ΤΟ ΤΑΞΕΙΔΙ ΤΟΥ ΙΠΠΟΚΡΑΤΗ

Κατά τη διάρκεια της εγκαινίασης προτομής του Ιπποκράτη που δώρησε ο Ναπολέοντας Βοναπάρτης το 1803 στην αίθουσα τελετών του Πανεπιστημίου Μονπελιέ όπου γίνεται η ορκωμοσία των τελειοφοίτων της Ιατρικής, γράφτηκε στο βάθος της μεγάλης αίθουσας,
«OLIM COUS, NUNC MONSPELIENSIS HIPPOCRATES »
Άλλοτε από τη Κω, σήμερα πολίτης του Μονπελλιέ...

20 Σεπτεμβρίου 2010: Μια άλλη προτομή του Ιπποκράτη Πατέρα της Ιατρικής έχει δωρηθεί από το δημαρχείο της Kω στο πανεπιστήμιο του Μονπελιέ, το πρώτο πανεπιστήμιο με ιατρική σχολή στην Ευρώπη. Τη συγκινητική τελετή, τίμησαν με την παρουσία τους από ελληνικής πλευράς ο Αντιδήμαρχος του Δήμου Κω, κος Νικόλαος Κανταρζής, ο κος Αντώνης Αλεξανδρίδης, Γενικός Πρόξενος της Ελλάδας στη Μασσαλία, και o Πρόεδρος του συλλόγου ΕΥΡΩ-ΕΛΛΑΔΑ-ΓΑΛΛΙΑ Μονπελιέ, κος Αντώνης Αναγνωστόπουλος, από γαλλικής πλευράς o Πρόεδρος του Πανεπιστημίου Μονπελιέ κος Philippe Auge, ο Πρύτανης κος Jacques Bringer με όλους τους καθηγητές της Ιατρικής Σχολής του πανεπιστήμιου, και πλήθος κόσμου σε μια κατάμεστη αίθουσα.
Αυτή η τελετή ολοκληρώθηκε με ένα κοκτέιλ που πρόσφερε το δημαρχείο της Kω

Παρουσίαση« του νησιού Kω και η κληρονομιά του Ιπποκράτη ». Ομιλία του Αντιδήμαρχου του Δήμου Κω, κυρίου Νικόλαου Κανταρζής (δεξιά στη φωτογραφία) . Κείμενο που διαβάστηκε στα Γαλλικά από τον κύριο Αντώνη Αλεξανδρίδη, Γενικό Πρόξενο της Ελλάδας στη Μασσαλία (αριστερά στη φωτογραφία) .

Η Κως βρίσκεται στο νότιο-ανατολικό Αιγαίο πέλαγος και υπάγεται στο νομό Δωδεκανήσου, είναι ένα από τα ωραιότερα νησιά του Αιγαίου και έχει ιστορία τριάντα και πλέον αιώνων, όπως δείχνουν τα θαυμάσια αρχαιολογικά μνημεία της.
Κατοικήθηκε από την 1η εποχή του χαλκού όπως μαρτυρούν προϊστορικοί τάφοι και όπως αναφέρει ο Όμηρος στην 2η ραψωδία της Ιλιάδας, πήρε μέρος στον Τρωικό πόλεμο με τριάντα (30) καράβια.
Από τον 7ο αιώνα π.Χ. η Κως με τρεις πόλεις της Ρόδου και δύο γειτονικές πόλεις της Μ. Ασίας συνέπηξαν ένα πολιτικο-οικονομικό συνασπισμό με θρησκευτικό χαρακτήρα, την περίφημη Δωρική Εξάπολη, που θεωρείται μία από τις καλύτερες ομοσπονδίες κρατών της αρχαιότητας.
Η Κως πολύ γρήγορα, προχώρησε από τη μοναρχία στην ολιγαρχία και εν συνεχεία στη δημοκρατία. Το δημοκρατικό πολίτευμα της Κω εθεωρείτο κατά τους αρχαίους χρόνους υπόδειγμα για πολλές Ελληνικές και ξένες πόλεις.
Η νομοθεσία των Κώων ήταν από τις καλύτερες των Ελληνικών χρόνων και πολλοί νόμοι της Κω χρησιμοποιούνταν και από άλλες πόλεις. Πολλές φορές Κώοι δικαστές προσκαλούνταν να δώσουν τη γνώμη τους για υποθέσεις άλλων νησιών και πόλεων. Το εκπαιδευτικό σύστημα της Κω ήταν θαυμάσια οργανωμένο.
Εκτός από το Ασκληπιείο και την περίφημη Ιατρική Σχολή, στην Κω λειτούργησαν και άλλες σχολές. Κατά την περίοδο της ακμής του νησιού (3ος αιώνας π.Χ.), ο λόγιος ποιητής, Φιλητάς ο Κώος, ίδρυσε Φιλολογική Σχολή, στην οποία εφοίτησαν σπουδαίοι άνδρες, όπως ο Θεόκριτος, ο σπουδαιότερος βουκολικός ποιητής της αρχαιότητας, ο Ηρώνδας, ο καλύτερος μιμιαμβογράφος της Ελληνιστικής εποχής, ο Πτολεμαίος ο Β΄, ένας από τους σημαντικότερους βασιλείς της Αιγύπτου κ.α.
Στην Κω λειτούργησε επίσης Σχολή Αστρολογίας, την οποία είχε ιδρύσει ο Βαβυλώνιος ιερέας, Βήρωσσος.
Το πιο σημαντικό όμως ορόσημο της ιστορίας και του πολιτισμού της Κω υπήρξε ο Ιπποκράτης.
Σ΄ αυτό το νησί με την πλούσια ιατρική παράδοση, στην αρχή του κλασικού πολιτισμού είδε το πρώτο φως της ημέρας ο προικισμένος εκ φύσεως άνθρωπος, που θα άνοιγε νέους δρόμους στην ιατρική και γενικότερα στην επιστήμη.
Ο Ιπποκράτης με την ιδιοφυία του κατόρθωσε να ξεχωρίσει την επιστημονική αλήθεια από τις δοξασίες και τις μαγείες και να θεμελιώσει την Ιατρική σε καθαρά επιστημονικές βάσεις.
Πρώτος ο Ιπποκράτης εδίδαξε ότι η πείρα, η παρατήρηση και το πείραμα είναι οι καλύτεροι οδηγοί του ερευνητή.
Πρώτος ο Ιπποκράτης επισήμανε την τεράστια επίδραση του φυσικού περιβάλλοντος στη σωματική και ψυχική υγεία του ανθρώπου.
Δεν είναι μόνο θεμελιωτής της Ιατρικής ο Ιπποκράτης, αλλά και βαθύς φιλόσοφος και αληθινός ανθρωπιστής και έξοχος ηθικοδιδάσκαλος. Εισήγαγε τη φιλοσοφία στην ιατρική έρευνα και φροντίδα και αντίκρισε τον άνθρωπο όχι μόνο ως σώμα αλλά και ως ψυχή, δηλαδή ως ψυχοσωματική ολότητα.
Συνέδεσε τις επιστημονικές γνώσεις με ηθικές αρχές που παραμένουν μέχρι σήμερα αναλλοίωτες και ακατάλυτες.
Συνεδύασε το λειτούργημα με το ήθος.
Επίκαιρη είναι η βασική εντολή του Ιπποκράτη «ΩΛΕΛΕΕΙΝ Ή ΜΗ ΒΛΑΠΤΕΙΝ» δηλαδή να ωφελεί κανείς το συνάνθρωπο ή τουλάχιστον να μην προκαλεί βλάβη. Η Ιπποκρατική αυτή ρήση αποτελεί μέχρι σήμερα το υψηλό ιδανικό των μεγάλων επιστημόνων και το θεμέλιο της ανθρωπιστικής Ιατρικής.
Αιώνιες θεωρούνται και οι ηθικές αρχές τις οποίες ο Ιπποκράτης καθιέρωσε με τον Όρκο του.
Ο Ιπποκρατικός όρκος χαρακτηρίζεται ως αριστούργημα ηθικού και θρησκευτικού μεγαλείου. Από την αρχαιότητα μέχρι και τις ημέρες μας παραμένει το βασικότερο κείμενο ιατρικής δεοντολογίας και πρότυπο επαγγελματικής ηθικής. Σε ένα κείμενο μιας μόλις σελίδας προβάλλονται οι σπουδαιότερες υποχρεώσεις και αρετές που απαιτούνται για την άσκηση ενός υψηλού λειτουργήματος: Η ευσέβεια, η ανιδιοτέλεια, η ευγνωμοσύνη, η προσφορά προς τον πάσχοντα, ο σεβασμός της προσωπικότητας, η αγνότητα, η δικαιοσύνη, η συνέπεια, η υπευθυνότητα και άλλες.
Ο όρκος του Ιπποκράτη δεν ενδιαφέρει μόνο τους ιατρούς αλλά κάθε επιστήμονα, κάθε επαγγελματία, κάθε άνθρωπο, που θέλει να ασκήσει σωστά το επάγγελμά του. Η κεντρική διακήρυξη του Όρκου: «ΑΓΝΩΣ ΚΑΙ ΟΣΙΩΣ ΔΙΑΤΗΡΗΣΩ ΒΙΟΝ ΤΟΝ ΕΜΟΝ ΚΑΙ ΤΕΧΝΗΝ ΤΗΝ ΕΜΗΝ» αποτελεί για όλους μας κανόνα ζωής. Με τη φράση αυτή ο Ιπποκράτης υποδεικνύει τον ιδεώδη τρόπο άσκησης του επαγγέλματος αλλά και τον αληθινό σκοπό της ζωής. Βίος και τέχνη που εναρμονίζεται με την αγνότητα και την εντιμότητα οδηγούν στην κοινωνική προσφορά και στην τελείωση του ανθρώπου.
Με άλλα λόγια ο Ιπποκράτης μας διδάσκει με αυτή την υποθήκη ότι ο άνθρωπος γίνεται επωφελής και επιτελεί τον προορισμό του, όταν ζη βίον αγνό και θέτει το επάγγελμα του στην υπηρεσία των συνανθρώπων του.
Οι υπέροχες ηθικές αρχές του όρκου και ο βαθύτατος ανθρωπισμός του συνετέλεσαν ώστε το θαυμάσιο αυτό κείμενο να επιβιώσει ανά τους αιώνες, να επηρεάσει τους κώδικες δεοντολογίας των ιατρικών και άλλων επαγγελμάτων και να θεωρηθεί πρότυπο ακόμη και σε Παγκόσμιες διακηρύξεις των νεωτέρων χρόνων. Η Δήλωση της Γενεύης του 1948 αποτελεί παράταση του Ιπποκρατικού Όρκου, όπως τονίζει ο Ιταλός Καθηγητής Mottuta. Η Παγκόσμια Ιατρική Εταιρεία με τη διακήρυξη της για τα δικαιώματα του αρρώστου (στη Λισσαβώνα το 1981) ακολουθεί πιστά τις ηθικές αρχές του Όρκου του Ιπποκράτη.
Πολλές Ιατρικές Σχολές της Αμερικής και της Ευρώπης περιλαμβάνουν στον όρκο τους, τους βασικούς κανόνες του Ιπποκρατικού Όρκου ή επιβάλλον τον Όρκο του Ιπποκράτη κατά τη λήψη του διδακτορικού διπλώματος.
Η προβολή της Ιπποκρατικής δεοντολογίας από το Διεθνές Ιπποκράτειο Ίδρυμα Κω και η πρόταση να ορκίζονται τον Ιπποκρατικό Όρκο στο νησί του Ιπποκράτη οι διδάκτορες της Ιατρικής, ευρίσκουν ήδη μεγάλη απήχηση στη Διεθνή Ιατρική Κοινότητα.
Η επίδραση του Ιπποκράτη στη σύγχρονη ιατρική επιβεβαιώνεται και με την κίνηση του Νεοϊπποκρατισμού. Σε μια εποχή, κατά την οποία η τεχνολογία θριαμβεύει και προκαλεί, είναι ιδιαίτερα παρήγορο το γεγονός ότι η Ιατρική αισθάνεται την ανάγκη να συνδυάζει τα σύγχρονα επιτεύγματα με τις αιώνιες αρχές του Ιπποκράτη.
Οι ιδέες του Ιπποκράτη ιατρικές, φιλοσοφικές, ανθρωπιστικές είναι διαχρονικές, γι΄ αυτό οι επιστήμονες αλλά και οι απλοί άνθρωποι θα εξακολουθούν να αντλούν πολύτιμα διδάγματα από το έργο του, και η γενέτειρά του Κως θα είναι το σημείο αναφοράς της παγκόσμιας Ιατρικής.
Σύμβολο της γιγάντωσης του πνεύματος του μεγάλου πατέρα της Ιατρικής Ιπποκράτη, είναι ο αιωνόβιος πλάτανος, ίσως το παλαιότερο δένδρο της Ευρώπης, που ζει και ανα θάλλει εδώ και 2.500 χρόνια, σύμφωνα με την τοπική παράδοση.
Έχει σπηλαιώδει κορμό, περιφέρειας δώδεκα (12) μέτρων, και τους χονδρούς κλώνους που απλώνονται από τα 6-7 μέτρα, τους υποβαστάζουν ξύλινα στηρίγματα.
Βρίσκεται στο κέντρο της λιθόστρωτης πλατείας «Λότζια», της κεντρικότερης πλατείας της προσεισμικής πόλης της Κω, και δεσπόζει στην είσοδο του κάστρου των Ιπποτών.
Για την ηλικία του πλατάνου έχουν λεχθεί πολλά. Φυσιολογικά ενός τέτοιου δέντρου δεν ξεπερνά τους πέντε (5) αιώνες. Δεν αποκλείεται όμως ο σημερινός πλάτανος να είναι παραφυάδα εκείνου, κάτω από την σκιά του οποίου, σύμφωνα με την παράδοση, ο Ιπποκράτης δίδασκε τους μαθητές του και έγραψε καθώς λένε το βιβλίο «περί τας δίαιτας».
Άλλωστε βλέπουμε και σήμερα πως ένα λεπτόκορμο πλατάνι έχει ξεφυτρώσει σε απόσταση τριών μόλις μέτρων από το ιστορικό δένδρο, απόδειξη της παραπάνω άποψης.
Το 1960 έγινε κάτω από την σκιά του, το 15ο διεθνές συνέδριο της ιστορίας της ιατρικής, και αυτό μας το θυμίζει με τα παρακάτω λόγια η χαραγμένη με κεφαλαία γράμματα μεταλλική επιγραφή:

«15ο ΔΙΕΘΝΕΣ ΣΥΝΕΔΡΙΟ ΙΣΤΟΡΙΑΣ ΤΗΣ ΙΑΤΡΙΚΗΣ»
Μετά συγκινήσεως προσέρχεται η υπό του ιερού πλατάνου
όπου δίδαξε ο πατέρας της Ιατρικής Ιπποκράτης ο Κώος,
προς αναγέννησιν της αρχαίας ιατρικής σχολής της Κω, πνευματικής μητρός πάντων των ιατρών της οικουμένης.
Κως, 8-9-1960

Σήμερα στο νησί της Κω, πραγματοποιούνται μερικά από τα σημαντικότερα ιατρικά συνέδρια και στόχος μας είναι, η ανακήρυξη του Ασκληπιείου της Κω από την UNESCO, ως μνημείο παγκόσμιας πολιτιστικής κληρονομιάς.
Κλείνοντας θα ήθελα να σας ευχαριστήσω που με ακούσατε και να σας καλέσω όλους, να επισκεφθείτε το νησί της Κω, και τον ιερό χώρο του Ασκληπιείου όπου δίδαξε ο πατέρας όλων των ιατρών Ιπποκράτης.


Χαιρετισμός εκπροσώπου Δήμου Κω, Κανταρζή Νικολάου ,δημοτικού σύμβουλου και Προέδρου Μαρίνας Κω.
Κ.πρόεδρε του πανεπιστημίου του Μονπελιέ
Κ.πρύτανη της Ιατρικής σχολής
Κ. Αντινομάρχη , Κ. Αντιδήμαρχε του Δήμου του Μονπελιέ
αγαπητέ Κ.Γενικέ Πρόξενε της Ελλάδας στη Μασσαλία
αξιότιμοι Κ. καθηγητές , κυρίες και κύριοι.
Σήμερα εδώ στην Ιατρική σχολή του Μονπελιέ , την παλαι'οτερη και πιό φημισμένη σχολή της Ευρώπης , η Κω το νησί του πατέρα της Ιατρικής επιστήμης Ιπποκράτη , προσφέρει την προτομή αυτή , δείγμα σεβασμού και εκτίμησης στο έργο που επιτελεί το πανεπιστήμιο αυτό για αιώνες!
Και η παρουσία σε αυτή την τελετή του συνόλου των καθηγητών, του προέδρου και του πρύτανη , τιμούν στο πρόσωπό μου το σύνολο του λαού της Κω.
Το νησί της Κω και η πόλη του Μονπελιέ έχουν πολύ ισχυρούς δεσμούς φιλίας!
Απο το 1962 , με απόφαση των Δημοτικών συμβουλίων τους , το μονπελιέ , το Σαλέρνο της Ιταλίας και η Κως , αποφάσισαν την αδελφοποίησή τους , έχοντας ως κοινό σημείο την Ιπποκρατική ιδέα και την Ιατρική επιστήμη!
Η προτομή που το νησί του Ιπποκράτη σας προσφέρει σήμερα , έχει ήδη τοποθετηθεί σε άλλες δύο κορυφαίες σχολές , αυτή της Βοστώνης και του Καρολίνσκα στη Στοκχόλμη!
Στην Ιατρική σχολή του Μονπελιέ όμως , θεωρούμε ότι ταιριάζει περισσότερο απο οπουδήποτε αλλού , αφού εδώ η φιλοσοφία και οι απόψεις του Ιπποκράτη περί της ιατρικής επιστήμης έχουν ριζώσει στην διδασκαλία σας!
Θεωρώ λοιπόν ότι σήμερα είναι μια ξεχωριστή μέρα και για το πανεπιστήμιό σας και για το νησί μου την Κω.
Σας ευχαριστώ για την τιμή που μας κάνατε και εύχομαι ο Ιπποκράτης και το έργο του να οδηγούν τα βήματά σας στη σημαντική οδό της Ιατρικής επιστήμης!
Ευχαριστώ Νικόλαος Μιχαήλ Κανταρζής

Posted in: ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