Την ώρα που η Ουάσιγκτον παλεύει με την υποβάθμιση της πιστοληπτικής της ικανότητας, και την αναστάτωση των αγορών της, η κρίση του ευρώ επέστρεψε δριμύτερη.
Λίγες μόνο εβδομάδες μετά το τελευταίο σχέδιο που συμφωνήθηκε για να αποφευχθεί η ελληνική χρεοκοπία, οι παγκόσμιες χρηματοπιστωτικές αγορές επιτέθηκαν στην Ισπανία και στην Ιταλία, απαιτώντας απ αυτές να πληρώσουν ακόμη περισσότερα για να δανειστούν, και οδηγώντας τις προς οικονομική διάσωση.
Η ΕΚΤ άφησε προχθές να εννοηθεί, πως θα επενδύσει στις ευρωπαϊκές αγορές ομολόγων, σε μια προσπάθεια να στηρίξει τις δυο αυτές χώρες που αποτελούν την 4η και την 5η από τις ισχυρότερες οικονομίες της Ένωσης. Η υπόσχεση αυτή της ΕΚΤ, σε συνδυασμό με τη δέσμευση των κρατών της G-7 να πάρουν όλα τα απαραίτητα μέτρα για να επιτευχθεί η ανάπτυξη, έφεραν μια προσωρινή ανακούφιση.
Ο πραγματικός όμως κίνδυνος για την Ευρώπη προέρχεται από τον αδύναμο τραπεζικό της τομέα. Όπως λέει ο Eric Chaney, επικεφαλής οικονομολόγος του γαλλικού ασφαλιστικού ομίλου AXA Group, υπάρχει η πιθανότητα μιας αρνητικής σύνδεσης μεταξύ των εθνικών χρεών και του τραπεζικού συστήματος. Και αν η κρίση του ευρώ γονατίσει τις τράπεζες της ΕΕ, τότε μπορεί να συμπαρασυρθεί και το αμερικανικό οικονομικό σύστημα.
Τα τελευταία δυο χρόνια, οι διασώσεις της Ελλάδας, της Ιρλανδίας, και της Πορτογαλίας είχαν ως κίνητρο την αποφυγή των τραπεζικών προβλημάτων σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Οι γερμανικές τράπεζες κρατάνε $522 δισ. ελληνικού, ιρλανδικού, πορτογαλικού, ισπανικού, και ιταλικού χρέους, ενώ οι γαλλικές $672 δισ. Πολλές τράπεζες της ΕΕ είναι εκτεθειμένες σοβαρά.
Στην Commerzebank, αυτά τα «χαρτιά» αντιστοιχούν στο 452% των αποθεματικών της κεφαλαίων. Στη BNP Paribas, αντιστοιχούν στο 358%.
Αν σημειωθούν πολλαπλές εθνικές χρεοκοπίες, οι αδυναμίες του τραπεζικού συστήματος θα βγουν στην επιφάνεια. Όπως ανέφερε το ΔΝΤ, οι γαλλικές τράπεζες έχουν λιγότερα κεφάλαια από ότι οι υπόλοιπες της Ευρώπης. Από τη πλευρά τους, και πάντα σύμφωνα με το ΔΝΤ, οι γερμανικές τράπεζες είναι ιδιαίτερα εκτεθειμένες, έχουν χαμηλή κερδοφορία και μεγάλο μερίδιο από μη αποδοτικά δάνεια.
Σύμφωνα με την Carmen Reinhart του πανεπιστημίου του Maryland, και πρώην στελέχους του ΔΝΤ, οι ευρωπαϊκές τράπεζες μάλλον θα χρειαστούν ενίσχυση από τις κυβερνήσεις τους στην επανακεφαλαιοποίησή τους. Και κάτι τέτοιο δεν είναι καθόλου φτηνό. Όπως εκτιμά η Standard & Poor`s, οι ευρωπαϊκές τράπεζες χρειάζονται $350 δισ. σε επιπρόσθετα κεφάλαια.
Οι Ευρωπαίοι ηγέτες έκαναν το πρώτο βήμα, αποφασίζοντας να διαθέσουν χρήματα του μηχανισμού EFSF για να ενισχυθούν οι τράπεζες. Όμως αυτό το ταμείο, που συστάθηκε για να βοηθά κράτη, δεν διαθέτει τόσα χρήματα.
Με δεδομένες τις στενές σχέσεις της Wall Street με το ευρωπαϊκό τραπεζικό σύστημα, μια κρίση στο δεύτερο θα εξαπλώνονταν και στις ΗΠΑ. Οι αμερικανικές τράπεζες έχουν ανοίγματα ύψους $678 δισ. στις ευρωπαϊκές τράπεζες.
Παράλληλα, έχουν ανοίγματα αξίας πολλών εκατομμυρίων μέσα από παράγωγα, εγγυήσεις δανείων, και πιστωτικές δεσμεύσεις. Σε μια τραπεζική κρίση, δεν είναι απαραίτητο πως θα τεθούν σε κίνδυνο όλα αυτά ποσά. Θα δεσμευτούν όμως τα αμερικανικά τραπεζικά κεφάλαια για αρκετό διάστημα, μέχρι να εξομαλυνθεί η κατάσταση.
Η τραπεζική αλληλοεπίδραση είναι αμφίδρομη. Οι γαλλικές τράπεζες έχουν $122 δισ. σε αμερικανικά τραπεζικά ιδρύματα, και οι γερμανικές $119 δισ. Αν οι τράπεζες της γηραιάς ηπείρου συναντήσουν προβλήματα, θα φέρουν πίσω αρκετά από αυτά τα κεφάλαια.
Κάποια στοιχεία μας δείχνουν πως κάτι τέτοιο ήδη συμβαίνει. Αν τα αμερικανικά κεφάλαια δεσμευτούν στην Ευρώπη, ή αν τα ευρωπαϊκά επιστρέψουν στις πατρίδες τους, αυτό θα σημαίνει πολύ λιγότερα χρήματα διαθέσιμα στους Αμερικανούς δανειζόμενους, σε μια εποχή που η αμερικανική οικονομία προσπαθεί να πάρει μπροστά.
Το ΔΝΤ και ο πρόεδρος Ομπάμα προσπαθούν σιωπηλά να πείσουν τους Ευρωπαίους να ενισχύσουν με κεφάλαια τις τράπεζές τους, και να κλείσουν αυτές που είναι αδύναμες για να επιβιώσουν.
Η τελευταία απόφαση της ΕΕ να αποδεσμεύσει κεφάλαια για το σκοπό αυτό, αποτελεί ένα σωστό βήμα. Όμως χρειάζονται περισσότερα χρήματα. Και κάτι τέτοιο απαιτεί την έγκριση 27 διαφορετικών κοινοβουλίων σε ολόκληρη την ΕΕ. Ένα πολύ δύσκολο εγχείρημα.
Μέχρι σήμερα, οι Ευρωπαίοι πολιτικοί δεν ήταν ειλικρινείς απέναντι στους λαούς τους όσον αφορά στο μέγεθος του τραπεζικού προβλήματος. Για αυτό λοιπόν, συμφέρει πολύ στην Αμερική, να αρχίσουν οι Ευρωπαίοι να μιλάνε ειλικρινά με τους ψηφοφόρους τους, και πιο σκληρά με τους τραπεζίτες τους.
0 comments:
Δημοσίευση σχολίου