ΑΕΡΟΠΛΑΝΟΦΟΡΟ ΤΟΥ ΧΙΤΛΕΡ

Πετρέλαιο έψαχναν – βρήκαν αεροπλανοφόρο. Του Χίτλερ. Έτσι θα μπορούσε κανείς να σκιαγραφήσει εν συντομία την ιστορία της ανακάλυψης του ναυαγίου του πρώτου και μοναδικού γερμανικού αεροπλανοφόρου Η φωτογραφία τραβήχθηκε στις 21 Ιουνίου 1940, στο ναυπηγείο Deutsche Werke στο Κίελο της Γερμανίας. Αριστερά και δεξιά της πλώρης, ορατές οι ράγες για την κατασκευή δύο καταπελτών. Το αεροσκάφη θα έπρεπε να στεγάζονται σε δύο κλειστά καταστρώματα και τρεις ανελκυστήρες θα τα έφερναν στο κατάστρωμα. Οι καταπέλτες ήταν περίπου 21 μ. και θα έπρεπε να επιταχύνουν τα αεροσκάφη μέσα σε 1,2 δευτερόλεπτα στην τελική ταχύτητα των 142 χλμ/ώρα. Οι καταπέλτες θα εφοδιάζοντο με δύο βαγόνια εκκίνησης, πάνω στα οποία θα τίθοντο τα αεροσκάφη. Έτσι, με αυτόν τον τρόπο, το αεροσκάφος θα μπορούσε να απογειωθεί χωρίς να χρειαστεί τους τροχούς του.

Στη διάρκεια μιας γεώτρησης στη Βαλτική Θάλασσα, στις 12 Ιουλίου του 2006, μια εταιρεία πετρελαίου σκόνταψε πάνω σε ένα τεράστιο ναυάγιο. Εμπειρογνώμονες από το Ναυτικό της Πολωνίας προσδιόρισαν τον γίγαντα στο βυθό της θάλλασας ως το «Graf Zeppelin», το πρώτο – και τελευταίο – αεροπλανοφόρο του Χίτλερ. Το πλοίο είχε εξαφανιστεί από την δεκαετία του σαράντα με έναν μυστήριο τρόπο.

Με το στόλο του, ο ανώτατος αξιωματικός του Ναυτικού της Γερμανίας δεν ήταν καθόλου ικανοποιημένος: «Σε αυτόν τον πόλεμο», έγραψε ο Ναύαρχος Raeder κατά την έναρξη του Δευτέρου Παγκοσμίου στον Αδόλφο Χίτλερ, «μπορεί αυτό το λίγο, και αυτό που δεν έχει ολοκληρωθεί και δεν είναι έτοιμο, να πάει στον πάτο με αξιοπρέπεια.» Ακόμη και το προοριζόμενο διαμάντι του στόλου, το 260-μέτρων μήκους αεροπλανοφόρο «Graf Zeppelin» δεν ολοκληρώθηκε ποτέ - και βυθίστηκε μετά από μια πολυετή Οδύσσεια.
Το 1936, τρία χρόνια πριν ξεκινήσει ο πόλεμος, είχαν ξεκινήσει οι εργασίες για το γιγαντιαίο πλοίο, που ήταν να κερδίσει για το Γερμανικό Ναυτικό την κυριαρχία στον αέρα σε απομακρυσμένες θάλασσες. Στις 8 Δεκεμβρίου του 1938 το «Graf Zeppelin», παρουσία του Αδόλφου Χίτλερ, καθελκύστηκε: Το πρώτο αεροπλανοφόρο της Γερμανίας, που μετρούσε 262 μέτρα σε μήκος, 36 μέτρα σε πλάτος και ήταν εφοδιασμένο με μια από τις ισχυρότερες μηχανές στον κόσμο (4 x 36.750 kW Brown, Boverie & Cie), έπρεπε να μπορεί να γλιστρά πάνω στα κύματα με 33 κόμβους. Το πλοίο σχεδιάστηκε για να έχουν χώρο περίπου 1700 άτομα, εκ των οποίων 155 αεροπόροι.

Ήταν «ενα μεγάλο τεχνικό επίτευγμα», σύμφωνα μεν τον στρατιωτικό Ιστορικό Israel Ulrich, «ειδικά αν σκεφτεί κανείς ότι οι Γερμανοί δεν είχαν πρότυπα για την κατασκευή ενός τέτοιου θαλάσσιου φορέα.» Ο Israel Ulrich ήταν μέλος του Ερευνητικού Ινστιτούτου Στρατιωτικής Ιστορίας στο Πότσδαμ της Γερμανίας και είναι ο συγγραφέας ενός βιβλίου για το «Graf Zeppelin».

Με δεκάδες αεροσκάφη και δεκάξι πυροβόλα των 15 εκατοστών ήταν να εφοδιαστεί το πλοίο - τουλάχιστον αυτό έλεγαν τα σχέδια. Αλλά όταν το 1939 ξέσπασε ο πόλεμος, ο γίγαντας ήταν υπό κατασκευή, δεν ήταν ακόμη έτοιμος. Βιαστικά άλλαξαν τα σχέδια του Ναυτικού: Η κατασκευή υποβρυχίων είχε πλέον προτεραιότητα, τα ακριβά προγράμματα έπρεπε να μπούν στη λίστα αναμονής.

Εκτός από το αεροπλανοφόρο «Graf Zeppelin» (αεροπλανοφόρο "A"), το 1938 ξεκίνησε στο ναυπηγείο Germania στο Κίελο, η κατασκευή του αδελφού πλοίου (αεροπλανοφόρο "Β"). Η προτεινόμενη ημερομηνία για την καθέλκυση ήταν η 1η Ιουλίου 1940, αλλά λίγο μετά το ξέσπασμα του πολέμου το Σεπτέμβριο του 1939, οι εργασίες κατασκευής σταμάτησαν και σε αυτό το πλοίο. Μέχρι κείνη τη στιγμή, είχε ολοκληρωθεί η ζώνη θωράκισης του πλίου. Αυτό το δεύτερο πλοίο οδηγήθηκε προς διάλυση τον Φεβρουάριο του 1940.

Συνολικά 43 αεροσκάφη διαφόρων τύπων ήταν να βρούν χώρο στο αεροπλανοφόρο, το οποίο συγκρινόμενο με παρόμοιου μεγέθους αεροπλανοφόρα των Συμμάχων και της Ιαπωνίας, ήταν λίγα αεροσκάφη. Το πλοία έπρεπε να στεγάζει 13 βομβαρδιστικά αεροπλάνα Junkers Ju-87 και 10 καταδιωκτικά Messerschmitt Me-109T. Και τα δύο αεροσκάφη είχαν τροποποιηθεί ανάλογα των αναγκών, βάσει καταλλολοτερων τύπων (Me 109 E-3 και Ju 87 B-1), που ήταν εξοπλισμένα με ένα ενισχυμένο σύστημα προσγείωσης, γάντζο, στην περίπτωση του Junkers Ju 87 με σύστημα απορριπτόμενο σύστημα προσγείωσης και ανακλινόμενες πτέρυγες. Με τα συγκεκριμένα αεροσκάφη είχε ήδη ξεκινήσει η κατάρτιση στην ξηρά - για να εκπαιδεύσει τα πληρώματα για τις απο- και προσγειώσεις σε κατάστρωμα αεροπλανοφόρου.
Εκτός από την τροποποίηση των υφιστάμενων τύπων, σχεδιάστηκε το αεροσκάφος Fieseler Fi 167 ειδικά για χρήση με το αεροπλανοφόρο «Graf Zeppelin». Το αεροσκάφος ήταν ένα διπλάνο, ολόκληρο από μεταλλική κατασκευή, στο οποίο τα προς τα έξω φτερά ήταν ανακλινόμενα. Είχε ένα σταθερό σύστημα προσγείωσης, το οποίο μπορύσε να απορριφθεί σε μια προσγείωση έκτακτης ανάγκης στην επιφάνεια της θάλασσας. Σύμφωνα με τα σχέδια του Αυγούστου 1939, συνολικά 185 αεροσκάφη ήταν να παραδοθούν έως τον Δεκέμβριο του 1940. Ο αριθμός αυτός μειώθηκε σε μόλις 12 αεροσκάφη, εκ των οποίων τα τελευταία παραδόθηκαν τον Σεπτέμβριο του 1941. Πιθανώς περίπου 9 αεροσκάφη πουλήθηκαν αργότερα στη Ρουμανία.

«Η βύθιση θα ήταν θέμα γοήτρου»

Το «Graf Zeppelin» ρυμουλκήθηκε στην περιοχή Ντάντσιχ (σημερινή Πολωνία) για να χρησιμοποιηθεί ως αποθήκη. Δύο χρόνια αργότερα, μετά τις επιτυχίες των βρετανικών αεροπλανοφόρων, αποφασίστηκε να ολοκληρωθεί η κατασκευή του στο Κίελο, αλλά μετά από μόλις ένα μήνα εργασιών, με ένα συνολικό κόστος μέχρι κείνη τη στιγμή τα 100 εκατομμύρια μάρκα, το νέο αφεντικό του Γερμανικού Ναυτικού, ο ναύαρχος Karl Doenitz, αποφάνθηκε να σταματήσει το μαμούθ πρόγραμμα - αν και οι εργασίες στο πλοίο είχαν ολοκληρωθεί κατά 85%. Στις 2 Φεβρουαρίου του 1943, ο Χίτλερ διέταξε το οριστικό πάγωμα των εργασιών.

«Από το Γερμανικό Ναυτικό έλειπε η θέληση και μια σαφή στάση», λέει ο πρώην αξιωματικός του Ναυτικoύ, Israel Ulrich, σήμερα. «Δόξα τω Θεώ!» Επειδή η πολεμική χρήση αυτού του πλοίου, κατά την άποψή του, δεν θα έφερνε κάποιο στρατιωτικό πλεονέκτημα, αλλά μόνο θα κόστιζε πολλές ζωές. «Για τους Άγγλους η βύθιση του αεροπλανοφόρου θα ήταν θέμα γοήτρου, όπως με την περίπτωση του Bismarck.» Το θωρηκτό Bismarck βυθίστηκε τον Μάιο 1941 μετά από μια πολυήμερη καταδίωξη από βρετανικά θωρηκτά - περίπου 1.500 άνδρες του πληρώματος σκοτώθηκαν.

Βυθίστηκε λόγω υπερφόρτωσης;

Έτσι, το «Graf Zeppelin» ρυμουλκήθηκε το 1942 και πάλι πίσω στη Βαλτική Θάλασσα, όπου ελλιμενίστηκε σε ένα παραπόταμο του Όντερ, για να μην γίνει λεία των βρετανικών βομβαρδιστικών αεροσκαφών - το γερμανικό όνειρο της μεγάλης ναυτικής δύναμης, στο περιθώριο. Τέλος, όταν ο Κόκκινος Στρατός προέλαυνε, οι Γερμανοί άνοιξαν τρύπες στο κύτος του πλοίου, το οποίο και προσάραξε στα αβαθή νερά. Μετά τον πόλεμο, οι Σοβιετικοί αποκατέστησαν και πάλι το ναυάγιο. Για αυτό που συνέβη έπειτα, υπάρχουν πολλές ιστορίες: Κατά το ταξίδι του στη Ρωσία, βρήκε πάνω σε νάρκη και βυθίστηκε, είναι μια εκδοχή. Μια άλλη λέει ότι το αεροπλανοφόρο είχε τόση λεία των Σοβιετικών πάνω του, και σε μια καταιγίδα στην Βαλτική Θάλασσα, έτσι όπως ήταν υπερφορτωμένο, βυθίστηκε.

