρησιμοποιούμε όλοι καθημερινά για τα κινητά μας τηλέφωνα και GPS, αναφέρει τη θέση του δύτη με αποστολή προς τον εκπαιδευτή SMS και μάλιστα με κόστος απλού μηνύματος! Ο εκπαιδευτής όμως δεν είναι απλά ένας παθητικός δέκτης, καθώς δύναται να στείλει μήνυμα στη συσκευή από το κινητό του τηλέφωνο, ώστε να χρησιμοποιηθεί η δυνατότητα ενεργοποίησης φωτισμού εντοπισμού της συσκευής, από τον εκπαιδευτή με την αποστολή ενός απλού SMS προς τη συσκευή, που είναι φυσικά αδιάβροχη και επιπλέουσα και με δυνατότητα μελλοντικό να γίνει και σε μικρότερες διαστάσεις ανάλογο με τις επιχειρησιακές απαιτήσεις, να χρησιμοποιηθεί με ελάχιστες τροποποιήσεις και σε πλωτά μέσα αλλά και σε στρατιωτικά οχήματα σύμφωνα με τις επιχειρησιακές απαιτήσεις. Εντυπωσιακό και αυτή τη φορά είναι το χαμηλό κόστος της συσκευής, καθώς πέρα από το μεράκι των στελεχών απαιτούνται μόλις 167 ευρώ!


Βραχυπρόθεσμοι στόχοι
Σύντομα το ΓΕΣ αναμένεται να αποκτήσει και το δικό του στόλο από μη επανδρωμένα οχήματα που θα περιπολούν σε μεγάλες εγκαταστάσεις με τη χρήση αισθητήρων, θα ανιχνεύουν νάρκες, θα εκτελούν αποστολές Έρευνας και Διάσωσης σε συνεργασία με πολιτικούς φορείς θα δίνουν λύσεις σε θέματα πρόληψης πυρκαγιών και δασικής προστασίας, έρευνας σε δύσβατες περιοχές, αντιμετώπισης λαθρομετανάστευσης κ.λπ. Σε αυτά τα οχήματα θα βασιστούν και τα Ρομποτικά Οχήματα Μάχης, ενώ το στρατόπεδο του μέλλοντος από όπου θα ξεκινούν οι “ρομποτικοί μαχητές” θα προστατεύεται από Δίκτυα Αισθητήρων που θα κάνουν χρήση αισθητήρων για επιτήρηση μεγάλων εκτάσεων, θα αναφέρουν αυτοματοποιημένα κάθε περιστατικό προσπάθειας παραβίασης και βέβαια θα ενεργοποιούν αυτόματα διαδικασίες συναγερμού. Τέλος στο ΓΕΣ ακολουθώντας τη διεθνή πρακτική, δουλεύουν και πάνω στα συστήματα Αυτόματης Σκόπευσης, αλλά και Χειρισμού Όπλων από Απόσταση.


Η “ψυχή” των ρομπότ
Ο αξιωματικός του Στρατού Ξηράς αντισυνταγματάρχης Ε.Π. (Έρευνας Πληροφορικής) Μανώλης Φραγκουλόπουλος είναι η «ψυχή» των ελληνικών ρομπότ, κάποιοι ίσως να τον έχουν δει από κοντά σε πρόσφατη έκθεση στην Τεχνόπολη στο Γκάζι όπου παρουσίασε ένα εξελιγμένο αντίγραφο του γνωστού από τις ταινίες «Πόλεμος των Άστρων» ρομπότ R2D2 (Artoo Detoo). Μάλιστα, ο Μανώλης Φραγκουλόπουλος δεν έκανε απλά το κέφι του, αλλά ανέπτυξε και δικές του πατέντες (σ.σ.: το δικό του μπορούσε να εκφράζει συναισθήματα) τις οποίες οι Αμερικανοί ειδικοί θεώρησαν αρκετά χρήσιμες για τα πιστά αντίγραφα που ίσως φτιαχτούν στο μέλλον.
Ο εφευρέτης του Ελληνικού Στρατού από μικρό παιδί, μάλιστα, έχει φτιάξει δεκάδες κατασκευές, όπως ένα ραδιοφωνικό σταθμό στα FM απλούς συναγερμούς κ.τ.λ. προτρέποντας όσους νέους ενδιαφέρονται να ασχοληθούν, αφού ακόμα και με ελάχιστα ευρώ μπορούν να ξεκινήσουν το ταξίδι στο μαγικό κόσμο των ρομποτικών κατασκευών.

Posted in: