Ο ύμνος του Πρόκλου προς τον ένα Θεό
Ο Πρόκλος υπήρξε ένας από τους τελευταίους μεγάλους διανοητές της νεοπλατωνικής φιλοσοφίας και του αρχαιοελληνικού φιλοσοφικού στοχασμού εν γένει. Συστηματοποίησε πλήρως την νεοπλατωνική κοσμοθεωρία και την παρέδωσε, ως ένα ενιαίο πλέον σύστημα, στον χριστιανικό σχολαστικό Μεσαίωνα. Η σκέψη του γοήτευσε τους συγχρόνους και μεταγενεστέρους αυτού διανοητές, εθνικούς και χριστιανούς. Μάς είναι γνωστό ότι συνέθεσε, μεταξύ άλλων, ύμνους προς τους θεούς, μεταξύ δε αυτών είναι και ο ακόλουθος προς «τον Θεόν»,ο οποίος σώζεται ως το 29ο ποίημα μεταξύ των θεολογικών δογματικών ποιημάτων του Γρηγορίου του Ναζιανζηνού, και αναφέρεται στην ύψιστη θεϊκή ύπαρξη που αποτελεί την αρχή των πάντων, το Ένα, έχει δε ως εξής:
«Ω πάντων επέκεινα•τί γαρ θέμις άλλο σε μέλπειν;Πώς σε τον εν πάντεσσιν υπείροχον υμνοπολεύσω;Πώς λόγος υμνήσει σε;συ γαρ λόγω ουδενί ρητός.μούνος εών άφραστος•επεί τέκες όσσα λαλείται.Πώς νόος αθρήσει σε;συ γαρ νόω ουδενί ληπτός,μούνος εών άγνωστος•επεί τέκες όσσα νοείται.Πάντα σε και λαλέοντα,και ου λαλέοντα λιγαίνει.Πάντα σε και νοέοντα και ου νοέοντα γεραίρει.Ξυνοί γαρ τε πόθοι,ξυναί δ’ωδίνες απάντων αμφί σε•σοι δε τα πάντα προσεύχεται•εις σε δε πάντα σύνθεμα σον νοέοντα λαλεί σιγώμενον ύμνον.Εκ σέο πάντα πέφηνε•συ δ’ουδενός είνεκα μούνος Σοι ενί πάντα μένει•σοι δ’αθρόα πάντα θοάζει.Και πάντων τέλος εσσί,και εις και πάντα υπάρχεις,ουχ εν εών,ου πάντα•πανώνυμε,πώς σε καλέσσω,τον μόνον ακλήιστον;Υπερνεφέας δε καλύπτρας τίς νόος ουρανίδης εισδύσεται;Ίλαος είης,ω πάντων επέκεινα•τί γαρ θέμις άλλο σε μέλπειν;».
(Ω εσύ, που βρίσκεσαι υπεράνω των πάντων• γιατί πώς αλλιώς επιτρέπεται να σε εγκωμιάσω; Πώς εσένα που είσαι ανώτερος απ’ όλα θα σε δοξάσω; Πώς ο λόγος θα σε υμνήσει; Γιατί εσύ δεν μπορείς να εκφραστείς από κανέναν λόγο, αφού μόνο εσύ είσαι άρρητος και γέννησες όσα λέγονται. Πώς ο νους θα σε γνωρίσει; Γιατί δεν είναι αντιληπτός από κανέναν νου, αφού μόνο εσύ είσαι άγνωστος και γέννησες όσα νοούνται. Όλα, και όσα μιλούν και όσα δεν μιλούν, εσένα εξυμνούν• όλα, και όσα νοούν και όσα δεν νοούν, εσένα τιμούν. Γιατί κοινοί είναι οι πόθοι, κοινή είναι η λαχτάρα των πάντων για σένα• σε σένα τα πάντα προσεύχονται• σε σένα τα πάντα απευθύνουν σιωπηρό ύμνο, νοώντας μέσα τους τα σύμβολά σου. Από σένα έχουν έρθει στο φως τα πάντα• εσύ μόνο δεν οφείλεις την ύπαρξή σου σε τίποτα. Σε σένα τα πάντα στηρίζονται, σε σένα όλα μαζί τρέχουν• είσαι ο σκοπός των πάντων, είσαι και ένας και τα πάντα, χωρίς να είσαι ούτε ένα ούτε τα πάντα• κάτοχε όλων των ονομάτων, πώς να αποκαλέσω εσένα που είσαι ο μόνος ασύλληπτος; Ποιος ουράνιος νους θα διεισδύσει στα πέπλα που απλώνονται πάνω από τα σύννεφα; Ας είσαι σπλαχνικός• ω εσύ, που βρίσκεσαι υπεράνω των πάντων• γιατί πώς αλλιώς επιτρέπεται να σε εγκωμιάσω;)
(Πηγή:«Ύμνος εις Θεόν» του Πρόκλου).
0 comments:
Δημοσίευση σχολίου