Οι Σοβιετικοί βύθισαν το αεροπλανοφόρο του Χίτλερ;

Αυτοί οι ισχυρισμοί δεν είναι τίποτε άλλο από παραμύθια, λέει ο Ιστορικός Israel. Η έρευνά του και των συναδέλφων του, έδειξε ότι οι Σοβιετικοί έφεραν το «Graf Zeppelin» μέχρι το Λένινγκραντ και στη συνέχεια στο Swinoujscie, το τελευταίο λιμάνι του. Το πλοίο στην σοβιετική κατοχή ήταν κωδικοποιημένο ως PB-10.

Στις 14 Αύγουστος 1947, ο ημιτελής γίγαντας ρυμουλκήθηκε έξω από το λιμάνι. Ο Σοβιετικός Στόλος ήθελε να δοκιμάσει με ποιον τρόπο βυθίζεται καλύτερα το αεροπλανοφόρο – το Αμερικανικό Ναυτικό είχε πολλά πρόμοια αεροπλανοφόρα. Στην δοκιμή, πολλές βόμβες είχαν πυροδοτηθεί επί του σκάφους. Επειδή το «Graf Zeppelin» δεν ήθελε να βυθιστεί, εξαπολύθηκαν δύο τορπίλες πάνω του. Το πλοίο εξαφανίστηκε από την επιφάνεια της θάλασσας. Πού ακριβώς, ήταν ένα σοβιετικό στρατιωτικό μυστικό για πολλά χρόνια.

Πριν μια πενταετία, το προσωπικό της πολωνικής πετρελαϊκής εταιρείας «Petrobaltic» έλυσε κατά λάθος το μυστήριο. Πάνω στην έρευνα για πετρέλαιο και φυσικό αέριο στη Βαλτική Θάλασσα, ανακαλύφθηκε το ναυάγιο του αεροπλανοφόρου του Χίτλερ. Βρίσκεται σε περίπου 80 μέτρα βάθος, περίπου 55 χιλιόμετρα από το λιμάνι Władysławowo, σύμφωνα με την εταιρία.

Το Πολωνικό Ναυτικό απέστειλε αμέσως μετά την ανακάλυψη ένα πλοίο στην περιοχή. Πράγματι, μετά από μια σειρά καταδύσεων και μελέτες με σόναρ, το ναυάγιο τεκμηριώθηκε ως το «Graf Zeppelin». Η ομάδα που επιβεβαίωσε την ταυτότητα του πλοίου, είχε ανακαλύψει δύο χρόνια νωρίτερα, το 2004, το ναυάγιο του πλοίου «Steuben» στη Βαλτική Θάλασσα.

Σύμφωνα με το Διεθνές Δίκαιο της Θάλασσας, το «Graf Zeppelin» είναι να πάει στην κατοχή της Ομοσπονδιακής Δημοκρατίας της Γερμανίας. Ωστόσο, το υπουργείο Αμύνης της Γερμανίας αποφάνθηκε ότι το πλοίο ανήκε στη Σοβιετική Ένωση, μια και ήταν λεία πολέμου.

Μερικά από τα μεγάλα πυροβόλα του αεροπλανοφόρου είναι εδώ και πολλές δεκαετίες σε μουσεία στη Νορβηγία. Ο δικτάτορας Αδόλφος Χίτλερ ανέμενε την εισβολή των Συμμάχων στη Νορβηγία, και τα πυροβόλα του πλοίου αφαιρέθηκαν από αυτό, για να υπερασπίσουν τις νορβηγικές ακτές. Μετά τον πόλεμο, το Νορβηγικό Ναυτικό χρησιμοποίησε τα πυροβόλα για να εκπαιδεύσει τους ναύτες του. Αργότερα έγιναν μουσειακά εκθέματα, όπως και αυτά του Bismarck.

Posted in: