ΑΣ ΤΕΛΕΙΩΣΕΙ ΑΥΤΗ Η ΦΑΡΣΑ ΕΠΙΤΕΛΟΥΣ

Hugo Dixon
Η ελληνική κρίση μοιάζει όλο και περισσότερο με φάρσα. Οι θέσεις της Γερμανίας, του μεγαλύτερου δανειστή της Ευρωζώνης, είναι όλο και πιο παράλογες. Το Βερολίνο αποκλείει οποιασδήποτε μορφής αναδιάρθρωση του ελληνικού χρέους - τουλάχιστον μέχρι το 2013. Την ίδια στιγμή όμως επιμένει να συνεισφέρει ο ιδιωτικός τομέας περίπου 30 δισεκατομμύρια ευρώ στο νέο πακέτο διάσωσης της Ελλάδας, ύψους 120 δισεκατομμυρίων ευρώ. Υπό μία έννοια, θα πρόκειται για αναδιάρθρωση, με άλλα μέσα.

Αυτές οι αλληλοαντικρουόμενες απόψεις που εκφράζει η Γερμανίδα καγκελάριος Αγκελα Μέρκελ φαίνεται να εδράζονται στην πεποίθησή της ότι δεν θα αναδιαρθρώσει καμία χώρα το χρέος της πριν από το 2013, μόνο και μόνο επειδή το είπε εκείνη. Τα αιτήματά της όμως έρχονται σε αντίθεση το ένα με το άλλο και είναι όλο και πιο δύσκολο να τα συνδυάσει κανείς. Οι οίκοι αξιολόγησης επιμένουν να κατατάξουν την Ελλάδα στη βαθμίδα της χρεοκοπίας με το που θα νιώσουν έστω και μία υποψία πίεσης στην υποτιθέμενη «εθελοντική» μετακύλιση του ελληνικού χρέους. Μολονότι η άποψη των οίκων δεν σημαίνει απαραιτήτως ότι η Ελλάδα πράγματι θα έχει χρεοκοπήσει -στο κάτω κάτω ο καθένας μπορεί να έχει μία γνώμη- η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα συμπεριφέρεται λες και θα ανοίξουν οι πύλες της Κολάσεως. Για να δείξει μάλιστα ότι δεν αστειεύεται, η ΕΚΤ απειλεί ότι θα τραβήξει την πρίζα στις ελληνικές τράπεζες σε περίπτωση που υλοποιηθεί το σενάριο της επιλεκτικής χρεοκοπίας, κάτι που πράγματι θα προκαλούσε χάος. Οπωσδήποτε, η ΕΚΤ εν μέρει μπλοφάρει - αλλά είναι τόσο φανερό, ώστε να φτάνει στα όρια του παραλογισμού.

Δεν είναι ακόμη αργά για να λήξει το σόου που παίζεται. Η Αθήνα έχει διασφαλισμένα χρήματα μέχρι τις αρχές του επόμενου έτους, γεγονός που την εξοπλίζει με λίγο χρόνο. Η Ευρώπη πρέπει λοιπόν να χρησιμοποιήσει τους καλοκαιρινούς μήνες, ώστε να προχωρήσει σε συντεταγμένη αναδιάρθρωση του ελληνικού χρέους, λαμβάνοντας παράλληλα τα αναγκαία μέτρα ώστε να αποτραπεί η επέκταση της κρίσης και σε άλλες χώρες της περιφέρειας.

Μία λογική αναδιάρθρωση θα σήμαινε κατά πάσα πιθανότητα το κούρεμα του ελληνικού χρέους κατά 50%, με την προϋπόθεση ότι η Ελλάδα θα εφαρμόσει το μεσοπρόθεσμο πρόγραμμα δημοσιονομικής προσαρμογής, που περιλαμβάνει μείωση των ελλειμμάτων, ιδιωτικοποιήσεις και μεταρρυθμίσεις στο διεφθαρμένο Δημόσιο της χώρας. Η Αθήνα όμως δεν χρειάζεται μόνο ελάφρυνση από τα βάρη των χρεών της. Θα πρέπει να χρηματοδοτηθεί και από την Ευρωζώνη και από το ΔΝΤ. Αλλά τα χρήματα δεν θα χρειάζεται να είναι και τόσο πολλά, διότι ο ιδιωτικός τομέας δεν θα συμμετάσχει μερικώς μόνο στη διαδικασία, αλλά ολικώς, μέσω του «κουρέματος». Προκειμένου να αποτραπεί η εξάπλωση της κρίσης, δύο πράγματα είναι απαραίτητα. Πρώτον, οι ευρωπαϊκές τράπεζες θα πρέπει να ενισχυθούν με πολύ περισσότερα κεφάλαια, από αυτά που πιθανότατα θα προβλέπουν τα stress test, τα οποία πρόκειται να δημοσιευθούν την Παρασκευή. Το κλειδί είναι να διατηρηθεί η εμπιστοσύνη των αγορών σε αυτές, ακόμη και μετά το πλήγμα της Ελλάδας. Δεύτερον, ο ρόλος της ΕΚΤ ως έσχατος δανειστής στις τράπεζες των αδύναμων κρατών θα πρέπει να ενισχυθεί.

Ολα αυτά έχουν βέβαια μεγάλο κόστος. Οι κυβερνήσεις θα πρέπει να παράσχουν στις τράπεζες τα κεφάλαια, τα οποία δεν είναι διατεθειμένες να δώσουν οι αγορές, με τον ίδιο τρόπο που έδρασαν και οι ΗΠΑ, μετά τα δικά τους stress tests, το 2009. Ορισμένες τράπεζες θα πρέπει να κρατικοποιηθούν εν μέρει. Η Ευρωζώνη συλλογικά θα πρέπει να παράσχει κεφαλαιακή ενίσχυση στις τράπεζες της Ελλάδας, οι οποίες είναι εκτεθειμένες μέχρι τον λαιμό στο χρέος της κυβέρνησής τους. Ο Ευρωπαϊκός Μηχανισμός Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας (EFSF) οφείλει να αλλάξει τους κανόνες λειτουργίας του, ούτως ώστε να προσφέρει μια γραμμή χρηματοδότησης στη Μαδρίτη, η οποία δεν κατάφερε να μαζέψει εγκαίρως τα απραίτητα πολεμοφόδια για να διασώσει τις τράπεζές της, που είναι γεμάτες τοξικά προϊόντα.

Ολα αυτά τα χρήματα θα εξοικονομηθούν εν μέρει από το γεγονός ότι η ελληνική διάσωση, αν γίνει αρκετά σύντομα, δεν θα απαιτήσει τόσο πολλά κεφάλαια. Κέρδος θα υπάρξει επίσης και από το γεγονός ότι η αναδιάρθρωση θα είναι συντεταγμένη και θα τελειώνουμε με αυτό το θέμα, αντί να το αφήνουμε να διαιωνίζεται, συμπαρασύροντας όλη την Ευρωζώνη στην αστάθεια, με απρόβλεπτα αποτελέσματα.

Ενα τέτοιο πρόγραμμα όμως θα έκανε πολλούς -όχι μόνο τη Μέρκελ, αλλά όλους τους Ευρωπαίους ηγέτες- να καταπιούν τη γλώσσα τους για όσα έχουν πει στο παρελθόν. Ομως, με τους τριγμούς να επεκτείνονται τώρα και στην Ιταλία, η οποία πράγματι είναι πολύ μεγάλη για να πέσει, είναι επικίνδυνο να αφήνουμε την οπερέτα να εξελίσσεται.

* Ο κ. Hugo Dixon είναι αρχισυντάκτης και αρθρογράφος στο Reuters Breakingviews. Οι απόψεις που εκφράζει είναι προσωπικές.

Posted in: